زنگ خطر سوختگی در ایران؛ سالانه ۳۰۰ هزار مصدوم، ۸ برابر میانگین جهانی

به گزارش تجارت نیوز، نکته آنجاست که بخش قابل توجهی از حوادث منجر به سوختگی، در منازل مسکونی و در میان کودکان کمتر از ۶ سال رخ می‌دهد و این درحالیست که گفته می‌شود بیش از ۹۰ درصد موارد سوختگی قابل پیشگیری است، اما سطح پایین ایمنی در خانه‌ها، محیط‌های کاری و اداری، عامل اصلی تداوم این وضعیت نگران‌کننده است.

از طرف دیگر به اذعان متخصصان، سوختگی تنها یک آسیب جسمی نیست و پس از تصادف، سقوط و خشونت، چهارمین عامل ایجاد ترومای روانی است و آثار روحی آن می‌تواند تا پایان عمر همراه فرد باقی بماند؛ موضوعی که همچنان در سیاست‌گذاری‌ها و نگاه جامعه کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

در همین راستا سپهر صالحی تجریشی- رییس هیات مدیره موسسه حامیان رهیدگان سوختگی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه اول دی ماه روز «پیشگیری از سوختگی» نامگذاری شده، اظهار کرد: اطلاع‌رسانی از سوختگی بسیار حائز اهمیت است؛ به نحوی که هرچقدر میزان اطلاع‌رسانی از سوختگی افزایش یابد، بدون شک با جامعه ایمن‌تر و آگاه‌تر مواجه هستیم.

او درباره میزان بروز سوختگی در ایران توضیح داد: براساس آمار و ارقام بیمارستان‌های تخصصی سوانح سوختگی، حدود ۳۰۰ هزار نفر در کشور سالانه دچار سوختگی می‌شوند. اگرچه عدد ۲۸۰هزار نفر درباره این موضوع نیز مطرح است اما عددی که در رسانه بیان شده ۳۰۰هزار نفر است. متاسفانه، فقط ۱۰ درصد افرادی که دچار سوختگی می‌شوند به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند.

مرگ حدود ۳هزار نفر در هر سال به دلیل سوختگی

رئیس هیات‌مدیره موسسه مردم نهاد زنو با بیان اینکه بروز سوختگی در ایران ۸ برابر میانگین جهانی است، تصریح کرد: متاسفانه، ۲۸۰۰ تا ۳هزار نفر، جان خود را در هر سال به دلیل سوختگی از دست می‌دهند. اختلاف ۸ برابری بروز سوختگی در ایران نسبت به جهان، فاصله‌ای معنا دار و تامل برانگیز است و به بررسی جدی نیاز دارد.

کودکان قربانیان اصلی سوختگی در ایران

صالحی تجریشی درباره علل بروز سوختگی در ایران توضیح داد: موسسه مردم نهاد زنو، پژوهشی طی سال گذشته در سطح جهان انجام داده و در این پژوهش بر علل بروز سوختگی در ایران متمرکز شده‌ایم و ۴هزار مورد را بررسی کرده‌ایم. نتایج این پژوهش بیانگر این است که اغلب موارد سوختگی کشور در منازل مسکونی و سپس در اماکن اداری رخ می‌دهند. متاسفانه، اغلب افرادی که دچار سوختگی می‌شوند کودکان کمتر از ۶ سال هستند.

شایع‌ترین علل سوختگی ایرانی‌ها

او با بیان اینکه سوختگی علل مختلفی دارد، تصریح کرد: تماس با اجسام و مایعات داغ و آب جوش، شایع‌ترین علت سوختگی ایرانیان به حساب می‌آید. اما در عین حال سوختگی علل مختلف و متعددی دارد. اغلب سوختگی در مکان‌هایی اتفاق می‌افتد که سطح ایمنی پایینی دارند؛ بنابراین اماکنی که از تجهیزات آتش‌نشانی و پیشگیری از سوختگی محروم هستند، میزان سوختگی بیشتری دارند.

صالحی تجریشی ادامه داد: هنگامی که می‌گوییم بیشترین میزان سوختگی کشور در خانه‌ها اتفاق می‌افتد، سهم خانه‌هایی که سطح ایمنی کمتری دارند از سوختگی بیشتر است. ایمنی، مساله‌ای چند وجهی است و از وجوه مختلف مانند معماری و تجهیزات می‌تواند مورد بررسی قرار گیرد.

سوختگی فقط یک آسیب جسمی نیست

او با بیان اینکه نگاه‌ها به سوختگی نباید فقط درمان‌محور باشد، تصریح کرد: سوختگی در باور بسیاری از افراد جامعه فقط یک آسیب جسمی محسوب می‌شود، در حالی که فراتر از یک آسیب جسمانی است. سوختگی، پس از «تصادف»، «سقوط» و «خشونت» چهارمین عامل ایجاد تروما (آسیب روانی) است.

رئیس هیات‌مدیره موسسه مردم نهاد زنو ادامه داد: این احتمال وجود دارد آسیب روانی و روحی تا پایان عمر با افراد همراه باشد. آسیب‌های روانی، مولفه مغفول سوختگی است؛ اگرچه سوختگی سبب آسیب جسمی می‌شود اما باید بدانیم که روح و روان فرد نیز به همان میزان آسیب می‌بیند.

