به گزارش تجارت‌نیوز، چهارشنبه و پنج‌شنبه هفته گذشته، رئیس جمهور و رئیس مجلس از گشایش اقتصادی‌ خبر دادند که هم قرار است تحولی در حوزه بودجه ایجاد کند و هم در حوزه ریال و ارز.

گمانه‌های بسیاری در خصوص این گشایش اقتصادی مطرح شده، اما حالا دو منبع آگاه در گفتگو با تجارت‌نیوز اعلام کرده‌اند به احتمال زیاد این طرح، همان طرح فروش اوراق مشارکت نفتی است. طرحی که زمزمه اجرای آن مدت‌هاست در وزارت نفت شنیده می‌شود و سال 91 هم قرار بود انجام شود که نشد.

دلار بدهید، نفت بخرید

اما این طرح چیست؟ ویدئویی از حسین مرعشی در فضای مجازی منتشر شده که وی در جلسه‌ای با رئیس جمهور پیشنهاد می‌دهد دولت نفت را با سررسید سه ساله به مردم بفروشد و در مقابل آن سکه و ارز خارجی (دلار یا یورو) دریافت کند. تاکید مرعشی بر این است که با این کار، بخشی از ارز و سکه موجود در جامعه جمع می‌شود و «یک سال می‌توان اقتصاد ایران را اداره کرد.»

یک منبع آگاه در وزارت نفت به تجارت‌نیوز گفت: ما هنوز مستندی درباره اینکه طرح فروش اوراق نفتی، همان گشایش اقتصادی است یا نه ندیده‌ایم. اما طرح فروش اوراق نفتی مدت‌هاست در این وزارتخانه مطرح بوده و به نظر می‌رسد که اجرایی می‌شود.

اما منبع خبری دیگری تاکید کرد که تنها گزینه محتمل درباره وعده روحانی، اجرای طرح فروش اوراق نفتی است.

طرحی که دولت امیدوار است با آن هم بخشی از ارز کشور را جمع کند و هم بخشی از کسری بودجه را جبران کند.

دنیای اقتصاد هم در گزارشی خبر داده زمزمه‌هایی درباره «عرضه ۵۰ هزار میلیارد تومانی این اوراق مطرح شده که در صورت محقق شدن آن بخشی از کسری بودجه ۱۳۴ هزار میلیارد تومانی دولت جبران خواهد شد. از طرف دیگر این رقم، حدود ۱۰ درصد از حدود به ۵۰۲ هزار میلیارد تومان حجم پول در جریان است.»

رقابت نفت با دلار و سکه؟

اما آیا این طرح برای مردم جذاب است؟ این مهم‌ترین سوالی است که دولت باید به آن جواب دهد. اینکه چرا طرح فروش اوراق نفتی با سررسید سه ساله، باید برای مردم از دیگر بازارها جذاب‌تر باشد؟ یا اینکه چرا مردم باید سکه و دلار خود را به دولت بدهند و به قول مرعشی «پته نفتی» بگیرند؟

هنوز جزئیاتی از میزان سود این اوراق در دسترس نیست. اما یکبار دیگر در بهمن سال 91 انتشار اوراق سلف نفتی مطرح شده بود. طرحی که احتمالا شبیه همین طرح است.

در آن زمان قرار بود اوراق سلف نفتی با سود حداقل 80 درصدی در قرارداد ریالی و سود حداقل 30 درصدی در قرارداد دلاری منتشر شود و سررسید آن سال 94 باشد.

بر فرض اینکه این بار هم سود ریالی اوراق 80 درصد باشد، بعید است که این اوراق شانس رقابت چندانی با سکه و ارز داشته باشد. چرا که در پنج ماهه سال جاری قیمت دلار 67 درصد و قیمت سکه حدود 54 درصد رشد کرده است.

مقایسه سه ساله این دو بازار با سود احتمالی اوراق نفت حتی جالب‌تر است. دلار سال 96 را با قیمت 3800 تومان آغاز کرده و در پایان سال 98 حدود 390 درصد افزایش قیمت داشته است.

این مساله در خصوص سکه هم دیده می‌شود. سکه در فاصله فروردین 96 تا اسفند 98 حدود 490 درصد افزایش قیمت داشته است.

به این طرح انتقادات دیگری هم وارد شده، اما شاید مقایسه میزان سوددهی این اوراق با دیگر بازارها نشان دهد که طرح دولت از پیش شکست خورده است.

رد گزینه‌های رقیب

احتمال فروش اوراق نفت با سود 80 درصد زمانی بیشتر قوت گرفت که غلامرضا مصباحی مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام احتمال پذیرش FATF را رد کرد و  گفت: اگر پذیرش FATF را به مصلحت کشور می‌دیدیم آن را تصویب می‌کردیم اما معتقدیم FATF چیزی جز خسارت برای ملت ایران به دنبال ندارد.

از طرف دیگر رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین هم تمام فرضیات مرتبط با همکاری مالی و ارزی با چین را رد کرد.