به گزارش تجارت نیوز، آلودگی منابع آبی به فاضلاب، خطری جدی برای شهروندان و طبیعت بسیاری از استان‌های کشور محسوب می‌شود؛ به گونه‌ای که کارشناسان سال‌هاست به صورت جدی در مورد تبعات آن هشدار می‌دهند.
در این میان، نگرانی‌هایی نیز جود دارد که آلودگی منابع آبی به فاضلاب، سلامت آب شرب برخی مناطق را نیز متاثر کند؛ موضوعی که اخیرا در مورد گیلان مطرح شده است.
محسن موسوی خوانساری، کارشناس آب و محیط زیست، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز این موضوع را بعید می‌داند؛ در عین حال تاکید می‌کند که نه تنها در گیلان که در بسیاری از دیگر استان‌های کشور، فاضلاب به رودخانه‌ها و پهنه‌های آبی مختلف سرریز می‌شود و منابع آبی را آلوده می‌کند؛ در ادامه نیز این آلایندگی، از طریق آبیاری محصولات کشاورزی یا مصرف آبزیان، بر سلامت مردم اثر می‌گذارد.
به گفته او، این موضوع به ویژه در استان‌های شمالی و جنوبی کشور چالش مهمی محسوب می‌شود؛ برای مثال، در بسیاری از شهرهای حاشیه‌ای دو رودخانه دز و کارون در خوزستان، نبود سیستم فاضلاب باعث تخلیه پساب‌های کشاورزی در این دو وردخانه شده است.
آلودگی منابع آبی به فاضلاب، آب‌های زیرزمینی را متاثر می‌کند
او در ادامه، در مورد تبعات آلودگی منابع آبی به فاضلاب در گیلان توضیح می‌دهد: «ورود پساب به دو رودخانه زرجوب و گوهررود، بدون شک منابع آب زیرزمینی را در رشت، انزلی و دیگر شهرهای اطراف آلوده می‌کند.»
موسوی می‌افزاید: «تراز آب‌های زیرزمینی در گیلان بسیار بالا و حدود پنج یا شش متر است؛ تقریبا هم‌اندازه با عمق دو رودخانه زرجوب و گوهررود. بنابراین این نظریه که آلودگی منابع آبی به فاضلاب، آب‌های زیرزمینی را نیز درگیر می‌کند، کاملا درست است.»
بعید است منابع آب شرب آلوده شوند
این کارشناس آب و محیط زیست در عین حال آلودگی منابع آب شرب را بعید می‌داند. او توضیح می‌دهد: «منابع عمده تامین آب آشامیدنی در رشت و دیگر شهرهای گیلان، سدهایی هستند که در این استان احداث شده‌اند و بسیار بعید است که شرکت آب و فاضلاب، آب شرب منطقه را از منابع آب‌های سطحی تامین کند. چنین اتفاقی فقط ممکن است در مناطق محلی و توسط اشخاص با حفر چاه‌های شخصی، رخ دهد.»
موسوی می‌افزاید: «تصفیه آب شرب در ایران استانداردهای سخت‌گیرانه‌ای دارند و آبی که در اختیار مردم قرار می‌گیرد، معمولا سالم است.»
چالش آبیاری محصولات کشاورزی با آب آلوده به فاضلاب
او در عین حال تاکید می‌کند که نه تنها در گیلان که در بسیاری از استان‌های کشور، آلودگی منابع آبی به فاضلاب، به آبیاری محصولات کشاورزی با این آب آلوده منجر می‌شود؛ موضوعی که به ویژه در مورد سبزیجات خطرناک است.
به گفته موسوی، در ورامین، پاکدشت و مناطق جنوبی تهران نیز بسیاری از محصولات کشاورزی با آب‌های آلوده به فاضلاب رشد می‌کنند و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بارها در این مورد اخطار داده است.
او به ماده 45 قانون توزیع عادلانه آب اشاره و تاکید می‌کند: «بر اساس قانون، سازمان حفاظت محیط زیست موظف است با آلوده‌کنندگان آب‌های جاری برخورد کند اما متاسفانه در این زمینه به خوبی عمل نمی‌کند.»
خطرات آبیاری مزارع با فاضلاب برای سلامت مردم
موسوی وجود نیترات، فسفر و دیگر مواد خطرناک در فاضلاب را برای سلامتی مردم مضر می‌داند و تاکید می‌کند که مسئولان باید به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند.
