به گزارش تجارت نیوز، خشکسالی یک پدیده آب و هواشناسی و از مهمترین مخاطرات طبیعی است که برآورد و پایش صحیح آن تاثیر زیادی بر مدیریت و کاهش خسارات ناشی از این پدیده دارد. این پدیده در طول نیمه دوم قرن بیستم افزایش یافته و موجب از دست رفتن محصولات کشاورزی و ظهور بلایای مختلف نظیر قحطی شده است.
خشکسالی دارای تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم منفی فراوانی بر زندگی کشاورزان و روستائیان است و این پدیده طبیعی و مخرب با از بین بردن محصولات کشاروزی، مشکلات اقتصادی و اجتماعی فراوانی را به وجود میآورد که از مهمترین تاثیرات اجتماعی و اقتصادی که به جا میگذارد، می توان به افزایش فقر، از بین رفتن مزارع و دامها، مهاجرت، مشکلات آموزشی، از دست دادن شغل کشاورزی و از بین رفتن مراتع و جنگلها است.
تشدید پدیده خشکسالی در استان مرکزی به علت عدم برنامهریزی در مصرف منابع آبی
استاندار مرکزی گفت: عدم برنامهریزی در منابع آبی و تشدید پدیده خشکسالی در استان از دلایلی است که موجب شده تا در اراک و ساوه تامین آب برای مصرف آشامیدنی با مشکل مواجه شود.
مهدی زندیهوکیلی افزود: در راستای تامین آب آشامیدنی برای شهرهای اراک و ساوه، پروژه حفر ۴۹ حلقه چاه آب بهزودی آغاز میشود که این اقدام به منظور بهبود و افزایش منابع آب این ۲ شهر انجام میشود و نقش مهمی در تامین نیازهای آبی ساکنان منطقه ایفا میکند.
وی بیان کرد: از این تعداد حلقه چاه، ۳۰ حلقه در اراک و ۱۹ حلقه در ساوه پیشبینی شده و لازم است دستگاههای مربوطه همکاری لازم را با آبفای استان مرکزی داشته باشند.
وی با اشاره به کاهش آب ذخیره شده در پشت سد کمال صالح اراک و الغدیر ساوه بیان کرد: تامین آب آشامیدنی توسط دولت، اولویت اصلی است و قانون توزیع عادلانه آب هم، بر آن تاکید دارد.
استاندار مرکزی اضافه کرد: حفر چاه به صورت فوریت و ضروری در اراک و ساوه نیاز مبرم است و نمیتوان به بارش بهار امید داشت و باید تدابیر به زودی اتخاذ شود.
زندیهوکیلی افزود: برای سال جدید هم باید در هوشمندسازی کنتورهای آب کشاورزی، مسدود کردن چاههای غیرمجاز و سایر برنامههای سازگاری با کم آبی، برنامه داشت.
وی بیان کرد: مسایل اضطرای تامین آب در شهرهای اراک و ساوه، نباید مدیران استان مرکزی را از سایر برنامههای سازگاری با کمآبی غافل کند.
استاندار مرکزی خاطر نشان کرد: ضروری است به طور جدی نسبت به تعطیلی چاههای غیرمجاز در استان اقدام شود و هر شهرستان باید آمار عملکرد در برخورد با چاههای غیرمجاز را استخراج و به صورت ضربتی نسبت به تعطیلی اقدام کند.
زندیه وکیلی در بخش دیگری از سخنانش به اجاره زمین کشاورزی و کشت محصولات آببر در استان اشاره کرد و گفت: با کشاورزانی که از خارج استان برای کشت هندوانه و طالبی فعالیت دارند و با رها کردن پلاستیک محیط را آلوده میکنند باید برخورد شود و این مهم توسط فرمانداران رصد و گزارش متوالی به استانداری ارسال شود.
کاهش برداشت محصولات کشاورزی در استان مرکزی
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی هم گفت: امید است بارشها در فصل بهار در این استان بخشی از کمبود نزولات جوی در ۲ فصل پاییز و زمستان را جبران کند.
