پاسخ به سوالات دارندگان سهام عدالت / چه نکاتی را باید درباره آزادسازی سهام بدانیم؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، سه‌شنبه شب گذشته رهبر معظم انقلاب اسلامی با صدور ابلاغیه‌ای موافقت خودشان با درخواست رئیس‌جمهور برای آزادسازی سهام عدالت اعلام کردند.

در این گزارش مجموعه سوالات سهام‌داران آورده شده و با توجه به اظهارات رئیس سازمان خصوصی‌سازی که متولی سهام عدالت است، وزیر اقتصاد و دیگر مسئولان به آنها پاسخ داده می‌شود.

سهام عدالت چیست؟

خصوصی کردن شرکت‌های دولتی یکی از موضوعات مندرج در اصل ۴۴ قانون اساسی است که طبق آن دولت از سهم خود را در شرکت‌های دولتی کم می‌کند.

در سال‌های میانی دهه ۸۰ بود که با توجه به این اصل، بخشی از سهام شرکت‌های دولتی معین، به قشرهای کم‌درآمدتر فروخته شد.

ابتدا سهام عدالت بین افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و رزمندگان فاقد شغل تقسیم شد و سپس گروه‌های دیگری نیز سهام‌دار شد.

بنابراین بسیاری از خانوارهای کشور برای داشتن سهام عدالت ثبت نام کردند که ۴۹ میلیون نفر مشمول آن شدند؛ ولی هنوز برخی معترض هستند که چرا سهام عدالت به آنها نرسیده است و به دنبال این هستند که آیا مهلت دوباره ثبت نام سهام عدالت وجود دارد؟

مقدار سهام عدالت چقدر است؟

مبلغ هر برگه سهام عدالت برای افراد از گروه‌های مختلف مردم، متفاوت است.

معمولا افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی برگه‌های سهام یک میلیون تومانی دارند و مبلغ آن برای دیگر افراد به نسبت کمتر است.

هر برگه سهام چقدر ارزش دارد؟

حدود دو هفته قبل معاون اول رئیس جمهور ضمن تاکید بر آزادسازی سهام عدالت، ارزش هر سهم یک میلیون تومانی سهام عدالت را هشت میلیون تومان اعلام کرده بود.

براساس اظهارات رئیس سازمان خصوصی‌سازی، سهام عدالت برای دو دهک مددجویان کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی با ۵۰ درصد تخفیف ارائه شد و طی ۱۰ سال گذشته از محل سود سهام این شرکت‌ها، بقیه اقساط واصل شد، بنابراین سهام عدالت این دو دهک یک میلیون تومانی کامل است که ارزش آن الان به حدود ۱۱ میلیون تومان یعنی ۱۱ برابر رسیده است.

اما آقامحمدی، مدیر گروه مشاوران اقتصادی دفتر رهبر معظم انقلاب گفت: اکنون ارزش سهام یک میلیون تومانی حدود ۱۵ میلیون تومان است.

آزادسازی سهام عدالت یعنی چه؟

آزادسازی سهام عدالت یعنی سهام‌داران مالکیت سهام خود را به عهده بگیرند. مسئولیت سهام عدالت طی چند سال گذشته به عهده سازمان خصوصی‌سازی بوده و سود را به حساب سهام‌داران واریز می‌کرده است اما سهام‌داران از این پس می‌توانند خودشان مدیریت سهام خود را به عهده بگیرند که از دو طریق انجام می‌شود.

هر سهامداری که سهام خود را آزاد کند در هر دو روش ممکن است ضرر یا سود کند.

اما گروهی از سهام‌داران که نمی‌خواهند سهام خود را آزاد کنند، اجباری برای این کار وجود ندارد؛ این افراد می‌توانند مالکیت را به نام خود نزدند و همانند سال‌های گذشته سهام‌دار شرکت‌های دارای سهام عدالت خواهند بود.

چگونه سهام خود را آزاد کنیم؟

سهامداران برای آزادسازی سهام خود باید به سامانه www.samanese.ir مراجعه کنند.

در برخی از اظهارنظرهای سهامداران در فضای مجازی این سوال مطرح شده بود که آیا می‌شود سهام عدالت را فروخت؟

علیرضا صالح، رئیس سازمان خصوصی‌سازی در این خصوص گفته است: این اجازه را با برنامه‌ریزی و تعیین سازوکار توسط شورای عالی بورس به دارندگان سهام‌ها می‌دهیم که سهام خود را بفروشند.

روش‌های آزادسازی سهام عدالت چیست؟

آزادسازی سهام عدالت از دو روش «استفاده از روش سهام‌داری مستقیم» و «آزادسازی به روش غیرمستقیم» انجام می‌شود.

گروهی که روش اول یا سهام‌داری مستقیم را انتخاب کنند، یعنی خودشان می‌خواهند سبد سهام خود را مدیریت کنند.

در این روش تعدادی از سهام ۳۶ شرکت بورسی به سهام‌دار داده می‌شود؛ به عبارت دیگر سهام فرد در بورس مشخص می‌شود و سهامدار باید کد بورسی بگیرد تا به سبد سهام خود دسترسی پیدا کند و در خصوص خرید و فروش آن خودش تصمیم بگیرد.

