تزریق 900 میلیون دلار به ساتبا برای فاز اول توسعه تجدیدپذیرها

به گزارش تجارت نیوز، علیرضا میرمحمدصادقی، عضو هیئت عامل صندوق توسعه ملی، در گفت‌وگو با تسنیم جزئیات کامل فرآیند تأمین مالی پروژه 7000 مگاوات نیروگاه خورشیدی را تشریح کرد؛ طرحی که با استجازه از مقام معظم رهبری و با هدف رفع ناترازی برق کشور وارد مرحله اجرا شده است. این مدیر ارشد صندوق توسعه ملی توضیح می‌دهد این طرح چگونه شکل گرفت، چه ساختاری دارد، و اکنون در چه مرحله‌ای قرار دارد.

 آقای میر‌محمدصادقی، روند آغاز طرح 7000 مگاوات تأمین مالی نیروگاه‌های خورشیدی چگونه شکل گرفت؟

میرمحمدصادقی: یکی از دغدغه‌های اصلی دولت چهاردهم، مسئله کمبود ظرفیت نیروگاهی و رفع ناترازی برق کشور بود. در صندوق توسعه ملی نیز پیش‌تر روش «عاملیت» برای تأمین مالی پروژه‌ها وجود داشت، اما تحلیل کارشناسی نشان داد این شیوه در پروژه‌های بزرگ نیروگاهی به دلیل عدم تأمین وثایق، در اجرا با مشکل روبرو شده است.

به همین دلیل صندوق پیشنهاد داد شیوه‌ای جدید تعریف شود. این پیشنهاد به ریاست‌جمهوری ارائه شد و با استجازه از مقام معظم رهبری، مجوز لازم دریافت شد که صندوق مجاز است در تأمین افزایش تولید در انرژی مشارکت کند و درگام اول برای 7 هزار مگا وات نیروگاه تجدید پذیر تأمین مالی با مشارکت ساتبا(سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق) انجام شود.

این طرح در چه قالب‌هایی اجرا می‌شود؟

میرمحمدصادقی: این پروژه در سه قالب تعریف شده است:

بسته 2000 مگاواتی تجهیزات

در این بخش ساتبا تجهیزات خورشیدی را وارد کرده و در انبارهای خود نگهداری می‌کند. متقاضیان پس از مراجعه به ساتبا تجهیزات را تحویل می‌گیرند و خودشان نیروگاه را در محل‌های تعیین‌شده اجرا می‌کنند.

بسته 4000 مگاواتی اجرایی

در این بخش پروژه‌ها را خود ساتبا اجرا می‌کند. نیروگاه‌ها در حال ساخت است و پس از رسیدن به مرحله قابل بهره‌برداری، به متقاضیان معرفی می‌شود تا پس از محاسبه هزینه‌های انجام‌شده، قرارداد فروش اقساطی بین متقاضی و بانک کارگزار به نمایندگی از صندوق توسعه ملی منعقد شود.

بسته 1000 مگاواتی انشعابی

این مجموعه عمدتاً پروژه‌های کوچک‌مقیاس است که در حال مذاکره و اجراست.

ارزش طرح؛ از تامین مالی اولیه 900  میلیون دلاری تا پیش بینی سقف 2.3 میلیارد دلاری

برای این بخش منابع مالی صندوق چه میزان است و تا کجا قابل افزایش است؟

میرمحمدصادقی: تاکنون حدود 900 میلیون دلار به این طرح اختصاص یافته و طبق براوردهای  موجود، امکان افزایش منابع تا 2.3 میلیارد دلار وجود دارد. برخی پروژه‌ها با مشارکت بخش خصوصی و مدل 50-50 اجرا می‌شود؛ یعنی صندوق منابع ارزی مورد نیاز تجهیزات را تأمین می‌کند و سایر هزینه‌ها توسط سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود.

فرآیند ورود متقاضی؛ پنج بازیگر و یک سازوکار شفاف

یک متقاضی بخش خصوصی چگونه وارد طرح 7000 مگاوات می‌شود؟

میرمحمدصادقی: کل فرآیند پنج بازیگر دارد:

1. متقاضی
2. ساتبا
3. شرکت «سام» (زیرمجموعه صندوق توسعه ملی)
4. صندوق توسعه ملی
5. کارگزار مالی (بانک‌ها)

مراحل به این شکل است:

متقاضی مدارک اولیه را تهیه و در ساتبا تشکیل پرونده می‌دهد.

