دلار بدهید، حمایت می‌کنیم

به گزارش تجارت‌نیوز، «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه ایالات متحده طی هفته جاری سفری به 8 کشور عربی اردن‌هاشمی، مصر، بحرین، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، قطر، عمان و کویت خواهد داشت. هدف اصلی این سفر ادامه همان پروژه ایران هراسی است که سال‌ها در دستور کار تندروهای آمریکا و اسرائیل است.

در میان این کشورها، اردن، مصر، بحرین، عربستان و امارات، روابط دوستانه‌ای با ایران ندارند. برخی تیرگی‌ها در روابط ایران با کشورهایی مثل اردن و مصر، ریشه در اختلافات قدیمی دارد اما روابط با عربستان، امارات و بحرین طی سال‌های اخیر رو به تیرگی رفته و برای مثال طی سال‌های پایانی دهه 70 و اوایل دهه 80 خورشیدی، روابط خوبی بین ایران و این سه کشور حاکم بود.

آمریکایی‌ها قصد دارند برای انزوای بیشتر ایران و فشار ملموس‌تر تحریم‌ها، شرایط منطقه‌ای را نیز برای ایران سخت کنند و با این برنامه تلاش دارند تا محور اختلافات اعراب و اسرائیل را که از دهه 60 میلادی شروع شد به محور اعراب و ایران تبدیل کنند تا علاوه‌بر فشار به ایران، حاشیه امنی هم برای اسرائیل بسازند.حالا سیاست کلان ایران در حوزه منطقه‌ای و بین‌المللی راه‌های زیادی در مقابل ندارد.

راهکار نخست این است که جمهوری اسلامی ایران با دولت دونالد ترامپ وارد گفتگوهای مستقیم شود و با حفظ احترام و کرامت ملی، مشکلات پرشمار بین دو کشور را رفع کند. راهکار بعدی هم می‌تواند تمرکز بر تنش‌زدایی در روابط منطقه‌ای باشد تا با این روش تبلیغات آمریکا مبنی‌بر اینکه ایران کشوری خطرناک برای آنان است را بی‌اثر کند.

شکی نیست که آمریکایی‌ها با تمام توان تلاش می‌کنند تا به بهانه حمایت از این کشورها در مقابل ایران، هزینه‌های سرشار از این اقدام را از کشورهای عربی اخذ و وضعیت اقتصادی خود را بهبود بخشند. میلیاردها دلار پول که چشم‌پوشی دولت کاسب مآب ترامپ از آن غیر ممکن به نظر می‌رسد.

همدلی در همین خصوص نظر «فریدون مجلسی» دیپلمات پیشین وزارت خارجه و کارشناس مسائل بین‌الملل را جویا شده است. مجلسی در پاسخ به این پرسش که آیا کشورهایی مانند قطر، عمان و کویت چنین باوری دارند که از سوی ایران در خطرند و آیا ایران را تهدیدی برای خود می‌دانند، گفت: «هدف پمپئو این است که به این کشورها تفهیم کند که ایران برای آنان، خطر محسوب می شود حالا این‌که آنان تا چه اندازه این را بپذیرند یا نپذیرند، بستگی به نتایج این سفر خواهد داشت».

مجلسی افزود: «این سفر به مقدار زیادی برای فعالیت‌های دفاعی این کشورها رنگ هزینه دارد و جمهوری اسلامی بهانه‌ای شده و با توجه به احتیاط‌هایی هم که از جانب ایران صورت نمی‌گیرد ممکن است این ذهنیت برای این کشورها به‌وجود بیاید که ایران کشور تجاوزگری است و برای این ادعا، یمن را مثال خواهند زد و همین‌طور همکاری‌های ایران با سوریه و عراق را دخالت ایران در این کشورها قلمداد می‌کنند. این منطق وزیر امور خارجه آمریکا است و او برای جا انداختن این منطق دست به این سفر زده است».

این کارشناس مسائل جهانی تصریح کرد: «موضوع هزینه‌های پشتیبانی آمریکا از این کشورها هم که پیش‌تر و بارها به‌صورت رسمی اعلام شده بود و حتی اگر آمریکایی‌ها هم دست به عملیاتی بزنند، هزینه‌هایش را این کشورها باید پرداخت کنند. نکته دیگر این است که جنگ برای آن‌ها راه حل نهایی است و تا زمانی که تهدید موجودیت اسرائیل ادامه پیدا کند، این تهدید متقابل خواهد بود یعنی تفکری را جا می‌اندازند که تهدید اسرائیل پاسخی در بر خواهد داشت تا با این روش سیاستگذاران ایران را به‌سوی تجدید نظر در سیاست‌هایشان نسبت به اسرائیل وادار کنند».

