تاخت‌وتاز نقدینگی و پایه پولی/ نرخ رشد نقدینگی رکورد 26 ماهه خود را شکست

به گزارش تجارت نیوز، بانک مرکزی به تازگی و پس از تاخیری چند ماهه، نخستین گزارش خود از متغیرهای پولی و اعتباری در سال 1404 را منتشر و داده‌های مربوط به این متغیرها را تا پایان خردادماه به‌روزرسانی کرد.

بررسی گزارش بانک مرکزی حاکی از آن است که در سه ماهه ابتدایی سال 1404، پایه پولی و نقدینگی رشد قابل توجهی را تجربه کردند؛ طوری که نرخ رشد نقطه به نقطه نقدینگی در خردادماه، بالاترین رقم در 26 ماه اخیر را به ثبت رساند و بار دیگر از نرخ هدف بانک مرکزی فاصله گرفت.

نقدینگی به 11 هزار هزار میلیارد تومان رسید

با استناد به گزارش جدید بانک مرکزی، نقدینگی در پایان بهار 1404 به سطح 11,058 هزار میلیارد تومانی رسید که رشد 8.8 درصدی این متغیر در سه ماهه امسال را نشان می‌دهد. این در حالی است که این رقم در بازه زمانی مشابه سال گذشته 6 درصد رشد کرده بود.

افزون بر آن، نقدینگی در خردادماه امسال در مقایسه با خردادماه سال گذشته شاهد رشدی 32.4 درصدی بود. رشد نقطه به نقطه نقدینگی در خرداد 1404 نه تنها در مقایسه با دوره مشابه سال قبل 5.6 واحد درصد افزایش پیدا کرد، بلکه به بیشترین میزان خود از فروردین‌ماه 1402 به این سو رسید؛ این در حالی است که بانک مرکزی در ابتدای سال، هدف نرخ رشد نقدینگی در پایان سال را 25 درصد اعلام کرده بود اما با توجه به ثبت این آمار و ارقام تنها در سه ماه ابتدایی سال، تحقق این هدف بسیار دشوار به نظر می‌رسد.

سهم 2.7 درصدی استفاده دولت از تنخواه‌گردان در رشد نقدینگی

بررسی‌ها نشان می‌دهند یکی از عوامل مهم رشد 8.8 درصدی نقدینگی در سه ماهه ابتدایی سال 1404 استقراض و استفاده دولت از تنخواه‌گردان خزانه بوده است؛ طوری که بر اساس آمارهای بانک مرکزی، 2.7 درصد، یعنی نزدیک به یک سوم از رشد نقدینگی از ابتدای سال، به واسطه استفاده دولت از تنخواه‌گردان خزانه رقم خورد که البته این موضوع با توجه به وقوع جنگ 12 روزه و افزایش هزینه‌های دولت در پی آن، دور از انتظار نبود.

نرخ رشد 3 ماهه پایه پولی، 3 برابر شد

بخش دیگری از گزارش بانک مرکزی به وضعیت پایه پولی اختصاص یافته است؛ بر این اساس، حجم پایه پولی با رشد 6.3 درصدی در سه ماهه 1404 به 1,444 هزار میلیارد تومان در پایان خردادماه رسید.

نکته قابل توجه آن است که نرخ رشد پایه پولی در سه ماهه سال 1403 معادل 2.1 درصد بود و این نرخ در دوره مشابه سال جاری، سه برابر شده است.

همچنین نرخ رشد نقطه به نقطه پایه پولی که در خردادماه 1403 برابر با 23.4 درصد بود، در دوره مشابه سال جاری با رشد 6.2 واحد درصدی همراه شد و به 29.6 درصد رسید.

جهش پایه پولی به واسطه رشد بدهی و کاهش سپرده‌های دولتی

آمارها نشان می‌دهند که مهم‌ترین عامل رشد 6.3 درصدی پایه پولی در سه ماهه ابتدای سال جاری، تغییرات «خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی» بوده است.

بر این اساس، بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی از 680 هزار میلیارد تومان در ابتدای سال، به 783 هزار میلیارد تومان در پایان خردادماه افزایش یافت و سپرده‌های دولتی نزد بانک مرکزی نیز از 1,034 هزار میلیارد تومان به 885 هزار میلیارد تومان کاهش یافت.

این در حالی است که تغییرات «مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها» عامل کاهنده رشد پایه پولی در سه ماهه امسال بود؛ طوری که بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در سه ماهه امسال با کاهشی 37.5 درصدی به 731 هزار میلیارد تومان رسید.

ضریب فزاینده نقدینگی صعود کرد

یکی از شاخص‌های مهمی که در گزارش بانک مرکزی مورد بررسی قرار گرفته، ضریب فزاینده نقدینگی است. با استناد به داده‌های این گزارش، ضریب فزاینده نقدینگی در پایان خرداد ماه به 7.656 واحد رسید که رشدی 2.4 درصدی نسبت به ابتدای سال و 2.1 درصدی نسبت به خردادماه سال قبل را نشان می‌دهد.

ثبت ضریب فزاینده 7.656 واحدی به این معناست که در بازه زمانی مورد بررسی، به ازای هر یک واحد خلق پول توسط بانک مرکزی، حدود 7.7 واحد اعتبار پولی توسط شبکه بانکی خلق شد.

برای مطالعه بیشتر صفحه بانک و بیمه در تجارت‌نیوز را دنبال کنید.