نقش ارز ملی در تجارت ایران و روسیه؛ تنها ۵ درصد!

به گزارش تجارت‌نیوز ، الکساندر نوالک، معاون نخست وزیر روسیه، اخیرا مدعی نقش 80 درصدی ارز ملی در تجارت ایران و روسیه شده است، اما رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه تأکید دارد که تنها پنج درصد معاملات بین ایران و روسیه از طریق سیستم بانکی با ارز ریال و روبل انجام می‌گیرد و مابقی از طریق صرافی‌هاست.

اما چرا روسیه به دنبال دلارزدایی از اقتصاد خود است؟ در سال 2014 آمریکا بر سر موضوع الحاق کریمه به فدراسیون روسیه، این کشور را تحریم کرد و در ادامه همزمان با جنگ روسیه با اوکراین، آمریکا تحریم‌های خود را علیه روسیه تشدید کرد؛ در چنین شرایطی روسیه برای مقابله با تحریم‌ها سیاست کاهش وابستگی به دلار و استفاده از ارز ملی در تعاملات تجاری را دنبال کرد.

بانک مرکزی روسیه با کاهش سهم دلار در ذخایر ارزی بین‌­المللی خود، سهم طلا، یوان و یورو را افزایش داد که در این بین، یوان چین بیشترین رشد را در ذخایر ارزی روسیه داشته است. گزارش بانک مرکزی روسیه حاکی است که در سال ۲۰۲۲، سهم یوآن در تجارت خارجی روسیه چندین برابر شده و سهم دلار و یورو به کمتر از نصف رسیده است

در ابتدای سال ۲۰۲۲، معادل ۸۷ درصد معاملات خارجی روسیه به دلار یا یورو انجام می‌شد، اما این رقم در پایان سال به ۴۸ درصد کاهش یافته و تقریبا نصف شده است.

حتی روسیه نیز به دنبال حذف دلار در تجارت با سایر کشورها نیز است؛ چندی پیش رسانه‌های پاکستانی گزارش دادند که این کشور می‌خواهد برای خرید نفت روسیه به جای دلار از ارز یوآن چین استفاده کند. یک منبع آگاه از وزارت انرژی پاکستان اعلام کرد که قرار است تراکنش‌های مالی مرتبط با خرید نفت چین از سوی این کشور توسط بانک مرکزی چین انجام شود.

استقبال بخش خصوصی از مبادله با ارز ملی ایران و روسیه

هادی تیزهوش تابان، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه، در گفتگو با تجارت‌نیوز درباره چگونگی استفاده از ارز ملی در مبادله با روسیه توضیح داد: بین بانک مرکزی ایران و میر بیزینس بانک روسیه که سهام آن متعلق به بانک ملی ایران است، هماهنگی جهت استفاده از ریال و روبل در مبادلات تجاری دو کشور انجام شده است.

وی استفاده از ارز ملی دو کشور در مبادلات تجاری برای بخش خصوصی و تجار بسیار موثر دانست و گفت: اما در حال حاضر سهم این معاملات زیر پنج درصد است.

او در پاسخ به این سوال که آیا برای فعالان اقتصادی و تجار استفاده از ارز ریال و روبل جذابیتی دارد؟ عنوان کرد: استفاده از دلار در سیستم بانکی دو کشور امکان‌پذیر نیست و تجاری باید از طریق صرافی‌ها اقدام به این کار کنند که این خود دارای ریسک است.

تیزهوش تابان این اقدام بانک مرکزی را مفید قلمداد کرد، اما در عین حال معتقد است که آیین‌نامه‌های و بخشنامه‌های متعدد مانع سرعت رشد تجارت بین ایران و روسیه شده است.

رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه توسعه لجستیک را از اقدامات مهمی دانست که سرعت رشد تجارت بین دو کشور را افزایش خواهد داد.

لازم به ذکر است که اخیر علیرضا پیمان‌پاک، رئیس وقت سازمان توسعه تجارت ایران، در صفحه توئیتر خود از دایر شدن دفتر نمایندگی دومین بانک بزرگ روسیه در ایران خبرداد.

وی عنوان کرد: پس از تلاش های مستمر و پیگیری سازمان توسعه تجارت، بانک VTB، دومین بانک بزرگ روسی، دفتر نمایندگی خود را در ایران دایر کرد، این اولین بانک روسی است که در ایران حضور مستقیم داشته و در انتقال بخشی از درآمدهای ارزی از شبکه تراستی به شبکه بانکی و شفافیت تجارت موثر خواهد بود.

برای مطالعه بیشتر خبر سفرهایی با هدف دلارزدایی/ رئیسی در اندونزی، مقام روسی در ایران را در تجارت‌نیوز بخوانید.