بازاریابی یا سرمایه‌گذاری؛ چین و روسیه در ایران به دنبال چه هستند؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، نمايشگاه بين‌المللی نفت، گاز، پالايش و پتروشيمی ايران از چهارشنبه 27 اردیبهشت تا جمعه 30 اردیبهشت ماه با حضور شركت‌های داخلی و خارجی برگزاری شد. روس‌ها و چینی‌ها نیز با حضور در این نمایشگاه سهم خود از غرفه‌های خارجی گرفتند و برای محصولات خود بازاریابی می‌کردند و کمتر سرمایه گذاری در بین آن‌ها دیده می‌شد.

جواد اوجی، وزیر نفت، درباره حضور چینی‌ها و روس‌ها در ایران مدعی شد که آن‌ها به دنبال سرمایه گذاری هستند و حتی چند قرارداد در این زمینه به امضا رسانده‌اند. اما آن‌طور که از فضای نمایشگاه برمی‌آمد، به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران شرکای تجاری ایران در این نمایشگاه بیشتر به دنبال بازاریابی بودند تا محلی برای سرمایه‌گذاری.

ایران بازاری جذاب برای روس‌ها

ایننا وربیتسکایا، مدیر تجارت خارجی شرکت کوروموس روسیه، که در این نمایشگاه حضور داشت، درباره انگیزه حضور خود در ایران به تجارت‌نیوز گفت: شرکت کوروموس با هدف بازاریابی برای محصولات خود برای اولین بار در این نمایشگاه حضور پیدا کرده است. این شرکت با داشتن بیش از 30 سال سابقه جزو تولیدکننده‌های تجهیزات آنالیز گاز، گوگرد و … در مسکو به حساب می‌آید.

وی در پاسخ به این سوال که آیا در برنامه‌های خود قصد سرمایه‌‌گذاری در ایران را دارید؟ پاسخ داد: خیر، هدف شرکت کوروموس از حضور در تهران سرمایه‌گذاری نیست. چند سالی است که تحلیلگران ما بازار ایران را زیر نظر دارند و امروز به این نتیجه رسیده‌اند که بستر این کشور صرفا برای فروش محصولات روسی بسیار مناسب و جذاب است.

این فعال اقتصادی در تشریح اینکه جذابیت بازار ایران برای روسیه چیست؟ تشریح کرد: طی مذاکراتی که با نمایندگان شرکت‌های ایرانی در روسیه شکل گرفت متوجه شدیم که ایران در زمینه تامین تجهیزات آنالیز دچار ضعف است. بنابراین با حضور در این نمایشگاه فرصت را غنیمت شمردیم تا محصولات خود را معرفی کرده و بازار فروش آن را مهیا سازیم.

وربیتسکایا درباره اینکه تحریم‌های اعمال‌شده بر ایران و روسیه چقدر می‌تواند بر روابط دو کشور تاثیر داشته باشد عنوان کرد: روسیه و ایران هر دو تحت تحریم هستند و با کمک به یکدگر می‌توانند از این مسیر عبور کنند.

هدف چین و روسیه برای حضور در بازارهای ایران

چینی‌ها نیز نگاه مشابهی به روس‌ها درباره بازار ایران دارند.

جو تاتا، مدیر فروش شرکت WH- STEEL، درباره انگیزه حضور خود در نمایشگاه بین‌المللی نفت به تجارت‌نیوز گفت: این شرکت در زمینه تامین لوله‌های اتصال فعال است و با آنالیز کشورهای مختلف نسبت به عرضه محصولات خود اقدام می‌کند.

وی ادامه داد: ایران نیز از جمله بازارهایی بود که مورد توجه قرار گرفت. چرا که این کشور در تولید متریال لوله‌های اتصال دچار ضعف است. بنابراین یکی انگیزه‌های اصلی حضور ما در تهران بازاریابی به حساب می‌آید.

مدیر فروش این شرکت اظهار کرد: بازاریابی ما محدود به ایران نیست و بازار کشورهای مانند اسپانیا، مصر و مراکش نیز از مقاصد بازاریابی چین هستند. اما در زمینه سرمایه‌گذاری‌، فعالیت ما محدود به چین است و اگر قرار باشد در کشور دیگری سرمایه‌گذاری کنیم به صورت غیرمستقیم و با در نظر گرفتن منافعمان خواهد بود.

این فعال اقتصادی در پاسخ به این سوال که آیا به واسطه مبادله با ایران تحت فشار آمریکا قرار می‌گیرید؟ توضیح داد: ارز مبنای مبادلات ایران چین بر پایه یوروست. همچنین مبادلات ایران و چین معمولاً به صورت مستقیم نیست و با حضور کشور ثالث انجام می‌شود.

جو تاتا، در تشریح روش مبادله ایران و چین از طریق کشور ثالث عنوان کرد: شرکت‌های ایرانی با طی کردن فرایند حساب به حساب پول را به حساب کشور ثالث واریز می‌کنند تا از طریق آن کشور (ثالث) پول به دست شرکت‌های طرف قرارداد چینی برسد. به این ترتیب تحریم‌ها تا حدودی بی‌اثر می‌شود.

انگیزه خارجی‌ها برای حضور در ایران

آتور ساکایوف، مدیر فروش شرکت روسی فدریشن، درباره انگیزه حضور خود در نمایشگاه بین‌المللی شرکت نفت ایران به تجارت‌نیوز گفت: هدف ما از حضور در ایران یافتن شرکت‌هایی است که محصولات ما را بخرند.