به گزارش تجارت‌نیوز، متخصصان شیوع حصبه و بیماری‌های عفونی و ویروسی در دستگاه گوارشی به ویژه در کودکان، هپاتیت‌های ویروسی و افزایش انواع سرطان‌ها را از جمله عوارض احتمالی استفاده مکرر از فاضلاب در آبیاری مزارع می‌دانند.
آلودگی منابع آبی به فاضلاب، آبزیان را آلوده می‌کند؟
در این میان، نگرانی‌هایی نیز در مورد رسوب آلاینده‌های فاضلاب در بافت‌های بدن آبزیان وجود دارد. مقامات مسئول و برخی کارشناسان، سخنان ضد و تقیضی را در تایید و رد آلودگی ماهیان دریای خزر مطرح می‌کنند اما توصیه برخی متخصصان، کاهش مصرف یا خودداری از صرف اندام‌های داخلی و کبد آنهاست.
موسوی، کارشناس آب و محیط زیست نیز این احتمال را که آلودگی منابع آبی به فاضلاب، بر سلامت آبزیان اثر بگذارد، تایید می‌کند؛ او در عین حال می‌افزاید که موضوع مختص گیلان نیست: «مساله پرورش ماهی با آب‌های آلوده، در استان‌های مختلف رواج دارد و متاسفانه دستگاه‌های مسئول نیز توجهی نمی‌کنند.»
به گفته این کارشناس محیط زیست، اهالی بومی در برخی شهرها، به همین دلیل ماهیانی را که در آن منطقه پرورش می‌یابند، مصرف نمی‌کنند اما متاسفانه محصول در بازار شهرهای دیگر به فروش می‌رسد.
موسوی، برای مثال به ماهیان موجود در رودخانه ارس اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: «این رودخانه متاسفانه با آلاینده‌های سمی و خطرناکی که از معادن مس در کشور ارمنستان نشات می‌گیرند، آلوده شده است؛ به همین دلیل مردم بومی منطقه از ماهی‌های رودخانه ارس استفاده نمی‌کنند.»
روزنامه پیام ما نیز چندی پیش گزارشی را درباره آلودگی این رودخانه منشتر کرد که به رسوب آلاینده‌ها در عضلات ماهیان ارس نیز پرداخته بود. بر اساس این گزارش، مطالعات مختلفی در سال‌های گذشته، آلودگی آب، ماهی‌ها و پوشش گیاهی منطقه را به فلزات سنگینی چون آلومینیوم، آرسنیک و مس، تایید می‌کنند.
راه‌حل چالش آلودگی منابع آبی به فاضلاب، تصفیه پساب‌ها است
به گزارش تجارت‌نیوز، به نظر می‌رسد آلودگی منابع آبی به فاضلاب حتی اگر به صورت مستقیم و از طریق آب شرب برای مردم خطری نداشته باشد، از راه‌های غیرمستقیم، تاثیر منفی خود را بر سلامت آنها می‌گذارد.
موسوی، کارشناس آب و محیط زیست، راه‌حل این موضوع را بازچرخانی آب و تصفیه پساب می‌داند؛ به گفته او، بیش از ۷۰۰ میلیون متر مکعب فاضلاب در تهران وجود دارد اما شاید تنها حدود ۲۰۰ میلیون متر مکعب آن تصفیه می‌شود؛ مابقی روانه منابع آبی اطراف پایتخت شده و صرف آبیاری مزارع می‌شوند.
بی‌توجهی به بازچرخانی آب در بسیاری از استان‌های کشور وجود دارد؛ در حالی که کارشناسان سال‌هاست بر اهمیت آن برای جلوگیری از آلودگی منابع آبی به فاضلاب تاکید می‌کنند.
برای اطلاعات بیشتر، مطالعه سه گزارش آیا زباله و فاضلاب، رشت و انزلی را غیر قابل سکونت می کنند؟، خطرات ورود فاضلاب به خلیج فارس؛ تهدید سلامت مردم و کاهش جمعیت آبزیان و روزانه ۱۸۵ هزار مترمکعب فاضلاب خام اهواز به کارون سرریز می شود پیشنهاد می‌شود.