محمد زاهدی افزود: اگر طبق پیشبینی هواشناسی، بارشها در استان مطلوب نباشد، میزان تولید محصولات کشاورزی در استان مرکزی به نصف میرسد که این شرایط مطلوب نیست.
وی بیان کرد: اکنون که شرایط به طور قطعی قابل پیشبینی نیست باید صرفهجوی در مصرف آب به طور جد مورد توجه مردم قرار گیرد تا از شرایط کنونی با کمترین آسیب عبور کنیم.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی با اشاره به اینکه بارندگی بلندمدت در کشور ۶ درصد منفی ثبت شده است، ادامه داد: استان مرکزی جزو استانهای کمبارش در سه سال گذشته است.
زاهدی خاطر نشان کرد: بارندگی پاییزه وضعیت مناسبی نداشت و به همین دلیل بخشی از دیمزارها سبز نشد و با این حال باتوجه به بارندگی مناسب فصل اسفندماه سال گذشته تا اردیبهشت سال جاری، وضعیت مزارع مناسب و مانند مزارع آبی شدهاند.
فرونشست ۵۰ سانتی زمین در دشت ساوه
مدیرعامل شرکت آب منطقهای مرکزی نیز گفت: کاهش بارندگی منجر به فرونشست زمین به میزان ۵۰ سانت در دشت ساوه شده است.
حسین اسدی افزود: بارشهای اخیر در رفع کم آبی استان، کمترین تاثیر را داشته و اکنون در همه شهرهای استان مرکزی، در مقایسه با بلندمدت، کاهش قابل چشمگیری ثبت شده است.
وی خاطر نشان کرد: مدیران مربوطه استان، در شرایط بحرانی باید منابع آبی خود را به صورت موقت در اختیار آب منطقهای قرار دهند تا از شرایط کم آبی عبور کنیم.
وی بیان کرد: سال گذشته ۱۶۵ میلیمتر باران در این استان ثبت شد که نسبت به سال قبل ۵۲ درصد کاهش داشت.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای مرکزی اضافه کرد: در ساوه نیز سال گذشته ۱۱۸ میلیمتر بارش ثبت شد که نسبت به دراز مدت ۵۵ درصد کاهش گزارش شده است.
اسدی با بیان اینکه، میانگین بارش در استان مرکزی ۲۷۲ میلیمتر است، تاکید کرد: در پنج سال اخیر، این استان با پدیده خشکسالی مواجه بوده که میزان بارش، به کمتر از ۲۰۰ میلیمتر رسیده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای مرکزی تصریح کرد: اکنون ۱۵ میلیون مترمکعب آب در سد کمال صالح اراک ذخیره است و به دلیل اینکه هر ماه سه میلیون مترمکعب آب در اراک مصرف میشود، بنابراین تا ۴۰ روز آب برای اراک قابل تامین است.
اسدی افزود: سد ساوه نیز ۶۵۰ لیتر در ثانیه ورودی دارد که در سال جدید این میزان به طور قطعی کم خواهد شد.
وی تصریح کرد: برق پنج هزار و ۱۰۳ حلقه چاه کشاورزی استان مرکزی، در راستای مدیریت مصرف آب، قطع شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای مرکزی افزود: برای ۳۹ حلقه چاه که دارای استخر پرورش ماهی هستند محدودیت برق از ۳۰ آذرماه سال گذشته تا ۱۵ فروردینماه سال جدید اعمال شد.
اسدی اظهار کرد: صرفهجویی حداقل ۱۰۵ میلیون مترمکعب از اول دیماه تا پایان اسفندماه امسال معادل ۵۰ درصد کسری مخزن سالانه دشتهای استان مرکزی محقق شده است.
وی افزود: محدودسازی برق برای چاههای کشاورزی به مدت ۱۰۵ روز به میزان پنج کیلووات ساعت در شبانه روز، از جمله اقدامات آب منطقهای مرکزی در راستای مدیریت مصرف آب در سطح استان است.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای مرکزی ادامه داد: برای جلوگیری از برداشت اضافه آب در چاههای آب کشاورزی، امسال ۳۶۵ کنتور هوشمند نصب شده است.
