به گزارش تجارت نیوز، در دنیای امروز که تغییرات اقلیمی و کمبود منابع انرژی فسیلی به چالشهای اصلی بشریت تبدیل شدهاند، نمایشگاههای فناوری مانند الکامپ نقش کلیدی در معرفی راهحلهای نوین برای گذار به اقتصاد سبز ایفا میکنند. بیست و هشتمین دوره نمایشگاه بینالمللی الکترونیک، کامپیوتر و تجارت الکترونیک (الکامپ ۱۴۰۴) که در تهران برگزار میشود، فرصتی طلایی برای شرکتهای ایرانی بود تا دستاوردهای خود در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر و مدیریت هوشمند انرژی را به نمایش بگذارند.
نمایشگاه امسال شاهد حضور شرکتهای پیشرو ایرانی در حوزه اقتصاد سبز و انرژیهای خورشیدی بود. خبرنگار تجارتنیوز در طول برگزاری این نمایشگاه با دو شرکت اشتاد انرژی، نماینده رسمی باتریهای صبا، و شرکت ایریسا، متخصص در سامانههای مدیریت انرژی گفتگو کرد.
این مصاحبهها نشاندهنده پتانسیل بالای ایران در بهرهبرداری از انرژی خورشیدی است، کشوری که با اقلیم آفتابی خود میتواند پیشتاز در منطقه شود. در این گزارش، جزئیات این گفتوگوها را بررسی میکنیم و به مزایا، چالشها و آینده اقتصاد سبز در ایران میپردازیم. هدف این است که خوانندگان با درک عمیقتری از فناوریهای پایدار آشنا شوند و ببینند چگونه این نوآوریها میتوانند به توسعه اقتصادی و حفظ محیط زیست کمک کنند.
شرکت اشتاد انرژی؛ پیشرو در ذخیرهسازی انرژی خورشیدی
شرکت اشتاد انرژی به عنوان نماینده رسمی باتریهای صبا، بزرگترین تولیدکننده باتریهای سیلد در ایران، در نمایشگاه الکامپ حضور پررنگی داشت. در مصاحبه با نماینده این شرکت، تمرکز اصلی بر نقش باتریهای UPS در سیستمهای انرژی خورشیدی بود. این باتریها نه تنها انرژی تولیدشده توسط پنلهای خورشیدی را ذخیره میکنند، بلکه پایداری و کیفیت برق را تضمین مینمایند.
نماینده شرکت توضیح داد که سوختهای فسیلی با آلودگیهای دمایی و شیمیایی همراه هستند و ناپایدارند، در حالی که انرژی خورشیدی همیشه در دسترس است، به ویژه در ایران که تقریباً هیچ روزی بدون آفتاب نمیگذرد. این پتانسیل طبیعی ایران، فرصتی بینظیر برای کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی فراهم میکند.
باتریهای UPS ارائهشده توسط اشتاد انرژی در ابعاد و ظرفیتهای متنوعی تولید میشوند که ظرفیتها بسته به نیاز کاربر متفاوت است. این باتریها برای ذخیره برق پنلهای خورشیدی ایدهآل هستند و میتوانند نوسانات برق شهری (که گاهی به لوازم خانگی آسیب میزند) را حذف کنند. در واقع، انرژی ذخیرهشده مانند آب در مخزن است که با دبی کنترلشده مصرف میشود، بدون هیچ نوسانی. این ویژگی نه تنها به مصرفکنندگان خانگی کمک میکند، بلکه در مقیاس صنعتی نیز کاربرد دارد.
مزایای انرژیهای تجدیدپذیر در اقلیم ایران
یکی از نکات برجسته در مصاحبه با اشتاد انرژی، تأکید بر مزایای انرژیهای تجدیدپذیر بود. نماینده شرکت اشاره کرد که جهان به سمت استفاده از این انرژیها حرکت میکند و در آینده، فضاهایی که از آنها استفاده نکنند، مانند زبالهدانی خواهند بود. در ایران، با توجه به آفتاب فراوان، این انرژی پاک، خروجی تمیز و بدون آلودگی ارائه میدهد. برخلاف برق شهری که تلرانس بالایی دارد و میتواند به یخچال یا تلویزیون آسیب بزند، سیستمهای خورشیدی پایدار هستند. علاوه بر این، شرکت به مقایسه با کشورهای اروپایی پرداخت و گفت که ایران در استفاده از انرژی باد و خورشید عقب است، اما پتانسیل بالایی دارد. برای نمونه، در فرانسه از انرژی باد برای تهویه استفاده میشود، مشابه بادگیرهای سنتی یزد در ایران که باد را از سرداب عبور میدهند و تهویه طبیعی ایجاد میکنند. این مثالها نشان میدهد که انرژیهای تجدیدپذیر فراتر از برق هستند و باید در تمام جنبههای زندگی جاری شوند.
هزینهها و سیستمهای آنگرید و آفگرید در اشتاد انرژی
در بخش دیگری از مصاحبه، به هزینههای راهاندازی سیستمهای خورشیدی پرداختیم. نماینده شرکت توضیح داد که هزینهها بسته به مصرف، نوع سیستم و اندازه ساختمان متفاوت است. برای یک ساختمان پنج طبقه، اگر سیستم آنگرید (on-grid) انتخاب شود – که برق مازاد به شبکه فروخته میشود – هزینه تقریبی حدود ۲۰۰ میلیون تومان است. در این سیستم، باتری وجود ندارد و برق در لحظه مصرف میشود، که برای نیازهای پایه مانند روشنایی، یخچال و تلویزیون کافی است. اما در سیستم آفگرید (off-grid)، که برق ذخیره میشود، هزینه به دلیل اضافه شدن باتریها بالاتر میرود و ممکن است به ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان برسد. باتریها نیاز به چیدمان خاص در رکهای ایمن دارند تا عمر مفید آنها حفظ شود.
