به گزارش تجارت نیوز، در سال‌های اخیر، بحران کمبود انرژی، دولت را به سویی برده که با ارجح قرار دادن بخش خانگی، بیشتر به سمت قطع برق صنایع برود و فشار کمبود انرژی را بر بخش صنعتی وارد کند. نیروگاه‌های فسیلی نیز به خاطر تامین انرژی، رو به سوزاندن مازوت آورده‌اند و بر آلودگی هوای کلان‌شهرها افزوده‌اند. اما آیا می‌توان برای بخش خانگی درصدد توسعه احداث نیروگاه‌های کوچک در پشت بام خانه‌ها و نمای ساختمانی برآمد و به آن به چشم منبع قابل اتکای دائمی نگریست؟

کلان‌شهرهایی که از انرژی‌های تجدیدپذیر در مبلمان شهری خود بهره می‌برند، می‌توانند وضعیت آلودگی هوا را بهبود ببخشند

مجید شفیع‌پور، رئیس موسسه ملی تغییر اقلیم و محیط زیست دانشگاه تهران، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز با اشاره به اینکه کلان‌شهرهایی که از انرژی‌های تجدیدپذیر در مبلمان شهری، پشت بام‌ها، خانه‌ها و ادارات خود بهره می‌برند، می‌توانند وضعیت خود را در مورد آلودگی هوا بهبود ببخشند گفت: در این راستا، در ارتباط با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر برای تولید برق، بیش از سه دهه است که حرکت‌های مختلفی در نقاط مختلف جهان، از جمله کشورهای اروپایی، آمریکایی و به‌ویژه آسیایی آغاز شده است.

او اضافه کرد: این گسترش به گونه‌ای است که حتی به کشورهای آفریقایی نیز رسیده و معمولاً برای دو کاربرد اصلی یعنی تامین برق و تامین گرما، چه برای آب گرم و چه برای پخت‌وپز، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

شفیع‌پور توضیح داد: در محیط‌های شهری، تلاش‌هایی برای ترویج این نوع انرژی‌ها انجام شده است. به عنوان مثال، استفاده از پنل‌های فتوولتائیک خورشیدی روی مبلمان شهری و ساختمان‌ها به منظور تأمین برق، یک نمونه از این تلاش‌هاست. برخی از فناوری‌ها حتی امکان استفاده از این پنل‌ها به عنوان نمای ساختمان را فراهم کرده‌ است، به طوری که همزمان با تامین انرژی، زیبایی نمای ساختمان نیز حفظ شود.

بدون توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، جایگزینی برای انرژی‌های تجدیدناپذیر مانند زغال‌سنگ، نفت و گاز وجود ندارد

او تصریح کرد: بدون توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، جایگزینی برای انرژی‌های تجدیدناپذیر مانند زغال‌سنگ، نفت و گاز وجود ندارد. در ایران تنها نفت و گاز به عنوان منابع اصلی انرژی شناخته می‌شود، در حالی که ظرفیت بالایی برای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران وجود دارد. استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند به کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی کمک کند و در نتیجه به کاهش آلودگی و گازهای گلخانه‌ای منجر شود.

شفیع‌پور گفت: هزینه تولید برق از نیروگاه‌های بادی حدود سه تا چهار سنت و از نیروگاه‌های خورشیدی حدود پنج تا ۶ سنت بر اساس دلار آمریکاست. این هزینه‌ها در مقایسه با نیروگاه‌های گاز طبیعی مزیت اقتصادی مشابهی پیدا می‌کنند.

انتشار گازهای گلخانه‌ای از نیروگاه‌های خورشیدی و بادی نسبت به سوخت‌های فسیلی به یک‌نهم تقلیل پیدا می‌کند

وی افزود: همچنین، انتشار گازهای گلخانه‌ای از نیروگاه‌های خورشیدی و بادی نسبت به سوخت‌های فسیلی به یک‌نهم تقلیل پیدا می‌کند.

رئیس موسسه ملی تغییر اقلیم و محیط زیست دانشگاه تهران گفت: استفاده از فضاهای عمومی و چیدمان مبلمان شهری برای تولید انرژی، به‌وضوح می‌تواند به کاهش تولید آلاینده‌هایی مانند ذرات معلق، اکسیدهای گوگرد، مونوکسید کربن و دیگر آلاینده‌ها کمک کند. در محیط‌های شهری، این موضوع جذابیت خاصی دارد. به‌ویژه در برخی مناطق مسکونی اروپا، از سقف‌های شیب‌دار برای نصب پنل‌های خورشیدی استفاده می‌شود که می‌تواند انرژی الکتریکی و آب گرم تولید کند. این اقدامات، به‌ویژه در مقیاس‌های کوچک، می‌تواند به بهره‌برداری بیشتر از انرژی‌های تجدیدپذیر کمک کند.

تولید برق در با‌م‌ها محدودیت دارد

شفیع‌پور ادامه داد: در کلان‌شهرهای ما، با توجه به چگالی ساختمان‌ها که بر کاربری اراضی برای محدوده‌های مسکونی دارای سقف بسیار محدودی نسبت به سقف نماست، آن جذابیت کماکان می‌تواند پابرجا باشد اما با محدودیت مشخصی روبه‌رو هستیم.

این استاد دانشگاه گفت: در رسانه‌ها توصیه می‌شود مالکان نیروگاه‌های خورشیدی را بر بام‌ها نصب کنند تا بخشی از برق مصرفی خود را تامین و حتی برق مازاد خود را به شبکه منتقل کنند. گرچه این رویکرد در اروپا مؤثر بوده، اما بیشتر به عنوان یک تلاش فرهنگی مطرح شده و نه به عنوان یک منبع دائمی و قابل اتکای دائمی برای تامین انرژی و جایگزین نیروگاه‌های خورشیدی متمرکز.

او تصریح کرد: نیروگاه‌های خورشیدی متمرکز می‌توانند در مقیاس بزرگ‌تر با صرفه‌جویی در سرمایه‌گذاری اولیه، مقدار برق بیشتری تولید کنند. این در حالی است که بام‌های مسطح در ساختمان‌های مسکونی کشور ما، به‌ویژه در شهرهایی مانند اصفهان و تهران که چگالی ساختمان‌ها عمدتاً پنج طبقه یا بیشتر هستند، محدودیت‌هایی دارد.

شفیع‌پور در پایان توضیح داد: تلاش برای استفاده از نماها و تشویق به نصب پنل‌های خورشیدی باید با انگیزه‌های اقتصادی و حمایتی همراه باشد. بخش ساخت‌وساز مسکونی و مصرف‌کنندگان در بازار مسکن، تجاری و اداری باید با وجود این انگیزه‌ها تمایل بیشتری به سرمایه‌گذاری خصوصی برای تامین انرژی تجدیدپذیر نشان دهند. این اقدام نه‌تنها می‌تواند نیازها را تامین کند، بلکه امکان تزریق برق تولیدی مازاد به شبکه سراسری را نیز فراهم خواهد کرد. اما همان‌طور که گفته شد نمی‌توان به عنوان منبع دائمی تامین انرژی و جایگزین نیروگاه‌های خورشیدی متمرکز بر آن تکیه کرد.