این دیپلمات پیشین وزارت امور خارجه در پاسخ به این پرسش،که با فرض اینکه آمریکا موفق شود این کشورها را در یک خط قرار دهد و با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران برنامه‌ای برای مذاکره مستقیم با آمریکا ندارد؛ حالا دستگاه دیپلماسی ایران باید چه سیاستی برای بی‌اثر کردن این برنامه در نظر بگیرد؟

گفت: «تخصص ما در زمینه برقراری روابط بین‌المللی و کاهش خطرها است اما اگر سیاستگذاران جمهوری اسلامی ایران به هیچ عنوان حاضر به هیچ مذاکره‌ای نیستند لابد از نتایج آن با خبرند و برمبنای این نتایج تصمیم می‌گیرند».

مجلسی افزود: «حتی کشورهایی که با هم در حال جنگ هم هستند کانال‌هایی برای تماس دارند و سلیقه کسانی که می‌گویند هیچ تماسی نباید گرفت به هزینه‌هایی منجر می‌شود اما مساله دیگر این است که ممکن است دو کشور خواهان گفت‌وگو هم باشند اما امکان‌پذیر نباشد یعنی تا زمانی که سیاست‌های ایران و آمریکا به‌طور کامل در تضاد باشد و هیچ‌کدام ذره‌ای کوتاه نمی‌آیند مذاکره غیر ممکن خواهد شد، خواه خواهان مذاکره باشند یا نباشند».

مجلسی در پایان تاکید کرد: «اگر سیاست ایران همچنان برپایه نابودی اسرائیل باشد و سیاست آمریکا در نقطه مقابل و کمک به بقای اسرائیل است، چطور می‌تواند مذاکره‌ای صورت بگیرد! و اگر این سیاست همچنان ادامه یابد و باب گفتگو باز نشود، تکلیف چنین سیاستی در میدان جنگ روشن خواهد شد. اما سیاست دیگر این است که ایران از مقررات و مصوبات شورای امنیت سازمان ملل متحد پیروی و حمایت کند و اسرائیل را ناچار کند که دست از تجاوزهایش بردارد و با پیروی از قطعنامه‌های شورای امنیت، این کشور مجبور شود به مرزهای سال 1967 باز گردد و کشور مستقل فلسطین به پایتختی قدس را به رسمیت بشناسد».

ایران و افکار عمومی آمریکا؛ کلید واژه‌های سفر پمپئو

تهران-ایرنا- سفر آتی مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا به چند کشور عربی، تلاشی برای متحد کردن شرکای واشنگتن برابر ایران به ویژه در صورت خروج نیروهای آمریکایی از سوریه و آرام‌تر کردن افکار عمومی این کشور درباره اقدامات متهورانه عربستان سعودی است.

وزیر خارجه آمریکا در این سفر یک پیام اصلی برای شرکای منطقه‌ای واشنگتن دارد با این مضمون که آمریکا آنها را برابر ایران در منطقه به شرط حفظ اتحاد و پرداخت هزینه‌ها، تنها نخواهد گذاشت. پومپئو در این سفر 8 کشور را در 7 روز خواهد پیمود.

سفرش روز سه شنبه آینده (هجدهم دی ماه 1397) از اردن آغاز می شود سپس به مصر، بحرین، امارات متحده عربی، قطر و پادشاهی عمان خواهد رفت و دوره گردی‌اش را در ایستگاه کویت به پایان خواهد برد.

بر اساس گزارش پایگاه اینترنتی وزارت خارجه آمریکا، پمپئو در امان پایتخت اردن به بحث درباره عرصه های همکاری دوجانبه و مسائل مهم منطقه ای از جمله سوریه و روابط تجاری آینده اردن با عراق خواهد پرداخت. او در قاهره درباره «قضایای حساس منطقه‌ای از جمله ایران و غزه» رایزنی خواهد کرد.

پمپئو در بحرین راه‌های توسعه شراکت راهبردی آمریکا و این کشور را جستجو خواهد کرد و به «قضایای مهم منطقه ای از جمله هم‌پیمانی در غرب آسیا برای مقابله با فعالیت های ایران» خواهد پرداخت.

ایستگاه بعدی سفر وزیر خارجه آمریکا ابوظبی امارات است؛ جایی که ایران و یمن و مذاکرات سوئد درباره این کشور، بحث های داغ دو طرف را تشکیل خواهد داد.

در قطر پمپئو خواهد کوشید در کنار ریاست هیات آمریکایی در «گفت و گوی راهبردی واشنگتن-دوحه» بر اهمیت دو موضوع دیگر و نقش قطر در آن تاکید کند؛ نخست «ضرورت وجود شورای همکاری خلیج فارس در مواجهه با ایران» و دوم، افغانستان و مذاکره با طالبان.