در خصوص کسانی که برای سهام عدالت وارد بورس می‌شوند قوانین بورسی همانند دیگر اعضای بورس اجرا می‌شود که شامل قوانین زمانی و محدودیت‌های زمانی است.

اما آزادسازی سهام عدالت به روش غیرمستقیم چگونه است؟

در این روش سهام‌دار ساماندهی مالکیت و مدیریت سهام ‌عدالت خود را به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی واگذار می‌کند و حق انتقال به غیر و دخل و تصرف در آن را نخواهد داشت.

در این صورت ۷۰ درصد از سهام در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و ۳۰ درصد آن از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری پروژه استانی مدیریت می‌شود.

برخی از سهام‍‌داران پرسیده بودند که آیا امکان ویرایش روش آزادسازی سهام عدالت وجود دارد؟ خیر. بنا به آنچه در سامانه آزادسازی سهام عدالت آمده، انتخاب روش آزادسازی سهام عدالت تنها یک بار امکان‌پذیر است.

تفاوت دو روش آزادسازی سهام عدالت چیست؟

در پاسخ به این سوال حسن علائی، معاون سازمان خصوصی‌سازی به تجارت‌نیوز گفت: در روش آزادسازی مستقیم سهام‌دار خودش مسئولیت پرتفوی بورسی را به عهده دارد، ولی در روش غیرمستقیم پرتفوی افراد در شرکت سرمایه‌گذاری استانی قرار می‌گیرد و شرکت‌ها به نیابت از سها‌مداران سهام آنها را مدیریت می‌کنند، بنابراین در روش دوم شخص به طور مستقیم درگیر نیست.

کدام روش سود بیشتری دارد؟

علائی در این خصوص عنوان کرد: ماهیت این روش‌ها هیچ فرقی ندارد یعنی از نظر سود و زیان یکی بهتر از دیگری نیست و هر دو تابع قانون تجارت و سازوکارهای بازار سرمایه است.

اما طبق گفته وی، قرار شده است که چارچوب آزادسازی سهام عدالت (شامل چه پورسه زمانی و با چه درصدی) در شورای عالی بورس تصویب و اعلام شود.

در جدیدترین مصوبه‌ها در این باره وزارت امور اقتصادی و دارایی در اولین جلسه کمیته اجرایی آزادسازی سهام عدالت اعلام کرد که مقرر شده تا با سرعت لازم کد بورسی برای همه دارندگان سهام عدالت صادر شود.

اما صحبت‌های رئیس‌جمهور و وزیر اقتصاد در جلسه هیات دولت روز چهارشنبه دهم اردیبهشت ماه نشان می‌دهد که آزادسازی سهام عدالت در بورس به صورت چند مرحله‌ای انجام خواهد شد.

به عبارت دیگر ۱۰۰ درصد سهام یک سهام‌دار در چند مرحله آزاد می‌شود.

در جلسه هیات دولت در هفته‌ای که سپری شد رئیس‌جمهور در این خصوص گفت: با چارچوبی که سازمان بورس تعیین می‌کند مشخص می‌شود که مثلا ۳۰ درصد سهام را بتوانند ظرف چند ماه آینده مردم به فروش برسانند. ۳۰ درصد دیگر چند ماه دیگر که مقررات این را شورای عالی بورس مشخص می‌کند.

دژپسند، وزیر اقتصاد نیز عنوان کرد: بر اساس این دستورالعمل تعیین می‌شود که سهام‌داران در مرحله اول چند درصد سهام خواهند داشت.

توصیه به سهامداران

در بخش پایانی گزارش توصیه‌های مسئولان در خصوص آزادسازی سهام عدالت به سهام‌داران را می‌خوانید:

رئیس سازمان خصوصی‌سازی از آینده درخشان‌تر بورس خبر داده و توصیه کرده است: فعلا مردم به فروش سهام اقدام نکنند چرا که بازار سرمایه درخشان است و با ورود ۵۰ میلیون سهام‌دار سهام عدالت به بورس وضعیت بهتر هم خواهد شد.

وی همچنین در اظهارات دیگری در گفتگو با صداوسیما عنوان کرد: افرادی که دانش مدیریت این سهام را ندارند، مدیریت آن را را نپذیرند.

رئیس‌جمهور نیز در جلسته هیات دولت که در روز چهارشنبه دهم اردیبهشت ماه برگزار ش گفت: سهام‌دارانی که نیاز فوری ندارند، سهام خودشان را نگه می‌دارند و سود سالانه خودشان را خواهند گرفت و برخوردار خواهند شد.

اما فرهاد دژپسند وزیر امور اقتصادی و دارایی به سهامداران توصیه کرد: به عنوان کارشناس توسعه ملی به مردمی که نمی‌توانند سهام خود را مدیریت کنند، بگویم که از فروش فوری و شتاب زده آن خودداری کنند. زیرا ممکن است تعدادی از افراد سودجو با قیمتی بسیار پایین‌تر از ارزش واقعی سهام نسبت به خرید این اوراق امتیاز اقدام کنند و این بسیار خطرناک است، زیرا این سهام ارزشمند است.