میلاد مرادی: ترامپ به دنبال شگفتی‌های دومینوگونه خود، این بار اقدام بر وضع تعرفه 25 درصدی بر واردات فولاد و 10 درصدی بر واردات آلومینیوم کرده است.
به گزارش تجارت‌نیوز، این اتفاق بسیار نادر رئیس‌جمهور ایالات متحده، کشورهای هم‌پیمان آمریکا مانند فرانسه، آلمان، کانادا و برخی دیگر از کشورهای اروپایی را آزرده خاطر کرده است.
در همین راستا اتحادیه اروپا واکنش شدیدی نسبت به اقدامات ترامپ داشته و برخی از مقامات این کشورها مانند رئیس‌جمهور فرانسه از اقدامات تلافی‌جویانه سخن به میان آورده‌اند.
اما در گرماگرم جنگ تجاری ترامپ، برخی از کارشناسان اعتقاد دارند اختلاف بین آمریکا و اروپا کشورهای اروپایی را به حفظ برجام و گسترش رابطه تجاری با ایران مصمم‌تر می‌کند. کمیل طیبی، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان، در گفتگو با تجارت‌نیوز به سوالاتی در این راستا پاسخ داده است:
آیا جنگ تجاری ایجاد شده می‌تواند بر تلاش بیشتر کشورهای اروپایی برای حفظ برجام، تاثیر مثبت بگذارد؟ با توجه به اینکه برخی کشورهای اروپایی نظیر فرانسه نیز موضع قاطعی در قبال تصمیات ترامپ اتخاذ کرده‌اند.
اخباری که در رسانه‌ها منتشر شده است، همین موضوع را تصدیق می‌کند. هر چند که ممکن است شاید چیز دیگری پشت پرده باشد. با این حال، با توجه به اخبار موجود در این قضیه، می‌توان گفت در حالتی خوشبینانه موجب استحکام مواضع کشورهای اروپایی در حفظ برجام می‌شود. اگر کیان برجام حفظ نشود، عدم تعادل در بازار بیشتر اتفاق می‌افتد. حتی می‌تواند بر روی تصمیم آمریکا برای اعمال این نوع از کنترل‌های تجاری تاثیر بگذارد و بیشتر اتفاق بیفتد.
[imp content=”اقدامات اخیر ترامپ در مورد اعمال تعرفه بر واردات، با مفاد سازمان تجارت جهانی نیز در تضاد است.”]
کاری که اکنون آمریکا انجام داده است در شرایط عدم تعادل در بازار بیشتر بیشتر اتفاق می‌افتد. چرا که به طور کلی اقداماتی از این قبیل مانند بستن تعرفه‌های سنگین معمولا در شرایطی که بازار دارای نوسان و عدم تعادل است رخ می‌دهد. چرا که بهانه را به دست دولت‌ها می‌دهد تا با اعمال تعرفه، کنترل بیشتری بر روی بازار داشته و بر شرکا تجاری خود فشار بیاورند. بنابراین همانطور که گفته شد عدم حفظ برجام موجب عدم تعادل در بازار و شرایط اقتصادی می‌شود که دست دولت‌ها از جمله دولت آمریکا را برای اقداماتی از جنس اقدامات اخیر تعرفه‌ای باز می‌گذارد.
اقدامات اخیر ترامپ در مورد اعمال تعرفه بر واردات، با مفاد سازمان تجارت جهانی نیز در تضاد است. همچنین اینگونه اقدامات با روند جهانی شدن و همکاری‌ها منطقه‌ای کشور آمریکا نیز مخالفت دارد. بنابراین به نظرم با توجه به اقدام جدید آمریکا، میل کشورهای اروپایی به حفظ برجام بیشتر می‌شود چرا که آنها نیز تلاش می‌کنند نوسانات بیشتری در بازار و شرایط اقتصادی به وجود نیاید تا بازار آنها در آسیا و اروپا از دست نرود.
به نظر شما آیا آمریکا با اعمال این تعرفه‌ها به دنبال فشار بر کشورهای اروپایی برای خروج از برجام است؟
خیر به نظرم بعید است چنین اتفاقی بیفتد. حتی به نظرم بعید است که حتی یک چرخش در مواضع اروپا نسبت به برجام اتفاق بیفتد. همانطور که ملاحظه کردیم بعد از خروج آمریکا از برجام، این کشورها مواضع اروپا دچار تغییر خاصی نشد و همچنان بر حفط برجام تاکید دارند. تصمیم‌گیری‌های جدید آمریگا و آقای ترامپ به ضرر یورو و اتحادیه اروپا است. بنابراین منطقی است که مواضعی برای حفظ برجام اتخاذ کنند نه آنکه مواضع آمریکا را تایید کنند.
[imp content=”اقتصاد چین نسبت به کشورهای اروپایی بیشتر به آمریکا وابسته است.”]
اتفاقا به نظرم چرخش در رفتارها و مواضع کشورهای روسیه و چین بیشتر از کشورهای اروپایی احساس می‌شود. یعنی امکان چرخش کشورهایی مانند روسیه و چین در قبال برجام بیشتر است چرا که اقتصاد چین نسبت به کشورهای اروپایی بیشتر به آمریکا وابسته است. سهم صادراتی چین به آمریکا نسبت به اروپا بیشتر است و چنانچه بازارهای آمریکا بر روی این کشور بسته شود، طبیعتا منافع چین را تا حد زیادی به خطر می‌اندازد.
آیا مشابه این رفتار اقتصادی در گذشته وجود داشته است؟ (اعمال تعرفه‌های سنگین).
این رفتار بیشتر یک علامت تعجب ایجاد کرده است. درست است که امثال آقای ترامپ بگویند با اعمال تعرفه‌های سنگین به دنبال حمایت از صنایع داخلی هستیم. اما این یک نگرش سنی در تجارت بینالملل است. بیشتر بار سیاسی در این موضوع مدنظر است تا اقتصادی. این نوع حمایت‌ها و اقدامات دوام چندانی نخواهد آورد. حتی برای حفظ ارزش دلار در آمریکا و اروپا نیز مناسب نیست و به نظرم چنین اقداماتی در آینده منجر به تضعیف دلار خواهد شد.
به عنوان سوال آخر، آیا این اقدام دولت آمریکا بر روی صنعت فولاد ایران تاثیرگذار خواهد بود؟ چون برخی اینگونه تحلیل می‌کنند که با اعمال تعرفه‌های سنگین وارداتی از جانب آمریکا، از آنجا که چین یکی از صادرکنندگان مهم فولاد به آمریکا بوده، ممکن است با این اقدام آمریکا فولاد چین سرازیر ایران شود.
بله تا حدودی این احتمال نیز وجود دارد. با توجه به اینکه چین سایقه طولانی در دامپینگ دارد. ممکن است در کشورهای در حال توسعه، دوباره به فکر دامپینگ باشد. اما به نظرم صادرات فولاد چین بیشتر به کشورهای اروپایی و سایر کشورها است تا آمریکا.
هدف اصلی آمریکا از اعمال تعرفه ها به نظر من اتفاقا ایرانه، چون ترامپ از اول میدونست که خروجش از برجام موافقت بقیه اعضا رو نداره پس برای ایجاد اجماع جهانی علیه ایران از راه فشار اقتصادی بر اروپا، چین و روسیه اقدام کرد تا در ازای برداشتن فشارهای اقتصادی اونها هم از برجام خارج بشن