صادق خرازی برای اجرای سند ۲۵ ساله به چین می‌رود/ حجم سرمایه‌گذاری میان تهران و پکن در سند همکاری ایران و چین چقدر است؟

به گزارش تجارت نیوز،

چند ماهی است که سیدمحمد صادق خرازی به عنوان سفیر ایران در پکن و همچنین نماینده ویژه ایران برای اجرای مصوبات توافقتامه ۲۵ ساله ایران و چین انتخاب و برای استقرار در محل ماموریت خود در پکن به مقامات چینی معرفی شده است.

خرازی در خلال سال‌های 1368 تا 1374 سفیر و معاون نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد بود و در دولت دوم سید محمد خاتمی (1380 تا 1384) در قامت سفیر ایران در فرانسه فعالیت کرد. او سمت‌هایی چون دبیرکل سابق حزب ندای ایرانیان، عضو هیئت امناء سازمان جهانی تبلیغات و عضو شورای سیاست‌گذاری مرکز گفتگوی تمدن‌ها را در کارنامه خود دارد. در صورت تأیید مقامات چین، خرازی برای آغاز مأموریت دیپلماتیک خود راهی پکن می‌شود.

نخستین مسئولیت آقای سفیر

اگرچه روابط اقتصادی تهران و پکن در دولت نخست ترامپ با افت و خیزهای بسیار زیادی همراه بوده است اما مقامات ایران ‌امیدوار هستند علی رغم به قدرت رسیدن مجدد دونالد ترامپ در آمریکا، ایران بتوانند مناسبات سیاسی و اقتصادی خود با طرف چینی را همچنان ادامه دهند.

این روابط در حوزه روابط اقتصادی دو کشور موضوع بسیار مهمی است و چین را به نخستین شریک تجاری ایران مبدل کرده است؛ گمرک ایران با در نظرگیری ۴۰ نکته و شاخص آماری تجارت خارجی کشور در سال ۱۴۰۲ گزارشی را در پایان سال گذشته منتشر کرد که بر اساس آن بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران با لحاظ مجموع مبادلات بدون نفت (۳۲. ۴ میلیارد دلار)، چین بود.

سازمان گمرک چین نیز در گزارش دیگری میزان مبادلات تجاری دو کشور طی شش ماه اول ۲۰۲۳ نیز بالغ بر ۷.۵۳۷ میلیارد دلار عنوان کرد که از این میزان صادرات اقلام و کالا‌های مختلف ایران به چین طی این دوره بالغ بر ۲.۲ میلیارد دلار و واردات از چین به رقم ۵.۳۲۹ میلیارد دلار رسید.

اگر ایران بتواند این بار از پیچ و خم گردنه تحریم‌های ترامپ عبور کند شاید قادر باشد تجارت خود با چین را به میزانی بیشتر از آمار فعلی ارتقا دهد. 

صمد حسن‌زاده، رئیس اتاق ایران، در این زمینه می‌گوید که ظرفیت تجارت ایران و چین بسیار بیش از ۳۰ میلیارد دلار فعلی است و تحقق تجارت ۵۰ میلیارد دلاری تهران و پکن امری دست نیافتنی نیست.

دومین دستور کار نماینده ایران در چین

توافق یا سند جامع همکاری‌های 25 ساله مشترک ایران و چین نیز یکی دیگر از مواردی است که سفیر آینده ایران در چین باید اهتمام ویژه‌ای نسبت به آن داشته باشد؛ در اثنای امضای این توافق، اجرای آن به علی لاریجانی، رئیس سابق مجلس شورای اسلامی و مشاور رهبر انقلاب، سپرده شد اما او کمی بعد از رد صلاحیت در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری و روی کار آمدن سیدابراهیم رئیسی به عنوان رئیس دولت سیزدهم از سمت خود استعفا کرد.

اگرچه او دلیل این استعفا را بازگذاشتن دست دولت وقت برای همکاری با یکی از نیرو‌های همفکر و همراستا با سیاست‌های دولت رئیسی اعلام کرد اما به نظر می‌رسد که او تمایلی برای همکاری با دولتی سیزدهم نداشت. جالب است که با وجود استعفای لاریجانی، مقامات نظام هیچ یک از سفرای وقت یعنی محمد کشاورزاده و محسن بختیار را شایسته قرار گرفتن در جایگاه مجری توافق ۲۵ ساله با چین ندانستند و این جایگاه تاکنون خالی مانده است اما اینطور که گفته می‌شود یکی از شروط خرازی برای رفتن به پکن، در اختیار گرفتن عنوان مجری سند جامع ۲۵ ساله همکاری‌های ایران و چین بوده است.

سند همکاری ایران و چین یک توافق سیاسی، استراتژیک و اقتصادی میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و زیرساخت‌های ایران است. این سند در حوزه همکاری نظامی، امنیتی، فرهنگی و قضایی نیز دارای نکاتی است.

حجم سرمایه‌گذاری در نظر گرفته شده میان تهران و پکن در سند همکاری ایران و چین بالغ بر ۲۸۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار آمریکا است

اگرچه تاکنون مفاد سند مذکور به صورت کامل و شفاف از سوی هیچ یک از طرفین منتشر نشده است اما نشریه «پترولیوم اکونومیست» مدعی است که حجم سرمایه‌گذاری در نظر گرفته شده میان تهران و پکن در توافق فوق بالغ بر ۲۸۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار آمریکا است.

گفتنی است که همکاری‌های ایران و چین در سند جامع همکاری‌های دو کشور بخشی از ابتکار کمربند و راه است که قرار است در ۷۰ کشور جهان اجرا شود. این طرح، سرمایه‌گذاری در زیربنا‌های اقتصادی برخی از کشورها و سازمان‌های بین‌المللی و توسعهٔ دو مسیر تجاری «کمربند اقتصادی راه ابریشم» و «راه ابریشم دریایی» است که در مرکز سیاست خارجی شی جین پینگ دبیرکل حزب کمونیست چین و البته رئیس جمهور این کشور قرار دارد.

او این استراتژی را اولین بار در جریان یک سفر رسمی به قزاقستان در سپتامبر ۲۰۱۳ معرفی کرد. پشتوانه این طرح قدرت صنعتی اقتصاد چین و توان سرمایه‌گذاری آن است. این طرح می‌تواند به همراه قدرت نظامی چین، به هژمونی این کشور در آسیای شرقی بینجامد و در نهایت با تفوق بر مسیر‌های تجاری خشکی و آبی اوراسیا، چین را به قدرت برتر در اقتصاد جهانی تبدیل کند.

موضوعی که از همین حالا هم موجبات نگرانی مقامات غربی را فراهم آورده است و برهمین اساس هم آمریکایی‌ها سال‌هاست که سیاست مهار چین را در دستور کار خود قرار داده‌اند. البته این طرح دارای موافقان و مخالفانی در بدنه کارشناسان اقتصادی جهان نیز است؛ موافقان این طرح، آن را راهی برای شکاف زیرساخت‌ها بین کشور‌های توسعه‌یافته و کشور‌های در حال توسعه، کمک به رشد اقتصادی این کشور‌ها و رونق تجارت بین‌المللی می‌دانند. اما مخالفان آن را طرحی استعماری قلمداد می کنند که بسیاری از کشور‌های هدف، توان بازپرداخت دیونش را ندارند و قرارداد‌هایش شفاف نیست.

چین از طرحی ۹۰۰ میلیارد دلاری برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اقتصادی این پروژه عظیم سخن می‌گوید و کشورهایی نظیر ایران که به دلیل وضعیت آشفته اقتصادی نیازمند جلب و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی هستند، از آن استقبال کرده‌اند.