به گزارش تجارت نیوز، یک کودک، به نقاشی چند ده میلیون پوندی از هنرمند آمریکایی مارک روتکو در موزهای در روتردام آسیب زده است. سخنگوی موزهی بویمنس فان بونینگن اعلام کرد که این موزه در حال بررسی «اقدامات بعدی» برای درمان نقاشی روتکو با عنوان «خاکستری، نارنجی روی زرشکی، شماره ۸» است.
به گفتهی سخنگوی موزه در مصاحبه با رسانهی هلندی آلگمین داگبلاد (AD)، این آسیب در یک «لحظهی بدون مراقبت» رخ داده است. سخنگوی موزه به بیبیسی گفت که آسیب «سطحی» بوده و افزود: «خط و خشهای کوچکی در لایهی رنگ بدون وارنیش در قسمت پایینی نقاشی قابل مشاهده است.»
بر اساس گزارش روزنامهی AD، ارزش این نقاشی انتزاعی تا حدود ۵۰ میلیون یورو (۴۲.۵ میلیون پوند) برآورد شده است.
سخنگوی موزه به بیبیسی گفت: تخصصهای مرمتی در داخل و خارج از هلند مورد مشورت قرار گرفتهاند. ما در حال بررسی گامهای بعدی برای درمان این نقاشی هستیم. انتظار داریم که این اثر در آینده دوباره قابل نمایش باشد.
سوفی مکالون، مدیر بخش مرمت در شرکت «مرمت هنرهای زیبا» گفت: نقاشیهای «مدرن بدون وارنیش» مانند اثر روتکو بهطور ویژهای مستعد آسیبدیدگی هستند.
او توضیح داد: ترکیبی از مواد مدرن پیچیده، فقدان لایهی محافظ سنتی، و شدت رنگهای تخت و یکنواخت باعث میشود حتی کوچکترین آسیب فوراً قابل مشاهده باشد. در این مورد، خراشیدگی لایههای رنگ رویی میتواند تأثیر چشمگیری بر تجربهی بصری بیننده بگذارد.
این نقاشی روتکو در دیپو، یعنی مخزن قابلدسترسی برای عموم در کنار موزهی اصلی، به عنوان بخشی از نمایشگاهی شامل آثار محبوب عمومی به نمایش درآمده بود.
جانی هلم، مدیر بازاریابی در شرکت مرمت آثار هنری پلاودن اند اسمیت، گفت که این حادثه میتواند برای مؤسساتی مانند ویاندای ایست و موزهی بریتانیا که در حال بررسی بازگشایی آرشیوهایشان برای عموم هستند، تبعاتی داشته باشد.
او در پاسخ به این سوال که این اتفاق چه تأثیری بر مؤسسات بریتانیایی خواهد گذاشت که به همین شیوه در حال گشایش آرشیوهای خود هستند؟ توضیح داد: مرمت آثار روتکو دشوار است، زیرا ترکیب رنگدانهها، رزینها و چسبهای او بسیار پیچیده است.
نبود لایهی محافظ و باز بودن نقاشی در برابر محیط، کار مرمتگران را چالشبرانگیزتر میکند. مرمتگران اکنون احتمالاً در حال مستندسازی میزان آسیب و تحقیق دربارهی «روشهای موفق قبلی مرمت آثار روتکو» هستند.
هلم همچنین اشاره کرد که به نظر میرسد آثار روتکو همیشه بدشانسی میآورند و این نخستین باری نیست که اثری از روتکو آسیب میبیند. در اکتبر ۲۰۱۲، اثر «سیاه روی زرشکی» روتکو در گالری «تیت مدرن لندن» توسط ولادیمیر اومانیچ عامدانه خراب شد. اومانیچ به دو سال زندان محکوم شد و بعدها از کار خود عذرخواهی کرد.
در دادگاه اعلام شد هزینهی مرمت این اثر حدود ۲۰۰ هزار پوند برآورد شده بود و تعمیر آن ۱۸ ماه طول کشید.
ریچل میرْتل، رئیس بخش آثار هنری خاص در شرکت بیمهی آون، گفت: بیمههای هنرهای زیبا معمولاً تمام خطرات ناشی از آسیبهای فیزیکی، از جمله آسیبهای تصادفی توسط کودکان یا بازدیدکنندگان را (با برخی استثناها) پوشش میدهند.
او افزود: در صورت آسیبدیدگی یک اثر، بیمهگر گالری یک کارشناس ارزیاب خسارت آثار هنری اعزام میکند تا میزان آسیب، فیلمهای نظارتی و گزینههای مرمتی را بررسی کند.
موزه درباره این که چه کسی مسئول جبران خسارت به این نقاشی سال ۱۹۶۰ خواهد بود، اظهار نظری نکرد.
طبق گزارشها، این نقاشی در دههی ۱۹۷۰ توسط گالری خریداری شده بود. موزه بویمنس فان بونینگن پیشتر نیز بازدیدکنندگانی را که به آثار هنری آسیب زده بودند، موظف به پرداخت خسارت کرده بود؛ مثلاً در سال ۲۰۱۱ از یک گردشگر که به طور ناخواسته روی اثر هنری «کف بادامزمینی» ساختهی ویم تی. شیپرز قدم گذاشته بود، خواسته شد هزینهی ترمیم را بپردازد.
این نقاشی روتکو نمونهای از هنر میدان رنگی (Colour Field Painting) به شمار میرود، که مشخصهی آن استفاده از بلوکهای بزرگ و یکدست رنگ بر بوم است.
این حادثه یکی از چندین مورد آسیب به آثار هنری مدرن در هلند در سالهای اخیر است.
در نوامبر ۲۰۲۴، چندین چاپ صفحهای از آثار اندی وارهول در جریان تلاش برای سرقت از گالری MPV در شهر اوسترویک آسیب دید.
در حادثهای دیگر، یکی از شهرداریهای هلند پذیرفت که احتمالاً در جریان بازسازی، ۴۶ اثر هنری از جمله یک چاپ از ملکه سابق هلند اثر وارهول را به اشتباه دور ریخته است.
موزهها در مواجهه با آسیبهای ناشی از کودکان، سیاستهای متفاوتی دارند.
مثلاً در آگوست سال گذشته، یک پسر چهار ساله به طور تصادفی یک کوزهی ۳۵۰۰ ساله را در موزهی هخت اسرائیل شکست.
در آن زمان، یکی از کارکنان موزه به بیبیسی گفت که این حادثه با شدت پیگیری نخواهد شد و خانوادهی کودک برای بازدید دوباره از نمایشگاه دعوت شدند.
این حادثه میتواند تبعات اقتصادی سنگینی برای موزه داشته باشد، از جمله هزینههای بالای مرمت که ممکن است چند صد هزار یورو برسد، افت احتمالی ارزش بازار اثر، افزایش هزینههای بیمه، و همچنین کاهش موقتی بازدیدکنندگان. افزون بر این، چنین آسیبهایی ممکن است اعتماد هنرمندان، مجموعهداران و بیمهگران به موزه را تحت تأثیر قرار دهد و تأمین حمایتهای مالی آینده را دشوارتر کند.