ایران، سوریه و یمن محورهای اصلی گفتگوهای پمپئو را با سران سعودی در ریاض پایتخت عربستان تشکیل خواهد داد و «وزیر خارجه آمریکا تلاش خواهد کرد به جدیدترین نتایج تحقیقات سعودی ها درباره قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار سعودی دست یابد».

بنا بر اعلام وزارت خارجه آمریکا، مسقط پایتخت عمان قرار است جایی برای «بحث درباره هم‌پیمانی راهبردی در غرب آسیا، ضرورت اقدام شورای همکاری خلیج فارس در این چارچوب و راه های تقویت صلح در تمام منطقه از جمله یمن و شراکت قوی آمریکا و عمان» باشد.

پمپئو در کویت به عنوان ایستگاه پایانی سفر خود ریاست هیات همراهش را در گفتگوی راهبردی آمریکا و کویت با تمرکز بر «عرصه‌های جدید همکاری شامل دفاع و امنیت سایبری و تقویت روابط اقتصادی» بر عهده خواهد داشت و نیز با مقام‌های کویتی درباره «ضرورت وحدت شورای همکاری خلیج فارس و حمایت از تلاش‌های سازمان ملل برای توافق جامع سیاسی بین طرف‌های نزاع در یمن» دیدار و گفتگو خواهد کرد.

هشدار به عربستان و قطر: ایران تهدید اول است

وزیر خارجه آمریکا در سفر خود قصد دارد همپیمانان خود را متقاعد کند که آمریکا در کنارشان مقابل آنچه «تهدید ایران به عنوان خطر اول برای منطقه» می‌خواند، می‌ماند، اما پیش‌نیاز این حمایت آمریکا، پرداخت هزینه‌ها از سوی کشورهای مورد نظر است.

پمپئو پیش از سفر به 8 کشور عربی در گفتگویی با «فاکس نیوز» گفت که «دولت دونالد ترامپ بین رژیم اسرائیل و کشورهای عربی وحدتی ایجاد کرد که حافظ امنیت ایالات متحده آمریکا برابر خطرات خاورمیانه از جمله تهدید ایران است».

ماموریت دشوار پمپئو

این تناقض و تردید مقام‌های آمریکایی را در جزئیات داغ‌ترین خبر روز گذشته رسانه‌های غربی بهتر می‌توان دید. رسانه‌ها گزارش دادند که یک مسئول بلندپایه وزارت امور خارجه آمریکا به خبرگزاری رویترز گفته است: پمپئو در سفر خود به عربستان سعودی و قطر خواهد گفت که اختلاف بین دو کشور به سود هیچ کدام از آنها نیست.

این مقام آمریکایی افزود: وزیر خارجه آمریکا این پیام را به ریاض و دوحه خواهد داد که تنش کشورهای (عربی) خلیج فارس و بحران سعودی - قطری در درجه نخست به سود ایران خواهد بود.

این گزاره‌ها حاکی از تردید دولت آمریکا تقریبا در همه دستورکارهای سفر پمپئو است؛ از رفع نگرانی‌های همپیمانان درباره خروج از سوریه گرفته تا برطرف کردن تنش بین عربستان و قطر و نیز امکان احیای شورای همکاری خلیج فارس؛ شورایی که عوامل متعدد از جمله جنگ یمن، دعوای سعودی-قطری و مخالفت برخی از اعضا با رویکرد ضدایرانی و تحکم سعودی‌ها بر آن، آخرین میخ‌ها را بر تابوتش کوبیده است.

در سرمقالههای روزنامه‌های پرمخاطب آمریکایی دائما بر سنگدلی و غیرقابل اعتماد بودن حاکمان سعودی تاکید می‌شود.

نیویورک تایمز در مقاله‌ای نوشته است: وقت آن رسیده است که به وحشیانه بودن جنگ یمن اعتراف شود؛ آمریکا، انگلیس و سایر شرکای غربی این کشورها می‌توانند خواستار توقف فوری خونریزی عربستان در یمن شوند.

این روزنامه در گزارشی دیگر نوشت: جیمز متیس و پمپئو بالاخره اذعان کردند که حمام خون مداوم در یمن به منافع واشنگتن و ریاض خدمت نمی کند بلکه ایالات متحده آمریکا را متهم به شراکت در قتل‌های مکرر در یمن می‌کند. برخی گزارش‌های تصویری رسانه‌های غربی هم نشان‌دهنده استفاده ائتلاف سعودی از سلاح‌های آمریکایی در کشتار مردم یمن است

هدف اصلی سفر پمپئو در اظهارات او و بیانیه وزارت امور خارجه آمریکا مشخص است: اتحاد شرکا برابر ایران با کمترین هزینه برای آمریکا و از جیب کشورهای ثروتمند عربی.

منبع: روزنامه همدلی