نقش سهامدارن خرد در ریزش شاخص بورس / افت شاخص دستوری است؟

به گزارش تجارت‌نیوز، رامین ربیعی، کارشناس بازار سهام و مدیر عامل گروه سرمایه‌‌گذاری فیروزه در گفتگو با تجارت‌نیوز به شرح نقش سهامدارن خرد در ریزش شاخص بورس و امکان دستوری بودن افت شاخص بورس بورس پرداخت. خلاصه این گفتگوی تجارت‌نیوز را در زیر بخوانید:

– به هیچ وجه سهام‌دار خرد را مسئول مشکلی نمی‌دانم بلکه وجود آنها در بورس برکت است. اگر که فرهنگ سرمایه‌گذاری مثل ادب و احترام باشد من سهام‌داران خرد را مقصر نمی‌دانم.

– نکته دیگر اینکه ما در یک بزنگاه تاریخی قرار گرفته‌ایم و در دنیا هم امسال برای بورس‌ها سال جالبی بود، کرونا باعث شد مردم به صورت آنلاین پشت سیستم‌ها بنشیند و سیستم‌های آنلاین شیرینگ باعث شد مردم در سراسر دنیا به این چت روم‌ها بروند و مثل یک بازی به خرید وفروش سهام بپردازند. همچنین دولت‌ها به خاطر کرونا پول‌های زیادی چاپ کردند و این‌ها باعث تحول مالی بزرگ در دنیا و ایران شد تعداد ذی‌نفعان در همه جای دنیا در بورس افزایش داشت، در این زمینه ما همگام با دنیا قدم برداشتیم.

– در آمریکا هم اتفاقات بورس شوکه‌کننده است به عنوان مثال، سهام‌داران خرد با هم یک انجمن اینترنتی تشکیل می‌دهند و سعی می‌کنند تحت آن انجمن اینترنتی سهم یک شرکت را از دو دلار در یک ماه به ۴۰۰ دلار برسانند و صندوق‌های پوششی بزرگی که آن سهم را به صورت استقراضی به فروش رسانده بودند، ورشکست ‌کنند.

ـ این یک پدیده جدید در بورس‌های دنیا است که نقش سهام‌داران خرد بسیار پررنگ تر از قبل شده و شبکه‌های اجتماعی باعث شده سهامدارن هم را پیدا کنند و بتوانند تحول‌های بزرگ در بازار‌های مالی ایجاد کنند و باید به عنوان پدیده جدید و ریسک جدید به این موضوع نگاه کرد.

ـ در کشور ما هم همین گروه‌های تلگرامی و اینستاگرامی افراد نظرات مختلفی می‌دادند و ما باید به سمتی برویم که با افرادی که از اعتماد عمومی سوءاستفاده می‌کنند و تخصصی ندارند مبارزه کنیم، پدیده‌ای که میلیون‌ها نفر ذی‌نفع می‌شوند مبارک است و در آینده به عنوان یکی از المان‌های مهم بورس تهران سهامداران خرد تاثیرگذار خواهند بود.

امکان دستوری بودن بورس وجود دارد؟

– بورس‌ها از دولت‌ها بزرگترند و فکر نمی‌کنم دولت‌ها بتوانند بورس را دستکاری کنند.اگر می‌توانستند در تاریخ بورس رکود‌ها و حباب‌های بزرگ را نداشتیم اما هنگامی که دولت کسری بودجه داشت و بورس تهران داغ بود دولت هیزم این بازار را برای تامین مالی‌اش بیشتر کرد اما اسم این را بورس دستوری نمی‌گذارم.

ـ من از مردم می‌خواهم مسئولیت سود‌ و زیان خود را بپذیرند اما دولت نباید تیلیغ می‌کرد، این بازار بسیار به دانش احتیاج دارد و پرریسک است.

– هدف اصلی شکل‌‌گیری بورس‌ در دنیا تجمیع پول‌های خرد در زیرسقفی برای تامین مالی ایده‌ها و پروژه‌ها است، در مرحله دوم به سهام شرکت‌ها برای معامله بین افراد نقد شوندگی بدهد.

– در بخش هدف اصلی بورس که می‌تواند تاثیر مستقیم بر روی رشد کشور و فعالیت‌های اقتصادی بگذارد متاسفانه در حد صفر ضعیف بوده‌ایم و عملا کاری صورت نگرفته است. اما در بخش بازار ثانویه و خرید‌و‌فروش سهام موفق بوده است. همچنین از نظر میزان اقبال عمومی و نقد شوندگی در نقطه پیک خود قرار دارد.

نقش و منافع مردم در بازار سهام ایران

– تاریخچه بورس در ایران به قبل از تشکیل بورس تهران برمی‌گردد. در دوران قاجار اولین شرکت‌های سهامی برای تجارت شکل می‌گیرد و پس از آنکه قانون تجارت رسمی در مجلس مصوب شد شرکت‌های سهامی در زمان رضا شاه شکل گرفتند.

