تورم مردادماه ۷.۹ یا ۱۰ درصد؟

امروز همزمان دو گزارش درباره تورم مردادماه بر روی درگاه‌های مرکز آمار ایران و بانک مرکزی قرار گرفت که هر کدام عددی متفاوت را به عنوان نرخ تورم این ماه اعلام می‌کند.

به گزارش تجارت‌نیوز ، بر اساس اعلام مرکز آمار ایران، شاخص کل قیمت‌ها بر مبنای سال 1390 در مرداد 96 برای کل کشور، مناطق شهری و مناطق روستایی به ترتیب 252.8، 249.6 و 265.8 بوده است که نسبت به ماه گذشته به ترتیب 0.7، 0.6 و 1.0 درصد افزایش نشان می‌دهد. این تغییرات باعث می‌شود تورم نقطه به نقطه، یعنی افزایش شاخص قیمت‌ها نسبت به ماه گذشته در مرداد برای کل کشور، شهرها، و روستا به ترتیب 8.2، 8.1 و 8.9 باشد که به معنای کاهش 0.9 درصدی در کل کشور و 0.8 درصد در مناطق شهری و روستایی است. (البته این جای سوال دارد که چگونه کاهش 0.8 درصدی در هر دو منطقه شهری و روستایی، منجر به کاهش 0.9 درصدی شاخص کل قیمت‌ها در کل کشور شده است).

همچنین طبق گزارش مرکز آمار، درصد تغییرات شاخص کل در دوازده ماه منتهی به مرداد 96 نسبت به دوره مشابه سال قبل، یا در واقع تورم مردادماه برای کل کشور 7.9 درصد، در مناطق شهری 7.7 درصد و در مناطق روستایی 8.8 درصد است که به معنای ثابت بودن تورم در کل کشور و مناطق شهری و افزایش 0.1 درصدی در مناطق روستایی است.

اما گزارش بانک مرکزی از همین آمار، اختلافی فاحش با یافته‌ها مرکز آمار نشان می‌دهد. بر اساس گزارش این نهاد، نرخ تورم مردادماه 96 بر پایه سال 1395 10 درصد است و این نرخ نسبت به دوازده ماه منتهی به مرداد 95، 8.6 درصد افزایش نشان می‌دهد.

هرچند این اختلاف میان گزارش بانک مرکزی و مرکز آمار، به دلیل تفاوت در سبد کالاهای مورد مطالعه و اختلاف در وزن‌دهی همواره وجود داشته است، اما با این حال نمی‌توان به راحتی از کنار اختلاف 2.1 درصدی در تورم رسمی اعلام شده گذشت.

قیمت غذا افزایش یافته است

بر اساس اعلام مرکز آمار، نرخ تورم نقطه به نقطه برای گروه عمده خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات برای کل کشور، مناطق شهری و مناطق روستایی به ترتیب 0.8، 0.5 و 1.5 درصد بوده است. تورم مردادماه برای این گروه نیز به ترتیب اعداد 11.2، 11.2 و 11.3 را نشان می‌دهد.

تورم نقطه‌ به‌ نقطه برای گروه اصلی خوراکی‌ها در کشور، شهرها و روستاها به ترتیب 0.8، 0.5 و 1.5 است و تورم مردادماه آن نیز در هر سه منطقه بر روی عدد 11.3 می‌ایستد.

همچنین شاخص گروه عمده كالاهاي غير خوراكي و خدمات در مرداد برای کل کشور، مناطق شهری و روستایی نسبت به ماه قبل در هر سه منطقه 0.6 درصد افزایش داشته است. افزايش این شاخص نسبت به ماه مشابه سال قبل به ترتیب 6.7، 6.8 و 6.5 درصد بوده و بر همین اساس نرخ تورم مردادماه 1396 برای کل کشور 6.3 درصد، مناطق شهری 6.2 درصد و مناطق روستایی 7.0 درصد محاسبه می‌شود.

