پیدا و پنهان همکاری آمریکا و عربستان در حوزه انرژی هسته‌ای

به گزارش تجارت نیوز، در جریان سفر محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی به واشنگتن، ایالات متحده و عربستان سعودی «بیانیه مشترکی در مورد تکمیل مذاکرات» درباره همکاری هسته‌ای غیرنظامی اعلام کردند و زمینه قانونی برای توافق رسمی ۱۲۳ – که از نظر قانونی برای صادرات راکتورها، سوخت و فناوری هسته‌ای ایالات متحده الزامی است؛ را فراهم ساختند. در حالی که مذاکرات ایالات متحده و عربستان سعودی در مورد توافق رسمی هسته‌ای سال‌هاست که در جریان است، غنی‌سازی همچنان مانعی در مذاکرات بوده و هست، به ویژه پس از آنکه رهبران سعودی تایید کردند که در صورت توسعه برنامه هسته‌ای توسط ایران، آن‌ها نیز به دنبال آن خواهند بود. برای محدود کردن خطرات گسترش سلاح‌های هسته‌ای، واشنگتن همچنان بر «استاندارد طلایی» اصرار دارد که غنی‌سازی و بازفرآوری داخلی را ممنوع می‌کند، اما ریاض معتقد است که باید به این بازیگر اجازه غنی‌سازی اورانیوم داده شود.

همکاری مشروط

پادشاهی عربستان سعودی مدت‌هاست که به دنبال دستیابی به برنامه هسته‌ای است، به‌ویژه زمانی که ظرفیت ۱۷ گیگاوات برق (GWe) را در نظر داشت. حال بررسی‌های زمین‌شناسی اخیر نشان می‌دهد که این بازیگر ذخایر اورانیوم قابل توجهی دارد. در برگه اطلاعات کاخ سفید تاکید شده که همکاری از استانداردهای قوی عدم اشاعه پیروی خواهد کرد و «ایالات متحده و شرکت‌های آمریکایی شرکای انتخابی پادشاهی برای همکاری هسته‌ای غیرنظامی خواهند بود.»

کریس رایت، وزیر انرژی ایالات متحده، نیز مدعی است که هرگونه توافقی، غنی‌سازی را شامل نمی‌شود و این اعلامیه را صرفا متمرکز بر ساخت یک نیروگاه هسته‌ای ساخت آمریکا توصیف کرد. با این حال، هیچ جزئیاتی در مورد توافق رسمی ۱۲۳ که نیاز به تایید کنگره دارد، منتشر نشده است و وقتی از دونالد ترامپ در مورد تحقق توافق هسته‌ای غیرنظامی رسمی پرسیده شد، او گفت: «من می‌توانم تحقق چنین توافقی را ببینم»، اما «فوری نیست».

ماموریت تازه ارتش آمریکا

فعلا ارتش ایالات متحده مکان بالقوه‌ای را برای استقرار نیروگاه‌های هسته‌ای میکروراکتور تحت برنامه جانوس معرفی نکرده، گزاره‌ای که ماه اکتبر پس از دستور اجرایی ماه مه ترامپ با عنوان «استقرار فناوری‌های پیشرفته راکتور هسته‌ای برای امنیت ملی» لحاظ شده است. این فرمان اجرایی به ارتش دستور داده تا 30 سپتامبر 2028، بهره‌برداری از یک میکروراکتور تحت نظارت ارتش را در یکی از تاسیسات داخلی کلید بزند. مکان‌های شناسایی‌شده شامل پایگاه‌هایی در سراسر کشور – از جمله فورت بنینگ، فورت براگ، فورت کمپبل، فورت درام، فورت هود، فورت وینرایت، کارخانه مهمات ارتش هولستون، پایگاه مشترک لوئیس – مک‌کورد و ردستون آرسنال – می‌شوند و بر اساس الزامات این ماموریت، نیازهای زیرساختی و شکاف‌های تاب‌آوری به شکلی برجسته مورد توجه قرار گرفته‌اند.

با این حال، تصمیمات نهایی در مورد تعداد و مکان استقرار تجهیزات در طول فرآیند خرید اتخاذ خواهد شد. در عین حال، ارتش توافقی را با واحد نوآوری دفاعی (DIU) برای استفاده از فرآیند گشایش راه‌حل‌های تجاری (CSO) و مرجع سایر تراکنش‌ها (OTA) خود برای طرح‌های پیشرفته راکتور، با یک منطقه مورد علاقه منتشر کرده تا مفاهیم صنعتی را برای استقرار میکروراکتور در تاسیسات نظامی جمع‌آوری کند.

پشت پرده هم‌صدایی کره‌جنوبی و امارات

همزمان کره‌جنوبی و امارات متحده عربی در جریان سفر رئیس‌جمهور لی جائه میونگ به امارات متحده عربی، هفت تفاهم‌نامه (MoU) برای تقویت همکاری در زمینه هوش مصنوعی (AI)، هوافضا و انرژی هسته‌ای امضا کردند. این توافق‌نامه‌ها بر اساس مشارکت دو بازیگر تعریف شده که با ساخت نیروگاه هسته‌ای براکه امارات توسط کره‌جنوبی، به رهبری شرکت برق کره (KEPCO) پایه‌گذاری شده است.

در این نشست، KEPCO و شرکت انرژی هسته‌ای امارات (ENEC) توافق‌نامه‌های جدیدی را برای افزایش همکاری در زمینه فناوری‌های پیشرفته هسته‌ای، از جمله راکتورهای مدولار کوچک (SMR) و همچنین سیستم‌های پیشرفته راکتور، نوآوری در چرخه سوخت، مدیریت پسماندهای رادیواکتیو و تحول دیجیتال مبتنی بر هوش مصنوعی – از جمله ابزارهای نگهداری پیش‌بینی‌کننده و بهینه‌سازی نیروگاه که توسط یک آزمایشگاه مشترک نوآوری هوش مصنوعی پشتیبانی می‌شوند – امضا کردند.

این تفاهم‌نامه‌ها همچنین برنامه‌هایی را برای پیگیری مشترک پروژه‌های انرژی هسته‌ای در کشورهای ثالث ترسیم می‌کنند و مشارکت امارات متحده عربی و کره‌جنوبی را برای تکامل از یک رابطه موفق فروشنده-مشتری به یک اتحاد گسترده‌تر در حوزه صادرات و فناوری هسته‌ای ارائه کرده است.

امارات متحده عربی در حال گسترش جاه‌طلبی‌های هسته‌ای خود است و علاقه خود را به ساخت دومین نیروگاه هسته‌ای نمایان کرده است. از همین رو در ماه ژوئیه، شرکت انرژی هسته‌ای امارات (ENEC) قراردادهایی را با شرکت مهندسی و ساخت هیوندای و وستینگ هاوس امضا کرد. در بحبوحه درخواست‌های فزاینده از ایالات متحده برای همکاری نزدیک‌تر با کره‌جنوبی جهت رقابت با چین و روسیه در صادرات هسته‌ای غیرنظامی، برنامه هسته‌ای رو به گسترش امارات می‌تواند همکاری ایالات متحده، کره‌جنوبی و امارات را تقویت کند.