وی در ادامه توضیح داد: در گذشته نیز مذاکراتی در این زمینه انجام شده است. اما به صورت کلی این اولین حضور جدی ما در ایران به حساب می‌آید. بر اساس بررسی‌های انجام‌شده بستر این کشور برای ارائه محصولات ما بسیار مناسب تلقی می‌شود.

ساکایوف توضیح داد: کوتاه بودن زمان ارسال محصولات از روسیه به ایران یکی از امتیازهای بازار این کشور برای ما محسوب می‌شود. به این صورت که کمپانی ما در عرض کمتر از یک تا سه هفته می‌تواند از طریق هواپیما نسبت به ارسال محصولات به ایران اقدام کند. این موضوع امتیاز بزرگی است که از چشم شرکت‌های روسی دور نمانده است.

این فعال اقتصادی در توضیح محصولات خود عنوان کرد: شرکت ما تجهیزات جانبی که مربوط به سرچاهی و حفاری و … را تولید و برای صادرات آن بازاریابی می‌کند.

وی درباره اعمال تحریم‌ها علیه روسیه و ایران گفت: ایران، روسیه کشورهایی هستند که مورد غضب آمریکا هستند. همین موضوع باعث می‌شود که این دو کشور به همراه چین به عنوان یک خانواده شناخته شوند و با همکاری هم از این موانع عبور کنند.

ساکایوف ادامه داد: ما با استفاده از روبل و یوان در معاملات تجاری خود سعی می‌کنیم تاثیر مانع‌زایی‌هایی آمریکا را بر کشور خود کم کنیم و تاکنون موفق عمل کرده‌ایم.

ناامیدی ایرانی‌ها از سرمایه گذاری خارجی

احمد معروف‌خانی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان نفت، درباره انگیزه حضور روس‌ها و چینی‌ها در نمایشگاه بین‌المللی نفت به تجارت‌نیوز گفت: تعامل با این کشورها در سه حوزه تجهیزات، کاتالیست و فرآورده‌ها در حال انجام است و تاکنون پیشرفت خوبی در این زمینه حاصل شده است.

وی گفت: اما روی همکاری طولانی‌مدت‌ آن‌ها نباید حساب باز کرد؛ چراکه روسیه و چین صرفاً برای بازاریابی با ایران تعامل دارند و قصد سرمایه‌گذاری در کشور را ندارند.

معروف‌خانی تصریح کرد: بنابراین بهتر است فکری به حال این همکاری یک‌سویه شود و متولیان نیز با توجه به ظرفیت‌های کشور به تعامل با روسیه و چین بپردازند.

این فعال اقتصادی افزود: استفاده از ظرفیت‌های ایران برای تعامل با این کشورها به عزم و برنامه‌ریزی متولیان نیازمند است. اما مدیریت و کارشناسی در این زمینه وجود ندارد. به عبارتی می‌توان گفت تعاملات دیپلماسی نفت در ایران متولی ندارد.

معروف‌خانی ادامه داد: در وزارت امور خارجه، معاونت اقتصادی وجود دارد اما متولیان آن‌ها تنها کلیات یک تعامل اقتصادی را بلد هستند. در حالی که کشور نیازمند یک متولی برای دیپلماسی انرژی است.

او افزود: دولت سیزدهم پختگی لازم را در مدیریت روابط با دیگر کشورها ندارد. برجام احیا نشد و همه فرصت‌های سرمایه‌گذاری از بین رفت.

معروف‌خانی ادامه داد: امیدی به سرمایه‌گذاری در لایه‌های بالادستی و میان دستی وجود ندارد. دولتمردان حاضر در کابینه رئیسی مرد میدان تحریم‌های سخت بین‌المللی نیستند. بنابراین همین که بتواند وضعیت فعلی را حفظ کند کار بزرگی کرده است.

بر اساس این گزارش مشخص است که حضور چینی‌ها و روسی‌ها در نمایشگاه بین‌المللی نفت با هدف بازاریابی صورت گرفته است و خبری از سرمایه‌گذاری در این زمینه نیست. البته توقع سرمایه‌گذاری چین و روسیه در ایرانی که تحت تحریم‌های ثانویه باشد نیز منطقی به حساب نمی‌آید. حتی اگر به قول دولت سیزدهم کشورهای دوست و برادر یعنی روسیه و چین باشد.

حال با وجود اینکه شرکت‌های روسی و چینی حاضر در این نمایشگاه صراحتا اعلام کردند که قصد سرمایه‌گذاری در ایران را ندارند همچنان جواد اوجی، وزیر نفت، در حاشیه بازدید مشترک با الکساندر نوارک معاون نخست وزیر روسیه از بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی، گفت: در حال حاضر شرکت‌های توانمند روسی در هفت میدان نفتی ایران سرمایه‌گذاری می‌کند. بنابراین زمینه همکاری بسیار خوبی با شرکت‌های روسی فراهم شده است. سرانجام مشخص نیست که باید به صحبت‌ها وزیر نفت در این زمینه اعتنا کرد یا حاضرینی که در نمایشگاه بارها اعلام کردند برای بازاریابی آمده‌اند؟

برای مطالعه بیشتر درباره حوزه انرژی خبر ادعای جدید وزیر نفت را بخوانید.