سارینا سیف 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
ترس از سقوط صادرات نفت ایران در آستانه تحلیف ترامپ/ ایران از آخرین فرصت‌های بایدن استفاده کرد؟
تنها یک روز به تحلیف دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا، باقی مانده است. اتفاقی که برای صنعت نفت بسیاری از کشورهای خاورمیانه ازجمله ایران می‌تواند موضوعی اساسی تلقی شود؛ زیرا تجربه دوره پیشین ریاست‌جمهوری ترامپ پر از اتفاقاتی بود که منجر به آسیب دیدن صنعت نفت این کشورها شد. حال باید دید با توجه به شواهد، چه بر سر صنعت نفت ایران می‌آید.
تحریم‌های آمریکا علیه صنعت نفت ایران، در دوره پیشین ریاست جمهوری دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا، افزایش یافت و ایران بخش بزرگی از مشتریان نفتی خود را از دست داد. حال با توجه به روی کار آمدن دوباره ترامپ، بیم کاهش صادرات نفت ایران می‌رود؛ موضوعی که مقامات ایران را وادار کرده است پیش از روی کار آمدن او، صادرات نفت خود به چین، یعنی بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران، را در آخرین روزهای ریاست جمهوری جو بایدن افزایش دهند.
روز شنبه، 29 دی 1403، تانکر ترکرز، موسسه ردیابی کشتی‌ها و نفتکش‌ها، گزارش ردیابی خود را منتشر کرد و مدعی شد تنها دو روز تا روی کار آمدن ترامپ مانده و در این زمان، ایران صادرات نفت خام خود را افزایش داده است. مطابق تصاویر ماهواره‌ای این موسسه، مشخص شد در این روز چهار ابر نفتکش «VLCC» در حال بارگیری 640 میلیون دلار نفت در جزیره خارگ هستند.
شایان ذکر است 640 میلیون دلار مربوط به ارزش نفت حمل‌شده بوده و قیمت پیش از اعمال تخفیف است. همچنین، از این چهار نفتکش، فقط یک نفتکش به نام ایران بوده و باقی آنها به نام دیگر کشورها بوده است. تانکر ترکرز مدعی شده که مقصد این چهار نفتکش احتمالاً باید چین باشد.
تجربه دوره پیشین ریاست‌جمهوری ترامپ
آن‌طور که رویترز گزارش داده، ترامپ وعده داده است تولید نفت و گاز طبیعی ایالات متحده را به دلیل آنچه حذف مقررات غیرضروری نامیده، به بالاترین حد خود برساند.
او در دوره پیشین ریاست‌جمهوری خود نیز همین کار را انجام داده بود. در دوره پیشین ریاست‌جمهوری ترامپ، افزایش تولید نفت آمریکا و سیاست‌های انرژی او تغییرات چشمگیری در اقتصاد و روابط بین‌المللی به وجود آورد. ترامپ با برداشتن محدودیت‌های محیط‌زیستی و تشویق به حفاری و استخراج منابع نفت و گاز، تولید نفت آمریکا را افزایش داد.
این موضوع نه‌تنها وابستگی آمریکا به واردات انرژی را کاهش داد، بلکه با افزایش تولید نفت و انرژی در آمریکا، چین و سایر واردکنندگان انرژی به گزینه‌های بیشتری دسترسی پیدا کردند. البته شاید دیگر این موضوع مانند افزایش گزینه‌ها مطرح نبود چراکه ترامپ در واقع چین را مجبور می‌کرد نفت مورد نیاز خود را از آمریکا خریداری کند.
اجبار به خرید نفت آمریکا، منجر به کاهش فروش نفت دیگر کشورها شد؛ این اتفاق فروش نفت بسیاری از کشورهای نفت‌خیز خاورمیانه و روسیه را کاهش داد. همچنین سیاست‌های ترامپ در افزایش تعرفه‌ها و کاهش وابستگی به چین، همراه با کاهش واردات محصولات انرژی از این کشور، باعث افزایش تنش‌های تجاری میان دو کشور شد.
کاهش قیمت نفت به دلیل مازاد عرضه، درآمد تولیدکنندگان بزرگ انرژی مانند روسیه و برخی کشورهای اوپک را کاهش داد. افزایش تولید نفت آمریکا باعث کاهش کنترل اوپک و روسیه بر بازار جهانی نفت شد.
این موضوع تنها محدود به بازار نفت و انرژی نبود؛ بلکه بسیاری همان زمان باور داشتند که وابستگی کمتر آمریکا به نفت خاورمیانه، حضور نظامی و سیاسی آمریکا در این منطقه را تغییر داده و فضا را برای ورود چین به خاورمیانه باز کرده است.
افزایش تولید نفت در دوره ترامپ باعث شد آمریکا تغییرات مهمی در بازار جهانی انرژی ایجاد کند و اثر مهمی بر رقابت با چین و نقش آن در نظام اقتصادی جهانی بگذارد. البته باید گفت این سیاست‌ها، در نهایت تنش‌های ژئوپولیتیکی و محیط‌زیستی را نیز تشدید کرد و به افزایش تحریم‌های بین‌المللی علیه کشورهایی مانند ایران انجامید.
با آمدن ترامپ تحریم‌های آمریکا علیه صنعت نفت ایران افزایش می‌یابد؟
با توجه به روی کار آمدن دوباره ترامپ، احتمال افزایش دوباره تحریم‌ها علیه ایران وجود دارد. این اقدام باعث افزایش تخفیف نفتی ایران به چین و کاهش درآمدهای نفتی ایران می‌شود؛ اتفاقی که در دوره پیشین ریاست جمهوری او نیز رخ داد.
اما با این همه، این احتمال هم وجود دارد که مقامات ایران و همچنین خود ترامپ، راضی به نشستن پای میز مذاکره شوند. موضوعی که گرچه به نظر برخی از کارشناسان بعید به نظر می‌رسد، اما همچنان دور از ذهن نیست. هرچند با توجه به شواهد می‌توان پیش‌بینی‌هایی به دست داد، اما در نهایت باید منتظر ماند و دید سرنوشت صنعت نفت ایران در سایه روابط بین‌الملل چه می‌شود.
برای مطالعه بیشتر صفحه سوخت و انرژی را دنبال کنید.
نظرات