شرح	کل کشور		شهری		روستایی
	شاخص	نرخ تورم	شاخص	نورخ تورم	شاخص	نرخ تورم
شاخص کل	252.8	7.9	249.6	7.7	265.8	8.8
خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها	302.5	11.2	303.7	11.2	299.8	11.3
دخانیات	306.7	9.9	352	9.6	380.5	10.7
پوشاک و کفش	271.8	5.9	269	6	279.9	5.8
مسکن، آب، برق، گاز	216	5.8	216.6	5.6	211.1	7.7
قطعات و لوازم خانگی	258.8	4.8	257.4	4.9	263.4	4.7
بهداشت و درمان	272.2	8.7	270.2	8.6	280.3	9
حمل و نقل	245.1	5.5	244.9	5.5	246	5.4
ارتباطات	135	2.1	133.9	2	140.2	2.7
تفریح و فرهنگ	266.6	6.5	264	6.6	280.3	5.9
آموزش	203.3	11.6	202.3	11.1	212.6	15.8
هتل و رستوران	278.9	8.3	275.6	7.8	299.7	10.9
کالاها و خدمات متفرقه	259.6	9	253.2	8.8	280.4	9.5

دو روایت از تورم مردادماه

نرخ تورم رسمی کشور در حالی اعلام می‌شود که اعداد منتشر شده توسط دو نهاد متولی، اختلافی فاحش به اندازه 2.1 درصد دارند. البته این اتفاقی تازه نیست. تقریبا همیشه نرخ تورم اعلام شده توسط بانک مرکزی، با نرخ منتشر شده توسط مرکز آمار تفاوت داشته است. این دو نهاد علت این اختلاف را تفاوت در سبد کالای مورد مطالعه و اختلاف وزن هر یک از کالا‌ها در شیوه‌های خود اعلام می‌کنند. اما سوال اینجاست که آیا محاسبه تورم نباید بر مبنای استانداری مشخص و معین باشد؟

به نظر می‌رسد مرکز آمار سعی دارد برای رفع این مشکل، نقش خود را در محاصبه تورم پررنگ‌تر کند. به گزارش روابط عمومی مرکز آمار ایران، جواد حسين‌زاده، معاون اقتصادي و محاسبات ملي این مرکز می‌گوید: از این پس، نرخ تورم كل كشور و همچنين نرخ تورم به تفکیک شهری و روستایی یکم هرماه منتشر می شود.

به گفته او، ماموران آمارگیر هر ماه به ٢٢٥ شهرستان یا ٢٩٠ منطقه شهری و 597 آبادي برای محاسبه نرخ تورم مراجعه می کنند. برای محاسبه نرخ تورم، از سوی مرکز امار ایران ماهانه به ٨٣ هزار کارگاه خرده فروشي مراجعه مي شود، که ٦٠ هزار آن در مناطق شهری و ٢٣ هزار آن در منطقه روستایی است، همچنین برای محاسبه نرخ تورم ٣٥٠ هزار مظنه قیمت جمع آوری مي‌شود.

این مقام مسئول می‌افزاید: ٢٦ درصد جمعیت کشور در روستاها زندگی می کنند که جمعیتی حدود ٢٠ میلیون نفر است. برای محاسبه نرخ تورم در مناطق شهری ٤٥١ کالا يا خدمت و در مناطق روستایی ٢٧٩ کالا يا خدمت مورد قيمت‌گيري قرار می گیرند.

همچنین گویا تغییراتی برای همسان‌سازی نحوه محاسبه دو سازمان نیز در پیش است. به گفته حسین‌زاده اکنون سال پایه برای محاسبه تورم ١٣٩٠ است که مهرماه امسال به ١٣٩٥ تغییر می کند. با تغییر سال پایه تعداد محصولات مورد بررسی به ٤٥٥ کالا يا خدمت افزایش می یابد و مظنه قیمت در مناطق شهری از ٢٢٠ هزار به ٢٩٠ هزار و روستایی از ١٣٠ هزار به ١٦٠ هزار مظنه می رسد.