بلاتکلیفی سرمایه‌های مردمی در گرداب بی‌اعتمادی
با کنترل نوسانات نرخ ارز توسط بانک مرکزی، انتظار می‌رفت همه چیز سر جای خودش قرار بگیرد اما بسیاری از کارشناسان تصور نمی‌کنند شرایط به این زودی‌ها عادی شود.
به گزارش تجارت‌نیوز، این‌روزها، کمتر کسی برای خرید ارز به صرافی‌های چهارراه‌استانبول، سرک می‌کشد؛ دستکم چند هفته‌ای است کارشناسان و برخی صراف‌ها ماجرا را اینطور می‌گویند.
بماند که تجربه نشان می‌دهد در ایران همواره شکاف عجیبی میان حقیقت بازار و آنچه بر سر زبان می‌افتد وجود دارد. با این وجود اگر به اظهار نظرها و اخبار رسمی تکیه کنیم این تحلیل وجود دارد، مدتی است بانک مرکزی موفق شده نوسانات نرخ ارز در بازار آزاد را کنترل کند.
نوسانات دلار و یورو، مسیر سرمایه‌های خرد و خانگی را تغییر داده و دیگر کسی برای کسب سودهایی که یک وجب روغن روی آن نشسته، در اندیشه خرید ارزهای بین‌المللی به سر نمی‌برد.
در این شرایط انتظار می‌رود همه چیز سر جای خودش قرار بگیرد. به بیان دیگر وقتی قیمت دلار کنترل می‌شود و این ارز خارجی جذابیت خود را برای سرمایه‌گذاران را از دست می‌دهد، نوبت به عادی شدن اوضاع می‌رسد.
شرایط عادی اقتصادی از نگاه تحلیلگران اینطور تعریف می‌شود که سرمایه‌گذاری‌ها در جای درست خود انجام شود، جایی که نامش بازار سرمایه است. اما هنوز این اتفاق نیفتاده و اتفاقا بسیای از کارشناسان تصور نمی‌کنند شرایط به این زودی‌ها عادی شود.
از نظر آنها سرمایه‌های مردم سرگردان شده‌اند. دلیل این سرگردانی را می‌توان با ورق زدن تاریخی که چندان هم دور نیست و مربوط به ابتدای همین امسال می‌شود جستجو کرد. سال‌هاست گفته می‌شود مردم به اقتصاد اطمینان ندارند. کارشناسان هم با این گفته هم نظر هستند.
گویی بازار با یک نوع فضای ناامنی گره خورده است. این چالش ناامنی تنها چهارراه استانبول و جمهوری را درگیر خود نکرده است؛ رصد گزارش‌های موجود نشان می‌دهد که بازار مسکن نیز گرفتار همین درد است؛ یعنی رکود تورمی که فضای خرید و فروش را برای سرمایه‌گذاران با یک نوع بی‌اعتمادی همراه کرده تا فعلا همه دست از معامله بردارند و منتظر اتفاقات بعدی باشند.
در چنین فضایی سرمایه‌های خانگی مردم تنها راهی را که مقابل خود می‌بینند یا بانک‌ها هستند یا بازار سرمایه.
البته بر اساس گزارش‌ها، به دلیل نا کافی بودن منابع بانکی، مبلغ پایین سود در ازای سپرده‌ها برای مردم رضایت‌بخش نیست.
در این میان بازار سرمایه مهمترین بخشی است که برای جذب سرمایه‌های سرگردان مردم مناسب بنظر می‌رسد. صحبت از جذب سرمایه‌ها به بورس چند وقتی می‌شود که در لابه‌لای اخبار رسانه‌ها مشاهده می‌شود، اما به باور بسیاری از تحلیلگران اقتصادی، بورس در ایران آن‌چنان قوی نیست که بخواهد برای سرمایه‌های مردم برنامه و سیاست مشخصی را داشته باشد.