بنیان‌گذار موسسه زنو در خصوص خدمات این موسسه اذعان داشت: زنو با تمرکز بر حمایت‌های روانی اجتماعی، در چهار بخش مددکاری اجتماعی، مشاوره روان‌درمانی و روان‌شناختی، آموزش و مهارت‌آموزی و حوزه کاریاری، تلاش می‌کند تا به نیازهای نادیده رهیدگان سوختگی توجه کند، با هدف توانمندسازی، همراه این افراد و خانواده آن‌ها باشد تا بتوانند در مسیر بهبودی، پذیرش و برگشت به زندگی قدم بردارند.

۹۰ درصد سوختگی‌ها قابل پیشگیری است

وی با بیان اینکه بیش از ۹۰ درصد سوختگی‌ها قابل پیشگیری هستند، تصریح کرد: ایمن‌سازی منازل، محیط‌های کارگاهی و اداری می‌تواند به‌طور جدی از بروز حوادث سوختگی جلوگیری کند. اختلاف ۸ برابری سوختگی در ایران نسبت به میانگین جهانی به معنای فاصله بسیار زیاد با استانداردهای ایمنی است. اگرچه سازمان‌های متولی حوزه ایمنی مانند آتش‌نشانی در راستای ارتقاء ایمنی اقداماتی انجام داده‌اند اما فاصله با سطح ایمنی بالا همچنان نگران‌کننده است. باز هم تاکید می‌کنم که اختلاف ۸ برابری بروز سوختگی در کشور با میانگین جهانی، عددی وحشتناک و قابل تامل است که این عدد در ایمن نبودن منازل، ادارات و محیط‌های کارگاهی ریشه دارد.

جامعه دیدگاه خود را تغییر دهد

صالحی تجریشی درباره ضرورت تغییر دیدگاه جامعه درباره سوختگی گفت: فرهنگ در تمام مسائل عجین است؛ جامعه می‌بایست نگاه خود نسبت به سوختگی را مورد بازنگری قرار دهد. افراد دارای معلولیت در جامعه حضور دارند، معلولیت یک نقص در افراد است اما این احتمال وجود دارد که توانایی‌های بسیار زیادی داشته باشد. افراد دارای معلولیت در جامعه دیده می‌شوند اما افرادی که دچار سوختگی شده‌اند، کمتر در جامعه دیده می‌شوند. افراد دچار سوختگی به طور معمول جامعه‌گریز می‌شوند.

رئیس هیات‌مدیره موسسه مردم نهاد زنو درباره علل جامعه‌گریزی افراد دچار سوختگی گفت: درک نادرست جامعه از چگونگی رفتار و مواجهه با رهیدگان از سوختگی مانند خیره‌شدن‌ها، نگاه‌های نادرست، پرسشگری‌های اشتباه و نابجای جامعه از علل جامعه‌گریزی این افراد است. نگاه‌ها و پرسش‌های اشتباه سبب آسیب‌ رساندن به رهیدگان از سوختگی می‌شود؛ نشانه‌های سوختگی می‌تواند در هر قسمتی از بدن و صورت نمایان شود اما جامعه باید بداند که با رهیدگان سوختگی مانند سایر افراد جامعه برخورد کند.

وی با بیان اینکه متاسفانه سوختگی با باورهای خرافی نیز همراه شده، توضیح داد: برخی اقشار جامعه بر این باور هستند که سوختگی، تقاص گناه یک فرد است؛ به طور مثال، سوختگی کودکان را تقاص یکی از کارهای والدین کودک قلمداد می‌کنند. این مسائل می‌بایست در کانون توجه قرار گیرد، چرا که بسیار حائز اهمیت است.

رهیدگان سوختگی، نه بیماران سوختگی

صالحی تجریشی گفت: من بر این باور هستم که از واژه «بیماران سوختگی» نباید به کار برد و می‌بایست از «رهیدگان سوختگی» استفاده کرد. معتقدم هرگاه انسان‌ها با یک چالش مواجه می‌شوند، روح آنها رشد می‌کند. رهیدگان سوختگی، افرادی هستند که از یک مشکل رها شده‌اند و روح آنها رشد کرده است. حاصل‌خیزترین خاک در دامنه‌های کوه‌های آتشفشان وجود دارد؛ یعنی شرایط محیطی ناشی از کوه آتشفشان سبب شده که خاک آن منطقه حاصل‌خیز شود؛ این موضوع می‌تواند استعاره‌ای باشد برای چنین افرادی از عبارت «رهیدگان سوختگی» استفاده کنیم.

حمایت از رهیدگان سوختگی را فراموش نکنیم

او درباره ضرورت حمایت از رهیدگان سوختگی گفت: ایران، سرزمینی است که فرهنگ پهلوانی از گذشته در آن وجود داشته و تمام اسطوره‌های این سرزمین، پهلوانان هستند. فرهنگ پهلوانی و کمک به هم‌نوع، ریشه‌ در تاریخ و هویت ایرانی دارد. صرف نظر از این موضوع، کمک به هم‌نوع پایه و اساس آدمیت است. خیرین با توجه به توانایی خود می‌توانند در حوزه‌ای مختلف نقش‌آفرینی کنند و یاریگر رهیدگان سوختگی باشند. نقش خیرین، همواره پررنگ است؛ به نحوی که کمک‌ رساندن و کمک‌ به هم‌نوع از دیرباز همواره جزو ارزش‌های ایرانیان است. هرکدام از ما دایره‌ای از اثرگذاری داریم؛ مهم نیست این دایره کوچک باشد یا بزرگ، مهم این است که در همان دایره اثر خود را بگذاریم.

منبع: ایسنا