ردپای چین در مصر؛ آیا قاهره قربانی جاده ابریشم می‌شود؟

به گزارش تجارت نیوز، روابط بین مصر و چین توانایی دو بازیگر در همگامی با تحولات بین‌المللی و منطقه‌ای را ثابت کرده است. چین یکی از شرکای تجاری اصلی مصر است که حجم تجارت سالانه‌اش از میلیاردها دلار فراتر می‌رود. از همین رو در سال‌های اخیر شاهد افزایش سرمایه‌گذاری‌های چین در مصر، به ویژه در زمینه‌های زیرساخت، صنعت و انرژی، با تمرکز بر پروژه‌های بزرگی مانند پایتخت اداری جدید و منطقه همکاری اقتصادی و تجاری در کریدور کانال سوئز و موارد دیگر بوده‌ایم. دو کشور همچنین در زمینه تلاش برای صلح در سراسر جهان و حمایت از ایجاد یک سیستم چندقطبی سیاست‌های هماهنگی را اتخاذ کرده‌اند.

نتایج هم‌صدایی مصر و چین

سرمایه‌گذاری‌های چین در مصر در بسیاری از زمینه‌ها، به ویژه انتقال فناوری به مصر نقش برجسته‌ای دارد، در این زمینه تمرکز بر انرژی‌های تجدیدپذیر، صنعت خودروهای برقی و انواع لوازم خانگی بیش از همه قابل اعتنا است. همکاری دو بازیگر در حوزه سرمایه همچنین فرصت‌های شغلی قابل توجهی را فراهم می‌کند و به مصر فرصت می‌دهد تا با تولید محصولات بیشتر که به کاهش هزینه‌های واردات مصر کمک می‌کند، استراتژی جایگزینی واردات خود را اجرا کند. تا ماه مه ۲۰۲۵، تعداد شرکت‌های چینی فعال در مصر به میزان تقریبی ۲۸۰۰ شرکت رسیده که کل سرمایه‌گذاری‌های‌شان بیش از ۸ میلیارد دلار است.

این سرمایه‌‌های چینی در کنار تنوع و گستردگی جغرافیایی شان در مصر، از کانال سوئز تا پایتخت اداری جدید، مشخص و برجسته هستند. همزمان همکاری بین مصر و چین به حوزه‌های فناوری و هوش مصنوعی نیز گسترش یافته و شرکت‌های چینی مانند هواوی، شیائومی و ZTE در بازار مصر حضور دارند. علاوه بر فیبر نوری و پروژه‌های برون‌سپاری، یک صندوق سرمایه‌گذاری ۳۰۰ میلیون دلاری در کنار دانشگاه هوش مصنوعی و فناوری نیمه‌هادی تسینگهوا تاسیس شده است.

رد‌پای برجسته شرکت‌های چینی

پروژه‌های چینی با جذب میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف مانند صنعت، ساخت و ساز و زیرساخت، همراه با انتقال فناوری و بومی‌سازی صنعتی، به رشد داخلی مصر کمک قابل توجهی می‌کنند. همزمان این شرکت‌ها در مصر در حال ایجاد مجتمع‌های صنعتی و توسعه پروژه‌های بزرگ مانند برج نمادین در پایتخت اداری جدید و ایجاد مناطق صنعتی در کانال سوئز و مناطق صعب العبور هستند تا زمینه را برای ایجاد شغل و ارزش افزوده برای اقتصاد مصر فراهم کنند. پروژه‌های توسعه محور چین همچنین به توسعه زیرساخت‌های انرژی و برق، آموزش پرسنل مصری و صادرات محصولات به بازارهای آفریقا و اروپا کمک می‌کنند. اصل برد-برد که بر مدل چینی معاملات بین‌المللی حاکم است، اصلی است که مناسب مصر، رهبری و مردم آن است.

دروازه چین به سوی آفریقا و اروپا

برجسته‌ترین سهم پروژه‌های چین در رشد داخلی مصر، انتقال سرمایه‌گذاری‌های این کشور به مصر است که بالغ بر میلیاردها دلار برآورد شده است. چین همچنین در بومی‌سازی صنایع و انتقال فناوری به مصر، جایی که فناوری و دانش از چین به مصر منتقل می‌شود، علاوه بر ایجاد کارخانه‌های چینی برای تولید محصولات مختلف مانند خودرو، فولاد، نساجی و غیره، نقش مهمی ایفا می‌کند. این بازیگر همچنین در توسعه زیرساخت‌های مصر نقش مهمی ایفا می‌کند، به طوری که شرکت‌های چینی در ساخت پروژه‌های بزرگ زیرساختی مانند توسعه نیروگاه‌ها و گسترش شبکه‌های توزیع و همچنین ساخت جاده‌ها و برج‌های مدرن مشارکت دارند.

