کارشناس ارشد بورس در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز تحلیل کرد:
دلایل سهم اندک بازار سرمایه از تأمین منابع مالی
حمید میرمعین معتقد است: به دلایل مشکلات ساختاری اقتصاد و همچنین فقدان قوانین مناسب و شفافیت کافی، بازار پول در ایران، نقش کم‌نظیر خود را در جهت رشد و توسعه اقتصادی به‌خوبی ایفا نکرده است.
توسعه مالی یکی از سیاست‌هایی است که بسیاری از اقتصاددانان در جهت رسیدن به توسعه اقتصادی توصیه می‌کنند.
به گزارش تجارت‌نیوز ، مطالعات بسیاری ثابت می‌کنند که در صورت نبود سرمایه، توسعه اقتصادی با مشکل جدی مواجه خواهد شد. در حال حاضر در اکثر کشورهای پیشرفته صنعتی و آن دسته از کشورهایی که از آنان به‌عنوان کشورهای تازه صنعتی شده نام‌برده می‌شود، توسعه بخش مالی در کنار توسعه بخش صنعتی توانسته است به‌صورت همگام و هماهنگ عمل کند.
حمید میرمعین کارشناس و تحلیلگر ارشد بورس در این خصوص به خبرنگار تجارت‌نیوز گفت: مطالعات فراوانی وجود دارند که نتیجه‌گیری می‌کنند در کشورهای مختلف بین توسعه بخش مالی (پول و سرمایه) و رشد اقتصادی رابطه معنی‌داری وجود دارد و نشان می‌دهند که نهادهای مالی به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین زیربناهای اقتصادی، نقش تعیین‌کننده‌ای در توضیح تفاوت بهره‌وری سرمایه و درنتیجه تفاوت رشد کشورهای مختلف دارد و این اثر بیشتر از طریق تأثیر بهره‌وری بالاتر سرمایه است تا تأثیر برافزایش حجم سرمایه.
وی ادامه داد: بدین لحاظ، مقوله تأمین مالی که از سطوح ابتدایی آغازشده، اینک به یک صنعت پر جنب‌وجوش تبدیل‌شده است و توسعه بازارهای مالی به‌عنوان یک الزام در جهت توسعه اقتصادی باید مدنظر قرار گیرد.
به گفته میرمعین: بازار پول (بانک‌ها و مؤسسات اعتباری) و بازار سرمایه (بورس اوراق بهادار و شرکت‌های تأمین سرمایه) به‌عنوان دو رقیب دیرینه، تأمین‌کنندگان اصلی «سرمایه» مورد‌نیاز بنگاه‌های اقتصادی هستند و متناسب با ساختار اقتصادی هر کشوری، وزن تأمین مالی بنگاه‌ها از طریق این دو بازار، متفاوت است. به‌نحوی‌که در اقتصادهای پیشرفته با بازارهای سرمایه توسعه‌یافته، وزن و نقش بازار سرمایه پررنگ‌تر از بخش بازار پول در تأمین مالی بنگاه‌ها است و در کشورهای توسعه‌نیافته مانند ایران و عمدتاً به لحاظ وجود تورم مزمن نقش بازار پول پررنگ‌تر و البته ناکارآمدتر است.
این تحلیلگر بورس خاطر نشان کرد: متأسفانه به دلایل مشکلات ساختاری اقتصاد و همچنین فقدان قوانین مناسب و شفافیت کافی، بازار پول در ایران، نقش کم‌نظیر خود را در جهت رشد و توسعه اقتصادی به‌خوبی ایفا نکرده است. عمده منابع سیستم بانکی، روانه بازارهای سوداگری، دلالی و ویژه سالاری می‌شود و تخصیص منابع از جانب سیستم بانکی به‌درستی انجام نمی‌شود. این در شرایطی است که بازار سرمایه ایران در رقابت با بازار پول، رفته‌رفته نقش و جایگاه خود را به‌عنوان یک بازار متخصص و حرفه‌ای در تخصیص منابع، کنترل و ارزیابی سرمایه‌گذاری‌ها تثبیت می‌کند و عملکرد قابل‌قبول‌تری در تأمین مالی بنگاه‌ها و درنتیجه تأثیر در توسعه اقتصادی کشور بر جای می‌گذارد.
