کمبود آب در کشور، عمدتاً به سیاست‌های دولت‌ها در زمینه برداشت از آب‌های زیرزمینی و حفر چاه‌های متعدد برای دستیابی به سیاست خودکفایی مرتبط می‌شود. با این اوصاف، آیا می‌توان با برخوردهای قضایی و پلیسی جلوی بحران آب را گرفت؟
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران روز گذشته با اشاره به وضعیت بحرانی آب در پایتخت عنوان کرد: خالی بودن سد کرج که یکی از اصلی‌ترین منابع تامین آب شرب تهران محسوب می‌شود، در طول تاریخ بهره‌برداری این سد بی‌سابقه بوده و محدودیتی جدی برای تامین پایدار آب پایتخت محسوب می‌شود.
اتلاف انرژی، بحران ناترازی را در ایران تشدید کرده است. هاشم اورعی، استاد برق دانشگاه صنعتی شریف، اعتقاد دارد که عمر بالای نیروگاه‌ها و نگهداری غیراصولی، تلفات بالا در صنعت برق را به وجود آورد. در واقع، دلیل عمده تلفات بالا در بخش تولید، عمر بالای نیروگاه‌هاست.
این روزها که مشکلات کمبود برق گریبانگیر جامعه شده است، با خبرهای متعددی مواجه می‌شویم مبنی بر اینکه تعداد زیادی دستگاه تولید رمزارز غیرمجاز در مناطق مختلف کشور کشف و جمع‌آوری شده است.
بحران ناترازی انرژی در ایران به فصل جدید خود رسیده است. در حالی که مردم در نبود برق و گاز زندگی روزمره و کسب‌وکارشان را مختل‌شده می‌بینند، دو وزارتخانه نفت و نیرو با یکدیگر وارد جدال شده‌اند و انگشت اتهام را به سمت یکدیگر نشانه می‌گیرند.
«روزانه 25 میلیون تا 30 میلیون لیتر سوخت از کشور قاچاق می‌شود. تردید نکنید که این قاچاق سازمان‌یافته است.»؛ این‌ها اظهارات محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، در آذرماه سال جاری است. حال به نظر می‌رسد که رد یکی از مبادی قاچاق سازمان‌یافته مشخص شده است. ناصر اسکندری، معاون راهبری تولید شرکت برق حرارتی به موضوع آلوده کردن سوخت در مسیر ارسال به نیروگاه‌ها به عنوان یکی از ترفندهای رایج در قاچاق سوخت نیروگاهی اشاره کرده است.
بحران برق در ایران، خاموشی صنایع و شبکه خانگی را به دنبال داشته است. حال اما مدتی است که روند خاموشی‌ها، کُند شده است. وزیر نیرو، علت این کاهش خاموشی‌ها را افزایش سوخت نیروگاهی می‌داند. اما باید دید چه عواملی بر کاهش خاموشی‌ها اثرگذار بوده‌اند؟
با تشدید بحران انرژی و ناتوانی دولت در تامین برق موردنیاز صنایع، بار دیگر موضوع ماده ۴ قانون مانع‌زدایی از صنعت برق مطرح شده است. در این زمینه باید پرسید آیا اساسا احداث نیروگاه توسط صنایع توجیه اقتصادی دارد؟
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی گفت: بررسی دلایل کمبود برق و قطعی مکرر برق صنایع نه تنها در دستور کار کمیسیون صنایع مجلس بلکه مورد عنایت ویژه تمام کمیسیون‌ها است.
یک استاد دانشگاه صنعتی شریف، درباره شرایط کنونی تولید و توزیع برق در کشور گفت: در این شرایط وزارت نیرو قاتل صنعت شده در حالی که وزیر نیرو باید یک شخص با شهامت و برنامه ریز باشد که این صفات را در وزیر نیرو نمی‌بینم.
با تشدید ناترازی برق و شروع مجدد خاموشی‌ها، گمانه‌زنی‌ها نسبت به چرایی وقوع بحران برق در کشور بالا گرفته است. برخی در این زمینه، عامل ناترازی برق را گسترش استخراج رمزارز می‌دانند. اما آیا این ادعا صحت دارد؟ مسیح علوی، مدیرعامل انجمن بلاکچین ایران، سهم برق مصرفی مزارع استخراج رمزارز را 1.5 درصد از کل برق کشور می‌داند.
بحران ناترازی انرژی، فرصتی برای تحول در صنعت برق و ارتقای مشارکت اجتماعی است. مشارکت مشترکان پرمصرف در احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر، گامی موثر در جهت کاهش وابستگی به منابع محدود و ایجاد زیرساختی پایدار برای آینده است.
افزایش قیمت برق در کنار خاموشی‌های پی در پی، آسیب‌های فراوانی به صنایع وارد کرده است. حمیدرضا صالحی، نائب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران، در همین زمینه توضیح داد: دولت ۱۵۰ همت درآمد از محل فروش برق دارد، اما هزینه‌ای صرف جبران کمبود برق نمی‌کند.
مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران گفت :میزان برقی که از ابتدای سال تاکنون مصرف شده، تقریباً ۲۱۵ میلیارد کیلووات ساعت بوده است. در حال حاضر، ۴۵ درصد از برق کشور در بورس معامله شده است.
تابستان سال 1403 امروز به پایان می‌رسد و این تابستان هم با بحران قطعی برق پیوند خورد. چنان‌که حالا بسیاری از کارشناسان میزان کمبود برق در کشور را ۲۵ هزار مگاوات تخمین می‌زنند و درباره ادامه خاموشی‌ها در پاییز و زمستان امسال هم هشدار می‌دهند.