حمید رضا میر معینی، کارشناس ارشد بازار سرمایه، فضای بورس برای جذب سرمایه‌های سرگردان را اینطور تحلیل می‌کند: «در حال حاضر شرایط اقتصادی و سیاسی کشور در حالت فوق‌العاده‌ای قرار دارد و فضای عادی وجود ندارد، زیرا در همه حوزه‌ها، چه مسکن، چه ارز و چه بورس یک نوع ریسک سرمایه‌گذاری وجود دارد و فعلا نمی‌توان کسی را تشویق به سرمایه‌گذاری در هیچ کدام از بخش‌های اقتصادی کرد.»
میرمعینی در ادامه اظهارنظر خود را اینطور کامل می‌کند: «بنظر من ریسک سرمایه‌گذاری در بانک‌ها در حال حاضر بیشتر از بخش‌های دیگر است، زیرا در مقابل تورمی که وجود دارد، انتظار می‌رود تا سپرده‌ها ارز ش خود را از دست بدهند، این ریسک در بازار سرمایه نیز وجود دارد و نمی‌توان توصیه خاصی به مردم در این زمینه کرد.»
بازار سرمایه به وظیفه خود عمل نکرده است
آنطور که میرمعینی وضعیت بازار سرمایه را طی چند سال گذشته تا کنون ارزیابی می‌کند: «بورس تا بحال عملکرد خوبی را نداشته و به این دلیل نمی‌توان گفت که اکنون که اقتصاد در شرایط خاصی قرار گرفته است، این بازار باید به وظیفه خود برای جذب سرمایه‌های مردم عمل کند و انتظار سوددهی از این بازار را داشت.»
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه به یکی از مهمترین مشکلات بازار سرمایه اشاره می‌کند: «اشکال بازار سرمایه این است که هیچ گاه تصمیمات اقتصادی مطلوبی برای آن گرفته نشده است و سیاست‌گذاری خوبی را ندیده است، دولت‌ها هیچ گاه برنامه‌ای برای حمایت از بورس نداشته‌اند و بورس آنقدر قوی عمل نکرده تا بخواهد در جذب سرمایه‌ها به خوبی عمل کند و فضای امنی را برای سرمایه‌دار ایجاد کند.»
میرمعینی در ادامه افزود: «تاکنون هیچ اتفاق قابل‌ملاحظه‌ای در این بازار نیفتاده است و حتی ورود نفت به بورس نیز تنها در دو مرحله انجام شد و متوقف شد، زیرا هیچ برنامه حمایتی برای تقویت بازار سرمایه وجود ندارد.»
این کارشناس بازار سرمایه یکی از راه‌کارهای حمایت از بورس و تشویق مردم به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه را تقلید از کشورهای همسایه مانند ترکیه می‌داند؛ «در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه وضعیت بورس خیلی بهتر از ایران است، ما هم می‌توانیم با الگو برداری از این کشورها از تجربه‌های آنها استفاده کنیم و بورس را توسعه دهیم، اما فعلا حمایتی برای تقویت بازار سرمایه وجود ندارد و نمی‌توان مردم را برای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه تشویق کرد.»
پیش‌بینی بازار سرمایه پیچیده است
بازار سرمایه در ایران آنطور که باید عمل نکرده است و زیر سایه انتقادهای کارشناسان به سر می‌برد. به باور بسیاری از تحلیلگران بورس، به دلیل عدم سیاست‌های مناسب در این بازار، نمی‌توان مردم را تشویق کرد تا در این بازار سرمایه‌گذاری کنند.
به گفته آگاهان اقتصادی، بورس ایران تاکنون به مرحله‌ای نرسیده تا قیمت کالاها را واقعی کند یا بورس اوراق بهادار در شرایطی نیست که بخواهد زمینه را برای فعالیت‌های اقتصادی فراهم کند و حتی بتواند زمینه را برای فعالیت بنگاه‌های اقتصادی فراهم کند.
این مشکلات در حالی از زبان کارشناسان به گوش می‌رسد که بازار سرمایه در روزهای اخیر با نوسانات زیادی همراه بوده است و به دلیل نبود فضای امن در این بازار، مردم تمایلی برای سرمایه‌گذاری در این بازار ندارند.
چند وقت پیش وقتی نفت به بورس انرژی وارد شد، بنظر می‌رسید که بورس تا اندازه‌ای قوی عمل کرده است که برای دور زدن تحریم‌ها نفت بخواهد به دست بخش خصوصی و با فعالیت واسطه‌ها به فروش برسد.