به گفته این کارشناس بازار مالی: کارکردهایی از قبیل تجمیع پس‌اندازها، کسب اطلاعات در مورد فرصت‌های سرمایه‌گذاری، نظارت بر سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده، قابلیت مدیریت و توزیع ریسک، کمک به فرآیند کشف قیمت‌ها و افزایش نقد شوندگی و تسهیل مبادلات، جملگی از کارکردهای یک بازار سرمایه توسعه‌یافته خواهند بود که درنهایت منجر به تخصیص بهینه منابع، کاهش هزینه‌های معاملاتی، بهره‌وری بالاتر سرمایه و رشد اقتصادی می‌شوند که البته خاطرنشان می‌سازد بازار سرمایه ایران به دلیل جوان بودن و توسعه‌نیافتگی تا رسیدن به بلوغ و شکوفایی و همچنین ایفای رسالت واقعی در اقتصاد کشور و اجرای صحیح کارکردهای فوق، راه بس دشواری پیش روی خود دارد.
وی یادآوری کرد: مسئولین و متولیان سازمان بورس و اوراق بهادار، باید به‌خوبی آگاه باشند که باوجود رقیب سرسختی مانند بازار پول و بانک‌ها و همچنین بازارهای موازی دیگری همچون بازار مسکن و طلا و ارز، نیازمند تدوین سند چشم‌انداز متعالی، استراتژی‌های کسب‌وکار مناسب و عملیاتی، سناریوهای دقیق جهت کنترل و واکنش به‌موقع به عوامل محیطی (سیاسی، قانونی، اقتصادی، تکنولوژیکی، اجتماعی و زیست‌محیطی)، جهت جلب اعتماد سرمایه‌گذاران هستند.
میر معین گفت: توسعه بازار سرمایه‌ای که بتواند در توسعه اقتصادی کشور نقش محوری تأمین مالی را ایفا نماید مستلزم تدوین استراتژی متعالی، قابل‌رقابت با بازار پول و کاربردی خواهد بود. راهبردی که در راستای دو مأموریت اصلی تأمین امنیت سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار و تسهیل در تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته‌شده خواهد بود.
به اعقتاد وی: این راهبرد باید بتواند «امنیت سرمایه‌گذاری» که به‌عنوان اصلی‌ترین معیار جذب و جلب تقاضا برای اوراق بهادار محسوب می‌شود را از جنبه‌های: امنیت تقارن اطلاعاتی، امنیت شفافیت اطلاعاتی، امنیت نقد شوندگی مناسب، امنیت ثبات در قوانین و تصمیم‌گیری‌ها و امنیت طراحی ابزارهای مدیریت ریسک، عملیاتی نماید و زمینه‌های لازم در جهت تأمین مالی مناسب طرح‌ها و بنگاه‌های اقتصادی فراهم سازد. پول هوشمند به مسیر بازار اولیه و تأمین مالی روانه نخواهد شد، مگر آنکه بستری امن برای بازار ثانویه‌ای پویا و پر گردش ایجاد شود.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: از طرفی، مأموریت تسهیل فرآیند تأمین مالی بنگاه‌ها، از طریق راهبرد تسهیل در پذیرش و عرضه اولیه سهام شرکت‌ها در بورس و همچنین افزایش سرمایه و استفاده از ابزارهای تأمین مالی همچون اوراق‌های مشارکتی، محقق خواهد شد و البته که شرکت‌های تأمین سرمایه نقش بسیار ارزنده‌ای می‌توانند در اجرای این راهبردها ایفا نمایند.
وی تصریح کرد: هرجنبه از راهبردهای فوق، نیازمند ارائه تعاریف عملیاتی و استقرار سیستم‌های اجرایی متناسب خواهد بود که درحال حاضر، در برخی از موارد آنکه عمدتاً سیستم‌های کنترلی هستند، سیستم‌هایی مستقر و عملیاتی شده‌اند، لیکن تا مرز توسعه‌یافتگی فاصله‌های معناداری وجود دارد.
میر معین در پایان گفت: با توجه به موارد ذکر شده و با اذعان بر نقش بی‌نظیر بازار سرمایه در روند توسعه اقتصادی، به مسئولان اقتصادی و به‌خصوص مسئولان سازمان بورس توصیه می‌شود، تدوین و اجرای سریع برنامه کسب‌وکاری که بتواند سهم بازار تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی را افزایش دهد در دستور کار قرار دهند. این برنامه در محتوای خود، باید حاوی چشم‌انداز متعالی، استراتژی کسب‌وکار متناسب و رقابتی و استراتژی‌های عملیاتی با نگاهی بر سند چشم‌انداز 1404 باشد.
نظرات