جیرهبندی آب آشامیدنی در اراک برای سال جاری
مدیرعامل شرکت آب منطقهای مرکزی گفت: باتوجه به کاهش بارندگی در استان مرکزی، جیرهبندی آب آشامیدنی در اراک برای سال جدید دور از انتظار نیست.
اسدی افزود: این شرایط آب منطقهای را مجبور خواهد کرد تا آب آشامیدنی را در اراک جیرهبندی کند.
وی با بیان اینکه، میانگین بارندگی در کشور ۲۶۰ میلیمتر و در اراک ۲۷۰ میلیمتر است، خاطرنشان کرد: ۹۱ درصد آب استان مرکزی در بخش کشاورزی به مصرف میرسد که در صورت صرفهجویی به میزان ۱۰ درصد، میتوان آب مورد نظر در بخش آشامیدنی و صنعت استان را تامین کرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای مرکزی اضافه کرد: میزان بارندگی در اراک از مهرماه تا اسفندماه سال گذشته، ۸۱ میلیمتر ثبت شده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته با ۹۲ میلیمتر کاهش چشمگیری داشت.
اسدی تصریح کرد: اکنون سد کمال صالح اراک و الغدیر ساوه از نظر ذخیره آب در بدترین شرایط ممکن هستند و در سد ساوه ۲۵ میلیون مترمکعب آب وجود دارد که ۱۶ میلیون مترمکعب آن حجم مرده است و در سد کمال صالح اراک، اکنون ۱۵ میلیون مترمکعب آب ذخیره است که ۱۰ میلیون مترمکعب آن حجم مرده است.
وی بیان کرد: اکنون دبی ورودی به سد کمال صالح اراک یکهزار و ۳۰۰ لیتر ناشی از آب شدن برف در بالا دست است.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای مرکزی اضافه کرد: ضروری است تا مردم اراک نسبت به صرفه جویی آب جدی باشند.
تنش آبی در سال جدید در ۱۰۷ روستا استان مرکزی
مدیرعامل شرکت آبفا استان مرکزی گفت: سال گذشته ۱۰۷ روستا دچار تنش آبی بودند که امسال شمار روستاهایی که با کمبود آب مواجه میشوند افزایش خواهد داشت.
سعید سرآبادانی افزود: اطلاعرسانی و فرهنگسازی مصرف برای گذر از شرایط کم آبی به جد باید مورد توجه قرار گیرد.
مدیرعامل شرکت آبفا استان مرکزی اضافه کرد: شهر اراک با ۶۳۰ هزار نفر جمعیت، متوسط مصرف یکهزار و ۸۰۰ لیتر بر ثانیه در سال را دارد که در اوج مصرف به ۲ هزار و ۴۰۰ لیتر بر ثانیه میرسد اما توان تولید، یکهزار و ۴۰۰ لیتر بر ثانیه است، درحالیکه یکهزار و ۶۰۰ لیتر بر ثانیه از سد کمال صالح برداشت میشود.
سرآبادانی افزود: کاهش برداشت از سد کمال صالح اراک از یکهزار و ۲۰۰ مترمکعب به ۶۵۰ متر مکعب رسیده و منابع زیرزمینی هم از ۹۰۰ مترمکعب به ۱۳۶ مترمکعب رسیده است.
وی بیان کرد: از ۱۰ حلقه چاه کشاورزی در اراک، ۲ حلقه تجهیز، چهار حلقه در حال حفر و برای چهار حلقه نیز مناقصه برگزار شده است.
بارش بهاری در استان مرکزی جبران کننده نیست
مدیرکل هواشناسی استان مرکزی هم گفت: میزان بارش در فروردین و اردیبهشت ماه امسال، نرمال پیشبینی شده است اما چون بارش در پاییز سال گذشته مناسب نبوده، بارش بهاری جبران کننده نیست.
