به گزارش تجارت نیوز، پویش «نه به تصادف» از ابتدای اسفندماه راه‌اندازی شد و تعداد زیادی از افراد حقیقی و حقوقی از دولتمردان و نمایندگان مجلس گرفته تا ورزشکاران و هنرمندان به آن پیوستند. اما هدف این پویش چیست و چگونه می‌توان به این هدف تعیین‌شده دست پیدا کرد.

اگر مروری بر اخبار داشته باشیم، می‌بینیم که تنها در هفته دوم بهمن در تهران هشت تصادف منجر به فوت گزارش شده است. از سوی دیگر آمار رسمی حاکی از آن است که در هفت‌ماهه ابتدایی سال 1403، تعداد ۱۱ هزار و ۸۷۳ نفر در تصادفات جاده‌ای جان باختند که نسبت به ماه مشابه سال قبل 5.6 درصد کاهش نشان می‌دهد. همچنین تعداد مصدومان تا انتهای مهرماه 1403 به عدد 283 هزار و 384 نفر رسیده که بیانگر کاهش 0.7 درصدی در آمار مصدومان تصادفات جاده‌ای است.

اما یک نکته مهم در مورد تصادفات رخ‌داده در کشور این است که راه‌های ناایمن، خودروهای ناایمن و رانندگی ناایمن هر کدام چقدر در بروز حوادث رانندگی و شدت آنها نقش دارند.

هر کسی باید سهم خود را در وقوع حوادث رانندگی بپذیرد

بابک توانا، کارشناس حوزه حمل‌ونقل و پژوهشگر ترافیک و تصادفات رانندگی، دراین‌باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: «مایه خوشحالی است که این پویش توانسته نظر افراد را به خود جلب کند اما نکته شایان توجه این است که هر کسی باید میزان تقصیر خود در وقوع حوادث رانندگی را بپذیرد.»

او می‌افزاید: «خودروسازان در وقوع تصادفاتی که منجر به مرگ یا معلولیت می‌شود بیشترین تقصیر را دارند چراکه اگر خودروها استاندارد و ایمن بودند تا این میزان به سرنشینان هنگام تصادف صدمه وارد نمی‌شد.»

این کارشناس حوزه حمل‌ونقل ادامه می‌دهد: «از سوی دیگر متاسفانه هم در شهرها و هم در جاده‌های بین‌شهری مهندسی راه‌ها به‌درستی صورت نمی‌گیرد. بسیاری از گذرگاه‌ها یا پیچ‌ها و خروجی‌ها بدون در نظر گرفتن استانداردهای امنیتی راه ساخته می‌شوند و همین می‌تواند به افزایش حوادث رانندگی بینجامد.»

توانا خاطرنشان می‌کند: «آسفالت بسیاری از جاده‌های بین‌شهری متاسفانه از کیفیت مناسب برخوردار نیست. پستی و بلندی‌های ناگهانی، از بین رفتن آسفالت به دلیل عدم مرغوبیت یا رسیدگی طی سالیان، همه و همه عواملی است که می‌تواند به وقوع تصادف منجر شود.»

فرهنگ رانندگی در کشور ما تقریباً فاجعه‌بار است

این پژوهشگر ترافیک و تصادفات رانندگی در پاسخ به این سوال که مردم چند درصد در بروز تصادفات مقصر هستند می‌گوید: «بررسی درصد تقصیر رانندگان در تصادفات به چند عامل بستگی دارد. قبل از هر چیز باید به این نکته توجه کنیم که فرد تا چه حد با فرهنگ درست و استاندارد رانندگی آشنایی دارد. راننده چقدر دارای ثبات روحی و روانی است و همچنین از چه میزان هوشیاری هنگام رانندگی بهره می‌برد.»

او اضافه می‌کند: «عموماً در کشورهایی که مساله استاندارد در مورد ساخت خودروها و همچنین جاده‌ها به‌درستی رعایت شده، بیان این مطلب که درصد بالایی از تصادفات مربوط به خطای انسانی است می‌تواند درست باشد، اما در کشور ما یک طرف مساله فرهنگ رانندگی و مسائل روحی و روانی راننده است و طرف دیگر استاندارد نبودن خودروها و جاده‌ها.»

بابک توانا توضیح می‌دهد: «متاسفانه فرهنگ رانندگی در کشور ما تقریباً فاجعه‌بار است. اما اینکه اکثر تصادفات اتفاق‌افتاده منجر به مرگ یا معلولیت می‌شوند مربوط به کیفیت پایین خودروهای ساخت داخل و البته راه‌های غیراستاندارد است. اگر خودروهای ما استاندارد بودند درصد زیادی از این تصادفات منجر به مرگ و معلولیت در همان مرحله زخم‌های سطحی باقی می‌ماندند.»