– شرکت‌های نساجی و ریسندگی اولین کارخانه‌هایی بودند که در قالب شرکت‌های سهامی فعالیت کردند، در این دوران سهام معامله می‌شد اما در ساختار بورس نبود. با ایجاد اولین کارخانه‌ها مردم سهام‌دار شدند، این بازار دوره‌های رشد و افول بزرگی داشته بعد از سال‌های ۱۳۲۰ یک دوره رکورد طولانی شکل گرفت که عملا همه سهم‌ها تبدیل به کاغذپاره شده و شرکت ها ورشکسته شدند.

– اتفاق امسال در کل تاریخ ۱۰۰ ساله بورس خارق‌العاده‌ای است، اینکه درصد بالایی از جمعیت کشور سهام‌دار شدند اتفاق مثبتی است ولی برای رشد اقتصادی  ما نیاز داریم، رشد ثروت سهامدارن و رشد شرکت‌ها با هم همگن باشد.

ـ با این سرمایه هنگفتی که امسال وارد بازار سرمایه شد اگر در بازار اولیه وارد سرمایه شرکت‌ها می‌شد، چند تا فولاد مبارکه و کارخانه‌های بزرگ ساخته می‌شد. اما بورس ما نتوانست سرمایه‌ها را جذب شرکت‌ها برای تولید اقتصادی بکند.

زشتی‌ها و زیبایی‌های بورس در سال ۹۹

– بورس یکی از تمیزترین بخش‌های اقتصاد ایران بوده است اما اتفاقی که امسال افتاد کمی متفاوت بود و بورس تهران در سال ۱۳۹۹ زشت و زیبای زیادی داشت.

– یکی از زیبایی‌های آن این بود که بخش بزرگی از جمیعت کشور ذی‌نفع این بازار شدند و ما یک آموزش اتوماتیک هماهگانی در بورس داشتیم و راه ۱۰۰ساله را در چند ماه رفتیم.

– زشتی بورس امسال این بود که دستگاه‌های مختلف دولتی و حاکمیتی تبلیغ بورس را کردند و این چنین چیزی در دنیا ناشناخته است که حاکمیتی مردم را برای ریسک بیشتر در بورس هل بدهد و راه حل همه مشکلات ما بورس بداند. پس از آن که این حباب ترکید میلیون‌ها نفر پول از دست دادند.

– بورس تنها ابزار است و معجزه‌ای که امسال تبلیغ آن را می‌کردند نیست و نه هیولایی که می‎‌تواند مشکلات اقتصادی به وجود بیارد. بورس تنها یک بازار است و ما نباید از بورس چیزی که نیست را بسازیم.

– من فکر می‌کنم هر چه جلوتر می‌رویم دوران بورس طلایی‌تر می‌شود و برآیند اتفاقات در یک سال گذشته برای بورس مثبت بود البته اینکه مردم بدون دانش وارد این بازار شدند و پول‌های زیادی از دست دادند بسیار تلخ بود و شاید قید بورس را برای سال‌ها بزنند. اما تعداد شرکت‌هایی که پذیره‌نویسی شدند و حجم معاملات که یکی از شاخصه‌های رشد بورس است نشان می‌دهند برآیند کلی بازار مثبت بوده است.

آینده بازارسهام و مسیرطبیعی بورس

ـ مسیر طبیعی بورس رو به بالا نیست و بورس هم همچین بازاری نیست بلکه من فکر می‌کنم مسیر طبیعی بورس یعنی اینکه ذی‌نفعان مختلف بتوانند به قیمت‌هایی که می‌خواهند خرید و فروش کنند و اینکه سازوکاری مطرح کنیم که این معاملات انجام شود مسیر طبیعی بورس است.

ـ در سال ۹۹ هر سهمی را در بورس می‌خریدید سود می‌کردید و این مهم نبود که چه سهمی و از چه شرکتی باشد، در این بازار تخصص، تحلیل، مقایسه صنایع و … کاملا بی‌معنی بود ولی در سال ۱۴۰۰ ما بورسی خواهیم داشت که ازحدود ۶۰۰ شرکتی که در بورس هستند برخی کماکان بسیار بالاتر از ارزش واقعی خود باشند و برخی ارزنده‌تر باشند.

ـ از ابتدای سال ۹۷ تا به امروز دلار در ایران هفت برابر شده، تصور عام این است که بورس ما نتوانسته به اندازه کافی ریسک افت ارزش پول ملی را پوشش بدهد اما اگر شاخص دلاری را حساب کنید بورس تهران به دلاری ۱۲۰ درصد بازدهی داشته است و این بازدهی بالایی است و شش برابرشدن دلار را پوشش داده اگر با دیدبلند مدت به بورس نگاه شود در ۲۰ سال آینده هم بورس بهترین گزینه برای سرمایه‌‌گذاری است.