یاتاقان چیست؟

در ساخت ماشین‌آلات و ابزار صنعتی از قطعات مختلفی نظیر یاتاقان استفاده می‌شود. در این مقاله قصد داریم تا شمارا با کار قطعه یاتاقان آشنا کنیم و آن را مورد بررسی قرار دهیم، پس تا آخر این مقاله با ما همراه باشید.

یاتاقان چیست؟

یاتاقان به قطعه‌ای در موتور گفته می‌شود که بین میل لنگ و دسته پیستون قرار گرفته است. زمانی که دو قطعه فلزی روی هم قرار می‌گیرند حرکت و اصطکاک ایجاد شده بین آن دو باعث خرابی، شکستگی و پوسیدگی می‌شود، در این شرایط از یاتاقان استفاده می‌کنند تا حرکت میان آن را تسهیل کرده و اصطکاک را به حداقل برساند. از طرفی یاتاقان مانع ایجاد لرزش قطعات مکانیکی شده و جلوی سر و صدای ناشی از انتقال نیرو قطعات را می‌گیرد. یاتاقان چینی و یاتاقان ژاپنی از جمله یاتاقان‌های پرفروش موجود در بازار هستند.

یاتاقان‌ها کاربرد دیگری نظیر نگهداری محکم قطعات در کنار یکدیگر را دارند و معمولا شامل دو حلقه و ساچمه در اندازه و انواع مختلف می‌باشند که براساس شکل ظاهری آن، کاربردهای مختلفی دارد.

ساچمه‌های یاتاقان، در داخل حلقه قرار گرفته و با غلتیدن بین دو قطعه باعث راحت‌تر شدن حرکات قطعه می‌شود.

بهتر است بدانید بلبرینگ زیرمجموعه‌ای از یاتاقان‌ها می‌باشد. یاتاقان شامل دو زیر مجموعه بلبرینگ و رولبرینگ است که با توجه به شکل ظاهری آن کاربردهای متفاوتی می‌تواند داشته باشد.

به عنوان مثال اگر یاتاقان دارای ساچمه‌های گرد و توپ مانند باشد، یاتاقان از نوع بلبرینگ بوده و اگر ساچه‌های موجود در حلقه دارای اشکال مختلفی نظیر مخروطی، سوزنی و غیره باشد یاتاقان از نوع رولبرینگ است.

یاتاقان‌ها برای حرکت به صورت استاندارد و راحت نیاز به روان کننده دارند. یکی از بهترین روان کننده‌ها استفاده از گریس است.

گریس دارای مزیت‌هایی نسبت به سایر روان کننده‌ها می‌باشد که از جمله آن می‌توان به چکه‌نکردن و چسبندگی خوب به یاتاقان اشاره کرد.

گریس‌ها دارای انواع مختلفی می‌باشند که معیار انتخاب آن سطح مورد استفاده است، سطوح مختلفی مانند: ویسکوزیته و درجه سفتی می‌تواند تاثیرگذار باشد. به طور کلی گریس با توجه به کم‌کردن اصطکاک بین قطعات و پایین نگه داشتن دمای قطعات به سیستم کمک زیادی می‌کند.

یاتاقان زدن

یکی از عیب‌های مهم و حائز اهمیتی که ممکن است برای موتور ماشین اتفاق بیافتد، یاتاقان‌زدن است. اگر به یاتاقان‌زدن موتور توجه نشود و اقدام برای رفع مشکل آن صورت نگیرد، می‌تواند خسارات سنگینی را به همراه داشته باشد.

دربعضی موارد این آسیب به قدری جدی و حاد است که می‌تواند موتور را از کار بیاندازد و دیگر روشن نشود.

اما مفهوم یاتاقان زدن چیست؟

به هرعاملی که باعث دفرمه شدن و یا آسیب به یاتاقان‌ها شود و یاتاقان‌ها بیش از حد از میل لنگ فاصله گرفته و یا بیش از حد به آن بچسبد، روغن دیگر نمی‌تواند فضای بین این دو را پر کند که در این وضعیت می‌گویند موتور یاتاقان زده است.

اگر یاتاقان با سطح میل لنگ تماس داشته باشد و به آن چسبیده باشد، موتور به سختی و سنگینی حرکت می‌کند و باعث از کار افتادن موتور می‌شود.

همچنین اگر یاتاقان در اثر فرسوده شدن، سایش از حالت استاندارد خود خارج شود و ضخامت خود را از دست دهد، میل لنگ نمی‌تواند بدون لرزش به کار خود ادامه دهد، که در این صورت صدایی مانند تق تق و یا صدای لق زدن از جایی که یاتاقان معیوب باشد شنیده می‌شود.

دلایل یاتاقان زدن چیست؟

دلایل مختلفی می‌تواند بر روی یاتاقان‌زدن موتور تاثیر داشته باشد که در ادامه به چند مورد از آن اشاره خواهیم کرد:

استفاده از روغن‌های نامرغوب و بدون کیفیت

یکی از دلایل یاتافان زدن می‌تواند استفاده از روغن موتور بی‌کیفیت باشد. استفاده از روغن موتور بی‌کیفیت و همچنین تعویض دیرهنگام روغن باعث می‌شود تا جرم روغن رسوب کرده و به قطعات نفوذ کند، که در این صورت قطعات موتور دچار جرم گرفتگی می‌شود.

زمانی که در روغن‌کاری قطعات، مشکلی ایجاد شود موتور نمی‌تواند به صورت صحیح کار کرده و این عدم کارکرد صحیح باعث می‌شود تا یاتاقان‌ها در شرایط نامناسب و غیراستاندارد قرار بگیرند که نهایتا منجر به یاتاقان زدن می‌شود.

دمای موتور

یکی دیگر از این عوامل بالا رفتن دمای موتور است. بی‌آب ماندن و یا درست کارنکردن فن باعث می‌شود تا دمای موتور بالا رفته و زمانی که یاتاقان‌ها بیش از اندازه گرم می‌شوند به درستی عمل نکرده و موجب یاتاقان زدن موتور می‌شود.

فرسوده بودن قطعات

عمربالای یاتاقان‌ها، معیوب بودن و شکسته شدن آن‌ها یکی دیگر از دلایلی است که باعث می‌شود تا یاتاقان وظیفه خود را به درستی انجام نداده و در کار موتور اختلال ایجاد شده و در نهایت سبب یاتاقان زدن شود.

ممکن است پمپ روغن خراب باشد

درمواقعی که شما موارد فوق را رعایت کردید، از روغن باکیفیت استفاده کرده و به موقع روغن موتور را تعویض می‌کنید اما باز دچار مشکل یاتاقان زدن شدید بهتر است پمپ روغن را بررسی کنید. خراب بودن پمپ روغن باعث می‌شود تا روغن‌کاری قطعات به درستی انجام نشده و در نهایت باعث یاتاقان زدن موتور شود.

در آخر

بهتر است با بررسی دقیق و دوره‌ای موتور خود و همچنین قطعات موتور خودرو از آسیب‌ها و خسارات احتمالی جلوگیری کنید.

امروزه به دلیل بالا بودن هزینه‌ها و درصورت ایجاد شدن خسارت، ممکن است با هزینه‌های هنگفت و زیادی مواجه شوید.

به همین علت به شما پیشنهاد می‌کنیم، با مشاورین و متخصصین ما تماس گرفته و از محصولات باکیفیت و مورد اطمینان استفاده نمایید.

*تجارت‌نیوز مسئولیتی در برابر صحت مطالب تبلیغاتی ندارد و راستی‌آزمایی محتوای تبلیغ بر عهده مخاطب می‌باشد*