باید اصل فرهنگ سازی در پویش «نه به تصادف» جدی گرفته شود

این کارشناس حوزه حمل‌ونقل در پاسخ به این سوال که پویش «نه به تصادف» تا چه حد می‌تواند در پایین آمدن آمار تصادفات موثر باشد به تجارت‌نیوز می‌گوید: «باید اصل فرهنگ‌سازی در این پویش جدی گرفته شود. فرهنگ‌سازی تنها محدود به رانندگان نیست بلکه این فرهنگ که تولید ماشین باکیفیت یعنی احترام گذاشتن به جان هموطنان و ساخت جاده‌های استاندارد، یعنی ارزش قائل شدن برای زندگی انسان، نیز باید در دستور کار قرار بگیرد.»

توانا ادامه می‌دهد: «وقتی در مورد رانندگی ایمن صحبت می‌کنیم، موضوع فقط توجه به فاصله با خودرو جلویی، تمرکز بر رانندگی، اجتناب از حرف زدن با تلفن همراه یا ممنوعیت خوردن و آشامیدن و سیگار کشیدن هنگام رانندگی نیست؛ بلکه استفاده از خودرو باکیفیت و توجه به استاندارد بودن راه‌ها هم مهم است.»

علائم راهنمایی و رانندگی نباید جنبه تزئینی داشته باشند

این پژوهشگر ترافیک و تصادفات رانندگی توضیح می‌دهد: «فرهنگ رانندگی در کشور ما بسیار پرایراد و خطرناک است. اگر یک فرد اروپایی در ایران بخواهد رانندگی کند همان چند دقیقه اول یا از ترس منصرف می‌شود یا قطعاً تصادف خواهد کرد. احترام گذاشتن به حقوق یکدیگر در فرهنگ رانندگی ایرانیان جایی ندارد. مساله حق تقدم و توجه به علائم راهنمایی و رانندگی هم تنها جنبه تزئینی دارد.»

او ادامه می دهد: ابتدایی ترین مسایل مثل استفاده از راهنما هنگام تغییر جهت دادن، ایست کامل هنگام بیرون آمدن از کوچه های فرعی به اصلی، دور نزدن روی خط ممتد خیابان یا جاده ها، توجه به علایم راهنمایی و رانندگی و هشدارهایی که به رانندگان در مورد مسیر می دهند، حفظ فاصله ایمن با خودرو جلویی و … عموما در بین رانندگان ما جایی ندارد.

نقش بیماری‌های جسمی و عوامل روانی در وقوع تصادف

بابک توانا در بخش دیگری از توضیحات خود می‌گوید: «تحقیقات بسیاری درباره میزان دخالت عوامل انسانی در تصادف‌ها صورت گرفته است. در بسیاری از این تحقیقات ثابت شده که عوامل روانی نقش بسیار مهمی در وقوع تصادف دارند و البته در کشور ما هم بسیاری از کارشناسان بر این باورند که این عامل از همه عوامل دیگر پررنگ‌تر است.»

او می‌افزاید: «خشم و عصبانیت، افسردگی، رفتارهای پرخاشگرانه، استرس، اعتیاد به مواد محرک مانند الکل یا مواد مخدر همه و همه در افزایش آمار تصادفات با عامل انسانی تاثیر دارند. از سوی دیگر افرادی که به بیمارهای جسمانی مانند دیابت، فشار خون، بیماری‌های قلبی و عروقی مبتلا هستند نیز درصدی از تصادفات را به خود اختصاص می‌دهند.»

خستگی و نبود تمرکز عامل مهم دیگری در بروز تصادفات رانندگی است

این پژوهشگر ترافیک و تصادفات رانندگی در پایان یادآور می‌شود: «بر اساس آمارهای رسمی، خستگی و خواب‌آلودگی نیز یکی دیگر از عوامل موثر در بروز تصادفات به‌ویژه در ایام تعطیلات است. آمار اعلام‌شده از سوی پلیس نشان می‌دهد در نوروز 1403 بیش از 13 هزار تصادف منجر به جرح یا کشته شدن افراد رخ داده است. هرچند استفاده از خودرو بی‌کیفیت داخلی باعث می‌شود میزان آسیب‌‌دیدگی در تصادف‌ها افزایش پیدا کند اما وقوع حادثه به‌خصوص در این ایام، بیش از هر چیز به نبود تمرکز و توجه، یا خستگی و خواب‌آلودگی رانندگان مربوط می‌شود.»