به گزارش تجارت نیوز، صادرات نفت ایران در شرایطی به سر میبرد که آینده آن با ابهام جدی روبهرو شده است. طی سالهای اخیر، ایران توانسته با استفاده از مسیرهای غیررسمی بخشی از نفت خود را به چین صادر کند اما چشمانداز این روند چندان روشن نیست. دلیل اصلی این وضعیت، احتمال بازگشت تحریمهای سازمان ملل متحد است. تحریمهایی که در صورت فعالشدن دوباره، میتواند سازوکارهای بانکی، بیمهای و حملونقل نفت ایران را با محدودیت شدید مواجه کند و فروش رسمی و غیررسمی نفت را پر هزینه کند.
این نگرانی بهویژه از آن جهت اهمیت دارد که تنها تا ۵ مهرماه زمان باقی مانده و کشورهای اروپایی میتوانند تمامی تحریمهای بینالمللی گذشته را بازگردانند. در این میان باید دید وضعیت فروش نفت ایران در صورت بازگشت تحریمهای سازمان ملل چه میشود؟
در همین زمینه تجارتنیوز با نرسی قربان، کارشناس ارشد انرژی، گفتوگویی انجام داده است که در ادامه میخوانید.
***
اگر مشکلاتی در بازگشت پول نفت به وجود آید، این امر به معضلی مهم تبدیل میشود / زمانی که ایران در قالب تهدیدی برای جامعه جهانی قلمداد شود، احتمال بازرسی کشتیها بالا میرود
*با توجه به احتمال بازگشت تحریمهای سازمان ملل علیه ایران، وضعیت فروش نفت ایران در آینده چگونه خواهد بود؟
در حال حاضر فروش نفت ایران به یک سری شرکتهای چینی صورت میگیرد؛ شرکتهایی که نسبت به تحریمهای ایالات متحده نگرانی چندانی ندارند. اما این پرسش مطرح میشود که در صورت بازگشت تحریمهای بینالمللی، آیا همین شرکتها نسبت به تبعات آن نگران خواهند شد یا خیر؟ هنوز پاسخ روشنی برای این مساله وجود ندارد. حتی اگر این شرکتها نگرانی داشته باشند، فروش نفت ایران همچنان تا حدودی ادامه خواهد یافت و صفر نمیشود، اما چالش اصلی بازگشت پول نفت به کشور است. هدف از فروش نفت تامین درآمد برای استفاده داخلی است و اگر مشکلاتی در بازگشت پول به وجود آید، این امر خود به معضلی مهم تبدیل میشود.
مساله مهمتر به فصل هفتم منشور سازمان ملل مربوط است. زمانی که ایران در قالب تهدیدی برای جامعه جهانی قلمداد شود، احتمال بازرسی کشتیها بالا میرود و مشکلاتی به وجود میآید. به هر حال این گونه نیست که شرایط فروش نفت تغییری نکند و مشکلتر و سختتر میشود. هرچند صادرات نفت ایران به صفر نخواهد رسید، اما مسیر فروش نفت به مراتب مشکلتر خواهد شد.
در حال حاضر پالایشگاههای خصوصی چین با تحریمهای آمریکا مشکلی ندارند که به خرید نفت از ایران ادامه میدهند / اگر تحریمهای بینالمللی بازگردند، نمیتوان با قطعیت گفت که نظر پالایشگاههای خریدار نفت ایران چه خواهد بود
*در واقع به نظر شما همچنان مشخص نیست که موضع چین در قبال تحریمهای سازمان ملل چیست و خریداران نفت ایران چه واکنشی خواهند داشت؟
در حال حاضر پالایشگاههای خصوصی چین با تحریمهای آمریکا مشکلی ندارند که به خرید نفت از ایران ادامه میدهند، چرا که معاملاتی با آمریکا ندارند. اما اگر تحریمهای بینالمللی بازگردند، نمیتوان با قطعیت گفت که نظر این پالایشگاهها چه خواهد بود. در مجموع میتوان گفت مشکلات عدیدهای اضافه خواهد شد و این طور نیست که روند فروش نفت ایران نسبت به حال حاضر هیچ تغییری نکند.
بهترین کار این است که نگذاریم تحریمهای سازمان ملل علیه ایران بازگردند / اگر ایران ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل قرار گیرد، خروج از آن مشکل خواهد بود
*با توجه به احتمال بازگشت تحریمهای سازمان ملل و ممانعت آمریکا از سوآپ گاز ترکمنستان از طریق ایران، چگونه میتوان این فشارها را در عرصه بینالمللی ارزیابی کرد؟
وقتی تمامی موارد بیانشده جمع شود، فشارها بر ایران زیاد میشوند و همه موارد بیانشده با مشکلات بیشتری روبهرو میشوند. درست است که پیش از این تحریمها نیز انجام کارها آسان نبود، اما با بازگشت تحریمها روند انجام کارها سختتر میشوند و بهترین کار این است که نگذاریم تحریمهای سازمان ملل علیه ایران بازگردند.
نکته دیگر این است که در زمان برجام ادعا میکردند که ایران تنها کشوری بود که پس از ورود به فصل هفتم منشور سازمان ملل، بدون تغییرات عمده یا حمله نظامی، توانست از آن خارج شود. حال با بازگشت دوباره به این فصل، مشکلات گستردهای ایجاد خواهد کرد و بیرون آمدن از آن مشکلات خواهد بود. این موضوع دست جامعه بینالمللی را برای بازرسی و محدودسازی فعالیتهای ایران باز میگذارد. این مساله شرایط کشور را بهطور اساسی دشوارتر میکند.
کشورها پیش از هر چیز منافع ملی خود را در نظر میگیرند / اگر آمریکا به چین فشار وارد کند یا معاملهای به آنها پیشنهاد شود، ایران تنها مشتری نفت خود را از دست میدهد
*یکی از ادعاهای مطرحشده این است که در اینجا نقش شرکای ایران از جمله چین و روسیه بسیار تعیینکننده است. آیا چین به عنوان خریدار نفت ایران میتواند تداوم فروش نفت ایران را تضمین کند؟
تقریبا چین تنها کشوری است که نفت ایران خریداری میکند. با این حال باید توجه داشت که این کشورها پیش از هر چیز منافع ملی خود را در نظر میگیرند. اگر ایالات متحده فشار وارد کند یا در قالب معاملهای منافع تازهای به چین پیشنهاد کند، ممکن است دیگر نفت ایران را خریداری نکنند.
در حال حاضر به دلیل تخفیفهای نفتی، چین علاقهمند به خرید نفت ایران است. اما اگر آمریکا به آنها فشار وارد کند یا معاملهای به آنها پیشنهاد شود، ایران تنها مشتری نفت خود را از دست میدهد.
برای مطالعه بیشتر گزارش مکانیسم ماشه؛ شتابدهنده تنگنای ترانزیتی ایران در نظم جدید خاورمیانه! را در تجارتنیوز بخوانید.