سعیدرضا عرب افزود: از نظر دما نیز در ۲ هفته منتهی به پایان سال در فروردین ماه، یک تا ۲ درجه دما افزایش یافت و دمای هوا در اردیبهشت ماه بالاتر از نرمال است که منجر به تبخیر آب میشود.
استان مرکزی جزو پنج استان برتر کشور در راهاندازی آبیاری نوین
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی گفت: این استان جزو پنج استان برتر کشور در ایجاد و راهاندازی سامانه نوین آبیاری در بخش کشاورزی است.
رسول شمسی بیان کرد: ۷۶ هزار هکتار از مجموع ۱۶۲ هزار هکتار از اراضی و باغهای مستعد آبیاری نوین استان مرکزی که ۴۸ درصد از مجموع این مساحت را شامل میشود، تحت سامانه آبیاری نوین و کانالهای آبیاری قرار دارد.
وی در خصوص ادامه روند راهاندازی سامانه نوین آبیاری تصریح کرد: اجرای این طرح همچنان ادامه دارد و میزان پیشرفت به تامین اعتبار برای این بخش مرتبط است.
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی عنوان کرد: گام مهم دیگر در خصوص بحث مدیریت مصرف آب و استفاده بهینه از آن مربوط به مدیریت آب در مزرعه و توزیع آب با بالاترین راندمان و با کمترین میزان پرت آب است.
شمسی ادامه داد: مدیریت مصرف آب در بخش قابل توجهی از ۷۶ هزار هکتاری که تحت پوشش آبیاری نوین قرار دارد اعمال و تحت آبیاری قطرهای و نوار پیپ است که ۹۰ تا ۹۵ درصد در مصرف آب صرفهجویی میشود.
وی تاکید کرد: جایگزینی تجهیزات فرسوده، اصلاح روند کشاورزی و باغداری از جمله به کارگیری روشهای موثر در از بین بردن علف هرز در کنار مدیریت آب در مزرعه به هدفمند استفاده شدن از میزان آب در دسترس کمک میکند که باتوجه به خشکسالیها این برنامه در تداوم رونق باغداری و کشاورزی موثر است.
استان مرکزی با یک میلیون و ۴۱۴ هزار نفر جمعیت و ۱۲ شهرستان در قلب کشور قرار دارد. استان مرکزی بهعنوان دومین قطب صنایع مادر تخصصی، چهارمین قطب صنعت کشور محسوب میشود و در زمینه تنوع تولیدات صنعتی رتبه نخست کشور را به خود اختصاص داده است.
این استان با وجود صنعتی بودن در زمره ۱۰ استان نخست کشور در بخش کشاورزی است که ۹۰ هزار بهرهبردار شامل ۲۰ درصد شاغلان استان در این حوزه فعال هستند.
۶۷۰ هزار هکتار اراضی باغی و کشاورزی در استان مرکزی وجود دارد که یک و ۲ دهم درصد تولیدات کشاورزی مازاد بر نیاز استان به سایر مناطق ارسال میشود.
این استان رتبه چهارم تولید بچه ماهی قزل آلا، رتبه اول در تنوع تولید گل و گیاهان زینتی، رتبه دوم تولید گلها شاخه بریده، رتبه سوم در تولید گل و گیاهان زینتی، رتبه دوم سطح زیر کشت و تولید انار کشور، رتبه ششم تولید پسته، مقام هشتم تولید گل محمدی، مقام نهم در تولید انگور، رتبه سوم در تولید لوبیا و رتبه پنجم در تولید جو را به خود اختصاص داده است.
استقرار ایستگاه انار ساوه، پژوهشکده گل و گیاهان زینتی محلات، ایستگاه ملی تحقیقات لوبیای خمین، وجود شعبه ششم تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، وجود ایستگاه تحقیقات ماهیان زینتی و مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی نیز از ظرفیتهای علمی و تحقیقاتی استان مرکزی است.
منبع: ایرنا
