الهام میرمحمدی 
تجارت‌نیوز بررسی کرد:
کشورهای معاف از تحریم‌های ایران چقدر نفت خریداری می‌کنند؟
یک روز پیش از اعمال تحریم‌های نفتی در چهارم نوامبر، مقامات آمریکایی به هشت کشور چین، هند، ژاپن، کره جنوبی، ترکیه، یونان، ایتالیا و تایوان معافیت اعطا کردند. اما این کشورها در حال حاضر چقدر نفت از ایران خریداری می‌کنند؟
با اعلام تصمیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر خروج از توافق هسته‌ای در ماه می و بازگشت تحریم‌ها، صادرات نفت ایران به شکل قابل توجهی کاهش یافته است. دور اول تحریم‌ها در ماه آگوست -مردادماه- و دور دوم تحریم‌ها که بخش‌های انرژی و بانکی ایران را هدف قرار می‌دهد، در ماه نوامبر -آبان‌ماه- اجرایی شدند.
به گزارش تجارت‌نیوز، با این حال، یک روز پیش از اعمال تحریم‌ها در چهارم نوامبر مقامات آمریکایی به هشت مشتری اصلی ایران ، یعنی کشورهای چین، هند، ژاپن، کره جنوبی، ترکیه، یونان، ایتالیا و تایوان معافیت اعطا کردند. این کشورها تا ماه مارس اجازه دارند به میزان محدودی از ایران نفت خریداری کنند. هنوز مشخص نیست که آیا مقامات آمریکایی این معافیت‌ها را بار دیگر تمدید کنند.
علی‌رغم این معافیت‌ها اما گزارش‌ها نشان می‌دهد که صادرات نفت ایران کاهش قابل توجهی داشته است. در حالی که ایران حدود 2.5 میلیون بشکه در روز پیش از اجرایی شدن تحریم‌ها نفت صادر می‌کرده، در حال حاضر این رقم به 1.3 تا 1.5 میلیون بشکه در روز رسیده است. تازه‌ترین گزارش رویترز هم صادرات حدود 900 هزار بشکه در ماه ژانویه را پیش‌بینی کرده است.
غلامرضا انصاری، معاون اقتصادی وزیر امور خارجه در گفتگویی با دنیای اقتصاد پیش‌بینی کرده است که همه کشورهایی که معافیت دریافت کرده‌اند، قطعا دور دوم درخواست‌شان رد نمی‌شود، چون نیازهای آنها در این دوره کوتاه قابل جبران نیست.
به عقیده تحلیلگران، تمدید این معافیت‌ها منجر به افزایش ذخایر جهانی و در نتیجه کاهش قیمت نفت خواهد شد. از آنجا که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا به دنبال قیمت‌های پایین نفت است، به نظر می‌رسد این معافیت‌ها بار دیگر تمدید شوند. در این گزارش به بررسی وضعیت این خریداران پرداخته‌ایم.
هند
گزارش‌ها نشان می‌دهد میزان واردات نفت هند از ایران در سال 2017 به طور متوسط 450 هزار بشکه در روز بوده است. این میزان در ماه‌های ژانویه تا اکتبر 2018 به 550 هزار بشکه در روز افزایش یافت. بر اساس معافیت‌های آمریکا اما این کشور اجازه دارد تنها 300 هزار بشکه نفت از ایران خریداری کند.
اویل‌پرایس در گزارشی نوشته است که واردات نفت هند از ایران در ماه‌های نوامبر و دسامبر به ترتیب 276 هزار و 300 هزار بشکه در روز بوده است.
در حالی که ایران در سال 2017، سومین تامین‌کننده نفت هند بوده است، بر اساس گزارش‌های رویترز، جایگاه ایران در ماه نوامبر به ششم تغییر یافت. عراق و عربستان سعودی در جایگاه اول و دوم قرار دارند و امارات متحده عربی که در ماه اکتبر ششمین تامین‌کننده نفت هند بود به جایگاه سوم ارتقا یافت. ونزوئلا و نیجریه هم به ترتیب در رتبه چهارم و پنجم قرار دارند.
این گزارش‌ها نشان می‌دهد، در دسامبر 2018، سهم بازار ایران از واردات نفت به هند به 6.2 درصد کاهش یافت. در حالی این که رقم در دسامبر گذشته 11.7 درصد بوده است.
چین
چین از ماه ژانویه تا سپتامبر 2018، به طور متوسط و روزانه 658 هزار بشکه نفت از ایران خریداری کرده است. با معافیتی که از سوی آمریکا به این کشور داده شده، چین می‌تواند روزانه 360 هزار بشکه نفت از ایران وارد کند. این میزان شامل نفتی که در پروژه‌های تحت مشارکت چینی‌ها در ایران تولید می‌شود، نیست.