اما میرمعینی بر این باور است که به دلیل نبود سیاست‌های حمایتی از بازار سرمایه، در زمینه عرضه نفت به بورس نیز موفق عمل نکرده‌ایم.
به باور این کارشناس: «یکی از مشکلاتی که با عرضه نفت در بورس روی کار آمد این بود که اگر تحت فشار بخواهیم عمل کنیم، فساد از یک جایی به بیرون می‌آید، از طرفی نیز در هیچ جای دنیا این اتفاق نیفتاده که بخواند با عرضه نفت در بورس، تحریم‌ها را دور بزنند و می‌توان گفت که این برنامه موفقی نبود.»
شاخص بورس روزیکشنبه، با افت 191 پله ای به جایگاه 166 هزار و 891 واحدی عقب نشینی کرد.
به گزارش خودرونویس، در معاملات دیروز، 2 میلیارد و 405 میلیون سهم، حق تقدم و اوراق بهادار به ارزش پنج هزار و 392 میلیارد ریال در 179 هزار و 137 نوبت دادوستد شد.
بررسی شاخص های اصلی بازار سرمایه نشان می دهد شاخص قیمت(وزنی - ارزشی) که در آن ارزش سهام شرکت‌های بزرگ اثر بیشتری بر شاخص می گذارد، 55 واحد افت کرد و شاخص کل(هم وزن) که در آن ارزش و وزن همه شرکت‌های بزرگ و کوچک در محاسبه شاخص کل، یکسان در نظر گرفته می2شود، 18 واحد افزایش یافت.
شاخص قیمت(هم وزن) نیز 13 واحد بالا رفت؛ این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است. شاخص آزاد شناور 81 واحد افت کرد؛ این شاخص بخشی از سهام قابل معامله شرکت‌ها در بورس را نشان می‌دهد.
شاخص بازار اول مربوط به شرکت های برتر از نظر سرمایه، سودآوری و درصد سهام آزاد شناور 44 واحد کاهش یافت و شاخص بازار دوم بورس نیز 852 واحد افت کرد.
در معاملات دیروز نمادهای فولاد(فولاد مبارکه)، شتران(پالایش نفت تهران)، شپنا(پالایش نفت اصفهان) و پارس(پتروشیمی پارس) بیشترین سهم را در افت شاخص داشتند، اما وبملت(بانک ملت)، فارس(هلدینگ خلیج فارس) و وبصادر(بانک صادرات) بیشترین تاثیر مثبت را داشتند.
گروه خودرو در معاملات دیروز بورس صدرنشین شد؛ در این گروه 953 میلیون سهم به ارزش یک هزار و 453 میلیارد ریال دادوستد شد. گروه بانک به ارزش 953 میلیارد ریال و شیمیایی به ارزش 354 میلیارد ریال جایگاه های بعدی را به خود اختصاص دادند.
گروه فلزات اساسی با دادوستدی به ارزش 335 میلیارد ریال در رده چهارم معاملات دیروز قرار گرفت؛ گروه اطلاعات و ارتباطات نیز با معاملاتی به ارزش 250 میلیارد ریال، رده پنجم را از آن خود کرد.
شاخص فرابورس(آیفکس) در معاملات دیروز 19 واحد افت کرد و در جایگاه یک هزار و 838 واحدی قرار گرفت. در بازار فرابورس بیش از یک میلیارد و 25 میلیون سهم و اوراق بهادار به ارزش بیش از پنج هزار و 196 میلیارد ریال دادوستد شد.
در معاملات دیروز نمادهای زاگرس(پتروشیمی زاگرس)، هرمز(فولاد هرمزگان جنوب)، میدکو(هلدینگ معدنی خاورمیانه)، کگهر(سنگ آهن گهر زمین)، ارفع(آهن و فولاد ارفع) و شاوان(پالایش نفت لاوان) بیشترین تاثیر منفی و ذوب(ذوب آهن) بالاترین تاثیر مثبت را داشت.
منبع: روزنامه همدلی
نظرات