ساتبا صلاحیت و مدارک را بررسی و تأیید می‌کند.

پرونده برای کارگزار مالی ارسال می‌شود؛ اکنون 34 شرکت از طریق بانک‌ها معرفی شده‌اند.

سپس پرونده به شرکت «سام» می‌رود و در کارگروه ویژه ارزیابی می‌شود.

پیش از انعقاد قرارداد اصلی، توافق‌نامه‌ای چهار‌جانبه میان صندوق، بانک، ساتبا و متقاضی امضا می‌شود.

جهت تسریع در فرآیند اجرا، متقاضی با حداقل وثایق یعنی به ازای هر مگاوات، 5 میلیارد تومان تأمین وثیقه روند تحویل تجهیزات به متقاضی شروع می شود تا پروژه‌ها بدون وقفه آغاز شود.

پیشرفت میدانی پروژه؛ 140 ساختگاه در سراسر کشور

روند اجرای این پروژه  در سراسر کشور چگونه است؟

میرمحمدصادقی: اکنون حدود 140 ساختگاه در شهرهای مختلف از جمله اصفهان، کرمان، تهران، سیستان‌ و بلوچستان، خراسان جنوبی و یزد برای تجیهز نیروگاههای تجدید پذیر یا نصب پنلهای خورشیدی فعال است. تمرکز اصلی بر تکمیل بسته 2000 مگاواتی و رفع تعهدات مربوط به تجهیزات است. طبق برنامه، عمده پروژه‌ها باید تا پایان سال وارد مدار تولید شوند و باقی‌مانده نیز حداکثر تا پیک برق تابستان سال آینده به شبکه متصل خواهد شد.

میرمحمدصادقی: در مجموع، طرح 7000 مگاواتی یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های تأمین مالی انرژی خورشیدی در کشور است. سازوکارهای دقیق، تقسیم‌بندی اجرایی، ورود بانک‌ها به‌عنوان کارگزار مالی و مشارکت بخش خصوصی باعث شده پروژه با سرعت مناسبی پیش برود. امیدواریم این طرح نقش مهمی در رفع ناترازی برق کشور ایفا کند.

بر این اساس صندوق توسعه ملی در چارچوب استجازه اخیر از مقام معظم رهبری و با هدف رفع ناترازی برق کشور، در گام اول با مشارکت ساتبا طرح تأمین مالی 7000 مگاوات نیروگاه خورشیدی را در سه بسته 2000، 4000 و 1000 مگاواتی آغاز کرده است. در بسته 2000 مگاواتی، تجهیزات خورشیدی توسط ساتبا وارد شده و متقاضیان با مراجعه به این سازمان تجهیزات را تحویل گرفته و در محل‌های مشخص‌شده نیروگاه‌ها را احداث می‌کنند. بخش 4000 مگاواتی نیز توسط خود ساتبا در حال اجراست و پس از پیشرفت پروژه، به متقاضیان برای عقد قرارداد فروش اقساطی با صندوق معرفی می‌شود. تاکنون حدود 900میلیون دلار از منابع صندوق تزریق شده و امکان افزایش آن تا 2.3 میلیارد دلار وجود دارد.

فرآیند ورود متقاضیان به این طرح با مشارکت پنج بازیگر—ساتبا، صندوق توسعه ملی، شرکت «سام»، کارگزاران مالی (بانک‌ها) و خود متقاضی—و در قالب سازوکاری چندمرحله‌ای انجام می‌شود. متقاضی پس از تشکیل پرونده در ساتبا و تأیید صلاحیت، به بانک معرفی می‌شود و سپس پرونده در شرکت «سام» و کارگروه تخصصی صندوق بررسی می‌شود. جهت تسریع در فرآیند اجرا، متقاضی با حداقل وثایق یعنی به ازای هر مگاوات، 5 میلیارد تومان تأمین وثیقه روند تحویل تجهیزات به متقاضی شروع می شود تا اجرای پروژه‌ها بدون معطلی آغاز شود. به گفته میرمحمدصادقی، هم‌اکنون حدود 140 ساختگاه در شهرهای مختلف از جمله اصفهان، کرمان، تهران، سیستان‌ و بلوچستان، خراسان جنوبی و یزد فعال است و بخش عمده‌ای از ظرفیت 7000 مگاواتی تا پایان سال وارد مدار شده و باقی‌مانده نیز حداکثر تا پیک تابستان آینده به شبکه برق کشور متصل خواهد شد.

منبع: تسنیم