بر اساس گزارش‌های رویترز، بلافاصله پس از دریافت معافیت‌ها در ماه نوامبر، شرکت نفت و گاز ساینوپک چین و شرکت ملی نفت چین خریداری نفت از ایران را ادامه داد.
به گفته برخی منابع چینی، نفت ایران در مقایسه با سایر تولیدکنندگان در خاورمیانه ارزانتر است. در ماه نوامبر و دسامبر، نفت خام سنگین ایران برای مشتریان آسیایی 1.25 دلار به ازای هر بشکه در مقایسه با نفت عربستان ارزانتر بوده و این میزان از تخفیف از سال 2004 تاکنون بی‌سابقه بوده است.
پیش از اجرایی شدن تحریم‌ها در ماه نوامبر اما، خرید نفت چین از ایران در ماه اکتبر به 1.05 میلیون تن، معادل 247 هزار و 260 بشکه در روز کاهش یافت که این پایین‌ترین سطح خرید نفت چین از ایران از ماه می 2010 محسوب می‌شود.
کره جنوبی
کره جنوبی در سال 2017، روزانه 300 هزار بشکه نفت و میعانات گازی از ایران خریداری کرده است. کره جنوبی اگرچه سومین واردکننده بزرگ میعانات گازی از ایران است اما اولین کشوری بود که به دلیل نگرانی از تحریم‌های آمریکا خرید محصولات نفتی از ایران را به صفر رساند.
بر اساس معافیت اعطاشده از سوی آمریکا، این کشور اجازه دارد تنها 200 هزار بشکه نفت از ایران وارد کند.
علی‌رغم معافیت‌ها، از ماه سپتامبر -شهریور- تاکنون این کشور هیچ نفتی از ایران خریداری نکرده است. با این حال، منابع آگاه اعلام کرده‌اند که کره جنوبی از اوایل سال جاری خرید نفت از ایران را آغاز خواهد کرد.
ژاپن
ژاپن که در فاصله ژانویه تا سپتامبر 2018، روزانه حدود 164 هزار بشکه نفت از ایران خریداری می‌کرد، همچون کره جنوبی از ماه سپتامبر، واردات نفت از این کشور را متوقف کرد.
گزارش‌ها حاکی از آن است که احتمالا این کشور هم در سه ماه باقی‌مانده -ژانویه، فوریه و مارس- خریداری نفت از ایران را از سر بگیرند.
وزیر بازرگانی ژاپن پیش‌تر در مصاحبه‌ای با رویترز اعلام کرد: شرکت‌های ژاپنی آماده از سرگیری واردات نفت خام ایران هستند.
سهم ایران از صادرات نفت خام به ژاپن حدود 5.3 درصد است. ژاپن در سال 2011 و پیش از تحریم‌های پیشین روزانه 315 هزار بشکه نفت از ایران خریداری می‌کرد.
ترکیه
پیش از بازگشت مجدد تحریم‌ها ترکیه حدود 200 هزار بشکه نفت از ایران خریداری می‌کرد. پیش از اجرای تحریم‌ها علیه ایران واردات نفت این کشور از ایران به شدت کاهش یافت و در ماه نوامبر به صفر رسید.
با اعطای معافیت از سوی آمریکا این کشور اجازه دارد تا 60 هزار بشکه نفت از ایران وارد کند. با این حال، گزارش‌ها نشان می‌دهد که این کشور در ماه دسامبر، روزانه 54 هزار بشکه نفت از ایران خریداری کرده است. هنوز مشخص نیست که آیا واردات نفت ترکیه از ایران افزایش خواهد یافت.
تایوان
تایوان در ماه‌های ژانویه تا آگوست 2018، روزانه 30 هزار بشکه نفت از ایران خریداری کرده است. این کشور بر اساس معافیت‌ها اجازه دارد همین میزان از خرید را از ایران داشته باشد.
یونان
یونان که تا پیش از اعمال تحریم‌ها به طور متوسط و روزانه کمتر از 100 هزار بشکه نفت از ایران وارد می‌کرد، حالا بر اساس معافیت‌ها اجازه دارد تا 70 هزار بشکه نفت از ایران خریداری کند.
ایتالیا
ایتالیا در ماه‌های ژانویه تا آگوست 2018 روزانه 100 هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده و بر اساس معافیت‌ها اجازه دارد همین میزان از خرید را از ایران داشته باشد.
هنوز هیچ گزارشی در مورد میزان واردت نفت سه کشور از تایوان، یونان و ایتالیا از ایران در دو ماه اخیر وجود ندارد.
نظرات