بنابراین، پروژه‌های چینی در قاهره فرصت‌های شغلی ایجاد می‌کنند و فرصت‌های صادراتی قابل توجهی را فراهم می‌سازند. از همین رو آنگونه که مدرن دیپلماسی نوشته مصر به لطف موقعیت جغرافیایی استراتژیک ممتاز خود، دروازه‌ای استراتژیک برای چین جهت صادرات محصولات خود به آفریقا و اروپا است. علاوه بر این، چین نقش مهمی در توسعه بخش‌های اقتصادی مصر ایفا می‌کند، زیرا پروژه‌های چینی بر بخش‌های حیاتی مانند صنعت، ساخت و ساز، گردشگری، فناوری پیشرفته و تولید تمرکز دارند که از رشد کلی اقتصادی در مصر پشتیبانی می‌کند. این امر مزایای مصر از طرح کمربند و جاده چین را افزایش خواهد داد، زیرا پیوستن قاهره به طرح کمربند و جاده، همکاری اقتصادی با چین را افزایش داده و جریان سرمایه‌گذاری‌های چینی به مصر را تسهیل می‌کند.

فرصت‌سازی چین درجهان جنوب

سرمایه‌گذاری‌های چین در مصر در دوران ریاست جمهوری «عبدالفتاح السیسی» افزایش قابل توجهی یافت. از منظری دیگر مصر به عضوی فعال در طرح کمربند و جاده چین تبدیل شد و به بلوک بریکس و بانک توسعه جدید پیوست. متعاقبا پروژه‌های چینی اهمیت یافته و بازده مثبتی داشته‌اند. برجسته‌ترین این پروژه‌ها، پروژه‌های بزرگ چینی در قاهره هستند، پروژه‌هایی چون منطقه مالی و تجاری در پایتخت اداری جدید، قطار برقی، پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر و کارخانه‌های نساجی و موارد دیگر. به نوشته مدرن دیپلماسی همکاری مصر و چین الگویی ایده‌آل برای همکاری بین کشورهای جنوب جهان است. شی جین پینگ و عبدالفتاح السیسی، روسای جمهور چین و مصر، بارها بر اهمیت همبستگی میان کشورهای جنوب برای مقابله با چالش‌های مشترک تاکید کرده‌اند.

پیوستن مصر به گروه بریکس و پیش از آن به سازمان همکاری شانگهای، به عنوان یک کشور شریک، نشان دهنده تعهد این کشور به بیان دیدگاه‌های کشورهای جنوب و ارتقای منافع آن‌ها است. در همین حال، چین دیدگاه خود را در مورد مسائل جنوب ارائه کرده که در ابتکارات و ایده‌های متعددی که ارائه داده، از جمله ابتکار کمربند و جاده، ابتکار توسعه جهانی و حکومت جهانی، مشهود است؛ گزاره‌‎هایی که همگی با اهداف توسعه کشورهای جنوب ارتباط نزدیکی دارند.

همکاری چین و مصر نشان دهنده دیدگاه جدید پکن درباره همکاری جنوب-جنوب، مبتنی بر برابری و عدم مداخله است. این گزاره نشان دهنده تعهد پکن به پیشبرد همکاری در مسیر افق‌های استراتژیک است که از منافع سنتی فراتر می‌رود و اتحادهایی را ایجاد می‌کند که قادر به تأثیرگذاری بر آینده نظام بین‌المللی هستند. حمایت و پشتیبانی مصر از طرح «حکمرانی جهانی» که توسط «شی جین پینگ» در اوایل سپتامبر 2025 با هدف تقویت همکاری مشترک جهانی برای افزایش ظرفیت برای مقابله با چالش‌های مشترک و کاهش شکاف توسعه بین کشورهای شمال و جنوب ارائه گشت، مکمل رد (ذهنیت جنگ سرد، حمایت‌گرایی، تک‌قطبی‌گرایی و سیاست‌های سلطه‌جویانه) ایالات متحده از سوی چین و مصر قلمداد می‌شود.