به گزارش تجارت نیوز، نمایشگاه بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق در حالی به کار خود پایان داد که موضوعات متعددی در جریان برگزاری این نمایشگاه مطرح شد. از موانع توسعه تجدیدپذیرها در کشور تا وعده افزایش ظرفیت این نیروگاه‌ها و حل بحران کمبود برق از طریق گسترش نیروگاه‌های خورشیدی همه از موارد مطرح‌شده بودند.
با توجه به وضعیت اسفناک کمبود برق در کشور، نیاز است که به محورهای بیان‌شده به طور دقیقتری پرداخته شود.
در همین زمینه تجارتنیوز با حمیدرضا صالحی، نائب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران، رئیس فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران و رئیس انجمن سازندگان و تامین‌کنندگان کالا و خدمات انرژی‌های تجدیدپذیر گفت‌وگویی انجام داده است که در ادامه می‌خوانید.
رویکرد کلان در ارتباط با تجدیدپذیرها در کشور به طور عمده کمتر رویکرد تشویقی بوده و شاید عمدتا رویکردها تنبیهی بوده‌اند
*موانع متعددی در مورد توسعه تجدیدپذیرها تاکنون عنوان شده است. به نظر شما مهم‌ترین موانع بر سر راه توسعه تجدیدپذیرها چیست؟
در رابطه با توسعه تجدیدپذیرها در ایران، موانع متعددی مطرح شده است. از جمله بحث‌های ساختاری و همین‌طور نگاه و رویکرد موجود به توسعه تجدیدپذیرها از موانع موجود هستند. به عنوان مثال، رویکرد کلان در ارتباط با تجدیدپذیرها در کشور به طور عمده کمتر رویکرد تشویقی بوده و شاید عمدتا رویکردها تنبیهی بوده‌اند. همچنین موضوعاتی مانند تامین مالی، مشکلات بروکراسی و دیوان‌سالاری و موارد دیگر نیز از موانع موجود بر سر راه توسعه تجدیدپذیرها هستند.
ایران در بخش سوخت‌های فسیلی بیشتر استراتژی توسعه تولید برق در کشور را داشته است
همه این‌ها آمادگی کشور برای برداشتن قدم‌های بزرگ در حوزه تجدیدپذیرها را تحت‌تاثیر قرار داده است. با توجه به اینکه ایران در بخش سوخت‌های فسیلی بیشتر استراتژی توسعه تولید برق در کشور را داشته است. البته توسعه نیروگاه‌های دیگر از جمله برق‌آبی و نیروگاه‌های تجدیدپذیر به طور اندک در دستور بوده است.
ولی بعد از جهشی که در دنیا در تجدیدپذیرها رخ داد و امروز بیش از ۸۴ درصد سرمایه‌گذاری در صنعت برق در بخش تجدیدپذیر کشورهای دنیا است، در ایران نیز در دو دولت قبلی حرکت‌های خوبی انجام شد. راه افتادن بورس سبز و جذاب شدن قیمت خرید برق باعث شد که علاقه و جذابیت بیشتری ایجاد شود و در کنار این موضوع با توجه به اتفاق ناگوار کسری برق، باعث شد مردم و فعالان اقتصادی در این مسیر حرکت کنند.
به‌رغم اهمیت مساله سرمایه‌گذاری برای تولید برق از انرژی خورشیدی، همچنان مشکلات تامین مالی وجود دارد
ولی عمده موانعی که امروز می‌توان روی آن دست گذاشت، مساله تامین مالی در این زمینه است. به‌رغم اهمیت مساله سرمایه‌گذاری برای تولید برق از انرژی خورشیدی، همچنان مشکلات تامین مالی وجود دارد. سوخت حرارتی هزینه‌های زیادی دارد و جریمه‌های زیست‌محیطی و آلایندگی هوای بسیار سنگینی در دنیا در این مورد مطرح شده است. با این حال، باز هم مشاهده می‌شود که در کشور تخصیص ارز برای خرید پنل، اینورتر و تجهیزات تجدیدپذیر با مشکل مواجه است.
میزان ارزی که بعضا به صنایعی که تولید آلایندگی می‌کنند داده می‌شود، بیشتر از ارزی است که به صنایع تجدیدپذیر می‌دهند / دولت باید کار تسهیل‌گری و رگولاتوری انجام دهد
میزان ارزی که شاید به صنایع دیگر داده می‌شود که آنها خودشان هم بعضا آلاینده هستند و تولید آلایندگی می‌کنند، بیشتر از ارزی است که به صنایع تجدیدپذیر داده می‌شود؛ صنایعی که می‌خواهند جلوی آلایندگی را بگیرند و باعث می‌شوند که هوای پاک در کشور به ارمغان بیاید. این‌ها مشکلات بزرگ در این زمینه هستند.
