سازوکار فروش نفت توسط بخش خصوصی

به گزارش تجارت‌نیوز، شورای عالی هماهنگی اقتصادی با هدف متنوع‌سازی روش‌های فروش نفت، طرح عرضه نفت خام در رینگ صادراتی بورس انرژی در داخل کشور به صورت ارزی را تصویب کرد.به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، براساس این طرح، وزارت نفت می‌تواند با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی برای صادرات، نفت خام و فرآورده‌های نفتی را به قیمت رقابتی در بورس داخل کشور به فروش برساند.

نفت خام در سال‌های 90 تا 93 در بورس انرژی به صورت موقت عرضه می‌شد، اما به رغم ضرورت استفاده از روش‌های مختلف برای جلوگیری از کاهش صادرات نفت در دوران تحریم، برخی مسئولان هیچ‌گونه تمایلی به استفاده از توان بخش غیردولتی در این زمینه نداشتند و به همین جهت جلوی عرضه نفت خام را در بورس انرژی گرفتند. دولت دوازدهم طرح عرضه نفت خام در رینگ صادراتی بورس انرژی به صورت ارزی را تصویب کرد تا این راهکار مقابله با تحریم‌ها همچنان روی زمین باقی نماند، اما سوالی که مطرح می‌شود این است که عرضه نفت خام به صورت ارزی در رینگ صادراتی بورس انرژی چقدر موفق خواهد بود؟ آیا بخش خصوصی از عرضه نفت در بورس انرژی استقبال می‌کند؟ آیا بخش خصوصی توانایی مالی کافی برای خرید و عملیات صادرات 500 هزار بشکه نفت خام را دارد؟

جزئیات عرضه نفت خام در بورس انرژی

به‌ گفته کارشناسان بازار سرمایه، هدف از عرضه نفت خام در بورس انرژی استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه در حوزه نفت و گاز است و به ایجاد فضایی شفاف و سالم برای استفاده از توان بخش غیردولتی در فروش نفت کشور می‌انجامد که بارها به دلایل مختلف به تعویق افتاده است. قطعا بخش خصوصی از عرضه نفت خام و فرآورده‌های نفتی در بورس انرژی استقبال می‌کند و این امری است که باید زودتر عملی می‌شد، اما تنها موضوع مهم حجم عرضه نفت خام و مکانیزم قیمت‌گذاری آن در بورس انرژی است.

در این راستا مدیر عامل بورس انرژی اعلام کرده است که به نظر می‌رسد عرضه نفت خام بر مبنای قیمت پایه و در حدی تعیین شود که امکان مانور امور بین‌الملل شرکت ملی نفت برای تخفیف فراهم شود. علی حسینی در گفتگو با فارس تاکید کرده که برای اعلام سازوکار اجرایی این طرح باید منتظر ابلاغیه از سوی وزارت نفت به سازمان بورس و بورس انرژی بود. معاملات بورس نفت بر اساس ریال ایران منتفی است و مبنای معاملات در این بازار ارزی بوده و مقرر شده که با بررسی جزئیات این مصوبه در کارگروه‌های ویژه کار کارشناسی صورت گیرد.

مزیت‌های استفاده از بخش خصوصی برای صادرات نفت

رضا پدیدار، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران در گفتگو با «تجارت‌نیوز» در پاسخ به این سوال که آیا بخش خصوصی توانایی مالی کافی برای خرید و عملیات صادرات 500 هزار بشکه نفت خام را دارد؟ گفت: یکی از موضوعات اقتصادی در چهارچوب حفظ منافع ملی کشور استفاده از ظرفیت بخش خصوصی است و به همین جهت وزارت نفت باید به دنبال تنوع بخشی در روش‌های فروش نفت و مشارکت بخش خصوصی در فرآیند فروش نفت و فرآورده‌های هیدروکربنی به منظور مقابله با تحریم‌های کشورهای غربی و حفظ درآمدهای حاصل از صادرات نفت و گاز طبق اسناد بالادستی باشد.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران تصریح کرد: به طور حتم روش‌های سنتی وزارت نفت باید تلفیق با روش‌های نوین اقتصادی شود که یکی از این روش‌ها بورس انرژی است. به عبارتی وزارت نفت باید در فروش نفت خود متنوع سازی کند و به همین جهت پارلمان بخش خصوصی و کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران مذاکرات و مکاتبات بسیاری با دولت انجام دادند و در نهایت شورای عالی هماهنگی اقتصادی به ریاست رئیس جمهوری با هدف متنوع‌سازی روش‌های فروش نفت، طرح عرضه نفت خام در رینگ صادراتی بورس انرژی در داخل کشور به صورت ارزی را تصویب کرد.

پدیدار افزود: براساس مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی مقرر شده است که دولت و وزارت نفت با استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی برای صادرات، نفت خام و فرآورده‌های نفتی را به قیمت رقابتی در بورس انرژی به فروش می‌رسانند و بخش خصوصی خریدار هم با مکانیزم‌های شخصی خود اقدام به انجام عملیات صادرات می‌کند.

نایب‌رئیس فدراسیون صنعت نفت ایران افزود: امیدوارم هر چه سریعتر این مصوبه اجرایی شود و بخش خصوصی بتواند در معاملات نفتی کشور سهیم شود.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران تصریح کرد: استفاده از بخش خصوصی برای صادرات نفت باعث استفاده از ظرفیت خالی بورس انرژی می‌شود. همچنین رصد کردن معاملات از سوی کشورهای غربی در زمان تحریم سخت و دشوار می‌شود، زیرا بخش خصوصی به صورت خرد اقدام به فروش نفت می‌کند. بخش خصوصی می‌تواند بازارهای جدید صادراتی را هم ایجاد کند.

پدیدار افزود: فرآیند خرید به این صورت است که بخش خصوصی می‌تواند نفت خام را به میزان محموله مورد نیاز خود از بورس انرژی خریداری کرده و براساس روش‌های متعارف که در بورس کالا است آن را در بورس انرژی پیاده‌سازی کند و قابلیت و ظرفیت‌های بورس انرژی را در بخش صادرات نفت خام کشور افزایش دهد.

نایب‌رئیس فدراسیون صنعت نفت ایران خاطرنشان کرد: به طور کلی مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی دولت برای عرضه نفت خام در بورس انرژی گامی مهم در استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه کشور است و عرضه نفت در بورس یک تکلیف قانونی برای دولت محسوب می‌شود و باید هر چه سریعتر اجرایی شود.