عمر باتریها نیز موضوع مهمی بود. بسته به جنس و نحوه مصرف، عمر مفید متفاوت است. برخی باتریها باید در سیکل شارژ و دشارژ مداوم باشند و اگر استفاده نشوند، آسیب میبینند. در سیستم آنگرید، باتری وجود ندارد، اما در آفگرید، عمر مفید حدود ۴ تا ۵ سال است. پنلهای خورشیدی عمر طولانیتری (۱۰ تا ۱۵ سال) دارند و به تمیزکاری دورهای نیاز دارند تا گرد و غبار روی بهرهوری تأثیر نگذارد. نماینده شرکت باتری را به موجود زندهای تشبیه کرد که مانند انسان، با گذشت زمان پیر میشود و سلولهایش از بین میرود. این توضیحات نشان میدهد که انتخاب سیستم مناسب، کلیدی برای صرفهجویی اقتصادی است.
شرکت ایریسا: سامانه مدیریت انرژی برای صنایع بزرگ
در بخش دوم مصاحبه، با شرکت ایریسا گفتگو کردیم. کاجی، مدیر گروه تخصصی اسکادا و تلمتری، توضیح داد که شرکت آنها محصولات بومی ایرانی تولید کرده که با سطح یک اروپا قابل رقابت است. این محصولات تأییدیههایی از سازمانهایی مانند مدیریت شبکه برق ایران و پژوهشگاه نیرو دارند. یکی از رفرنسهای بزرگ، شبکه برق فولاد مبارکه است که با مصرف ۱۰۰ مگاوات ساعت در هر ساعت، بزرگترین مصرفکننده متمرکز برق در ایران است. سامانه ایریسا این شبکه را مانیتورینگ، کنترل و نظارت میکند تا اختلالی در شبکه برق ایجاد نشود.
از سوی دیگر، در نیروگاه خورشیدی آفتاب شرق در کوهپایه اصفهان – بزرگترین نیروگاه خورشیدی ایران – نسخهای تخصصی از محصول ایریسا (اسکادا سولار) استفاده میشود. این سامانه نه تنها در تولید انرژی سبز، بلکه در مصرف بزرگ مانند صنایع فولادی، معدنی و سیمان کاربرد دارد. با کاهش تلفات و حداکثر کردن استفاده از برق، منافع اقتصادی را افزایش میدهد. شرکت ایریسا در حال اضافه کردن قابلیتهایی برای تحلیل منابع متنوع برق (خورشیدی، فسیلی، بازار برق) است تا اقتصادیترین منبع در لحظه انتخاب شود. برای مثال، اگر برق خورشیدی ۴۰۰ تومان در کیلووات ساعت باشد و فسیلی ۲۵۰۰ تومان، سیستم به سمت منبع ارزانتر سوئیچ میکند.
کاربرد هوش مصنوعی در سامانههای ایریسا
کاجی تأکید کرد که سامانه مدیریت انرژی ایریسا یک محصول نرمافزاری است که میتواند به صورت لایسنس فروخته شود و روی سرورهای مشتری نصب گردد. برای صنایع بزرگ، این رویکرد توجیه اقتصادی دارد، در حالی که برای نیروگاههای کوچک، مدل سرویسبیس (SaaS) مناسبتر است. هزینهها از چند صد میلیون تا چندین میلیارد تومان متغیر است، بسته به اندازه و خدمات. شرکت پشتیبانی، آموزش و فیچرهای جدید ارائه میدهد.
در زمینه هوش مصنوعی، ایریسا در حال توسعه قابلیتهایی مانند عیبیابی تجهیزات، شناسایی آنومالیها، پیشبینی تولید برق بر اساس هواشناسی، و تحلیل فصلی است. برای مثال، سیستم میتواند تشخیص دهد کدام پنل خورشیدی کثیف شده و نیاز به شستشو دارد تا درآمد نیروگاه کاهش نیابد. این ویژگیها با مدلهای هوشمند تحلیل داده سوار میشوند و به صنایع کمک میکنند تا کارایی را افزایش دهند. کاجی اشاره کرد که این نوآوریها در ماههای آینده اضافه خواهند شد و نقش کلیدی در کاهش انتشار کربن ایفا میکنند.
نمایشگاه الکامپ ۲۸ نشان داد که اقتصاد سبز دیگر یک شعار تبلیغاتی نیست، بلکه به ضرورتی برای آینده کشور تبدیل شده است. از یک سو، شرکتهایی مانند صباباتری با توسعه سیستمهای ذخیرهساز انرژی خورشیدی، مسیر استفاده پایدار از انرژی تجدیدپذیر را هموار میکنند. از سوی دیگر، مجموعههایی مانند ایریسا با مدیریت هوشمند مصرف انرژی در صنایع، به کاهش انتشار کربن و افزایش بهرهوری کمک میکنند.
این روند حاکی از آن است که حرکت به سمت انرژیهای تجدیدپذیر در ایران، هرچند با چالشهایی مانند هزینه اولیه بالا و نیاز به فرهنگسازی همراه است، اما آیندهای اجتنابناپذیر و رو به رشد خواهد داشت.