یکی دیگر از مشکلات این است که دولت در جایگاه بخش خصوصی قرار می‌گیرد و رقیب بخش خصوصی می‌شود؛ در حالی‌که باید تسهیل‌گری و رگولاتوری انجام دهد و می‌تواند نقش بهتری را در تسهیل‌گری و رفع موانع داشته باشد، نه این که در جایگاهی قرار گیرد که خود تبدیل به مانع شود. شیرازه بخش خصوصی و بخش غیردولتی که واقعاً می‌تواند مولد در این زمینه باشد، کم‌کم تحلیل می‌رود و در صحنه بازیگری در حوزه تجدیدپذیرها به حاشیه رانده می‌شود.
هدف‌گذاری در توسعه تجدیدپذیرها کار دولت است / دولت‌ها در اعلام اعداد و شاخص‌هایی که می‌خواهند به آن برسند، ناخودآگاه اعداد را بیش‌برآورد می‌کنند
*ساتبا وعده داده است که تا پایان دولت 30 هزار مگاوات برق تجدیدپذیر وارد مدار می‌شود. همچنین وعده داده شده است که تا پایان سال ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر به پنج هزار مگاوات می‌رسد که تاکنون ظرفیت 2700 مگاوات بیان شده است. آیا وعده‌های داده‌شده عملی می‌شوند؟
هدف‌گذاری در توسعه تجدیدپذیرها کار دولت است و حالا شاید یک مقدار دولت‌ها در اعلام اعداد و شاخص‌هایی که می‌خواهند به آن برسند، ناخودآگاه به‌نوعی اعداد را بیش‌برآورد می‌کنند. طبیعی است که چشم‌انداز و هدف‌گذاری همیشه با تحقق فاصله دارد. ولی خب در کشور ایران متاسفانه به دلایلی که همه می‌دانند این فاصله، فاصله کمی نیست.
اگر واقعا کار در دست بخش خصوصی بیفتد قطعا این فاصله کمتر می‌شود. ولی متاسفانه مشاهده شده است که هنوز دولت‌ها به‌دنبال این هستند که خودشان مالکیت و قدرت را در دست داشته باشند و خودشان تولید را در دست بگیرند. این موضوع می‌تواند سهم بزرگی از توانمندی و ظرفیت بالقوه‌ای که در بخش خصوصی نهفته است را کمرنگ کند و به حاشیه ببرد.
تجدیدپذیرها فقط با راندمان ۲۳ درصد وارد مدار می‌شوند و ساعاتی از روز را می‌توانند پوشش دهند و نمی‌توانند پاسخگوی کمبود برق باشد / میزان تولید برق از نیروگاه‌های تجدیدپذیر در مرز 2 هزار و 500 مگاوات است
*آیا چنین وعده‌هایی با نیازهای صنعت برق همخوانی دارند؟ آیا می‌توان کل ناترازی را با توجه به هزینه بالای احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر، مساله ضریب ظرفیت و اقلیم ایران، بر دوش نیروگاه‌های تجدیدپذیر انداخت یا مساله تشکیل سبدی بهینه از انواع انرژی است؟
مسلما موضوع کمبود برق کشور که ناشی از دو دهه بی‌توجهی به سرمایه‌گذاری و توسعه در حوزه نیروگاه‌های کشور بوده است، امروز نمی‌تواند با تجدیدپذیرها جبران شود. تجدیدپذیرها فقط با راندمان ۲۳ درصد وارد مدار می‌شوند و ساعاتی از روز را می‌توانند پوشش دهند و نمی‌توانند پاسخگوی کمبود برق باشد.
اگر کمبود برق مثلا ۲۰ هزار مگاوات در کشور حساب شده و این عدد شاخص قرار داده شود، برای رفع این کمبود تنها با احداث نیروگاه خورشیدی باید حداقل 80 هزار تا 90 هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی احداث شود. این در حالی است که میزان تولید برق از نیروگاه‌های تجدیدپذیر در مرز 2 هزار و 500 مگاوات است. البته میزان کمبود برق در سال گذشته و امسال بیش از 22 هزار تا 23 هزار مگاوات رسیده بود.
این فرضیه که کمبود برق کشور از مسیر تجدیدپذیرها جبران شود، فرضیه ناصحیحی است
پس این فرضیه که کمبود برق کشور از مسیر تجدیدپذیرها جبران شود، فرضیه ناصحیحی است. بهترین حالت این است که در بخش نیروهای حرارتی، آبی و تجدیدپذیر با هم حرکت شود، گرچه شتاب تجدیدپذیرها باید بیشتر باشد. اما میزان کمبود برق که دو تا سه دهه با مدیریت غلط اتفاق افتاده به نبود توجه به مساله سرمایه‌گذاری در صنعت برق باز می‌گردد. متاسفانه نه دولت خودش در این مدت سرمایه‌گذاری کرد و نه اینکه اجازه داد بخش خصوصی بیاید این کمبود را جبران کند و سرمایه‌گذاری انجام دهد.
برای مطالعه بیشتر گزارش تا پایان زمستان ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور به 5200 مگاوات می‌رسد را در تجارتنیوز بخوانید.
