به گزارش تجارت نیوز، هوش مصنوعی، به عنوان یک پیشران بالقوه رشد اقتصادی، نیاز فزاینده‌ای به انرژی دارد که توسط مراکز داده پرمصرف آن تأمین می‌شود. این مراکز در حال حاضر بخش قابل توجهی از برق جهان را مصرف کرده و پیش‌بینی می‌شود مصرف آنها تا سال ۲۰۳۰ به میزان چشمگیری افزایش یابد، تا حدی که با مصرف انرژی برخی کشورهای بزرگ برابری کند.
این افزایش تقاضا، فشاری بر شبکه‌های برق وارد کرده و نیازمند راهبردهای مؤثر برای جلوگیری از افزایش شدید قیمت‌ها و تضمین پایداری عرضه است. علاوه بر چالش‌های اقتصادی، تأمین این انرژی در صورت اتکا به منابع غیرپاک، منجر به افزایش چشمگیر انتشار گازهای گلخانه‌ای و پیامدهای محیط‌زیستی خواهد شد.
با توجه به عدم قطعیت در میزان دقیق تقاضای آینده، همکاری سیاست‌گذاران و کسب‌وکارها برای توسعه منابع متنوع و افزایش ظرفیت تولید برق برای بهره‌مندی از پتانسیل هوش مصنوعی با کمترین هزینه ضروری است.
چالش انرژی در عصر هوش مصنوعی
هوش مصنوعی، به‌عنوان یک منبع نوظهور بهره‌وری و رشد اقتصادی، در حال تغییر ساختار اشتغال و سرمایه‌گذاری است.
تحلیل اخیر صندوق بین‌المللی پول (IMF) در چشم‌انداز اقتصادی جهانی آوریل ۲۰۲۵ نشان می‌دهد هوش مصنوعی پتانسیل افزایش سرعت متوسط رشد اقتصادی سالانه جهانی را دارد. با این حال، هوش مصنوعی برای مراکز داده‌ای که آن را ممکن می‌سازند، به برق بیشتری نیاز دارد. این فشار بر شبکه‌های برق پیامدهای گسترده‌ای برای تقاضای جهانی انرژی دارد.
مصرف انرژی مراکز داده و رشد تقاضا
طبق تخمین سازمان کشورهای صادرکننده نفت (OPEC)، مراکز داده جهان در سال ۲۰۲۳ حدود ۵۰۰ تراوات‌ساعت برق مصرف کردند که بیش از دو برابر میانگین سالانه مصرف در دوره ۲۰۱۵-۲۰۱۹ بود.
پیش‌بینی می‌شود این مقدار تا سال ۲۰۳۰ سه برابر شود و به ۱۵۰۰ تراوات ساعت برسد.
مصرف برق مراکز داده در حال حاضر به اندازه مصرف کل کشورهایی مانند آلمان یا فرانسه است. همان‌طور که در نمودار بالا دیده می‌شود، تا سال ۲۰۳۰، این مصرف قابل مقایسه با کشور هند، سومین مصرف‌کننده بزرگ برق جهان، خواهد بود.
همچنین، مصرف برق مراکز داده تا پایان دهه، ۱.۵ برابر مصرف خودروهای الکتریکی خواهد شد.
رشد سریع مصرف انرژی در ایالات متحده
ایالات متحده که میزبان بزرگ‌ترین تمرکز مراکز داده جهان است، شاهد سریع‌ترین رشد مصرف انرژی در این زمینه است.
طبق سناریوی تقاضای متوسط شرکت McKinsey & Co، برق مورد نیاز برای مزارع سرور ایالات متحده تا سال ۲۰۳۰ بیش از سه برابر خواهد شد و به ۶۰۰ تراوات ساعت خواهد رسید.
ضرورت استراتژی‌های انرژی مؤثر
رشد ساخت انبارهای جدید برای ذخیره داده‌های ابری و پاسخ به پرسش‌های هوش مصنوعی، نیاز فوری به سیاست‌های مؤثر انرژی را برجسته می‌کند.
افزایش تقاضای برق در بخش فناوری می‌تواند عرضه کلی انرژی را تحریک کند که اگر به اندازه کافی پاسخگو باشد، تنها افزایش قیمت کمی در برق ایجاد خواهد کرد.
با این حال واکنش‌های کندتر عرضه می‌تواند باعث افزایش شدید قیمت‌ها شود که به مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها آسیب می‌زند و ممکن است رشد صنعت هوش مصنوعی را محدود کند.
تقاضای برق هوش مصنوعی چگونه محاسبه می‌شود؟
تقاضای محاسبات و برق برای پلتفرم‌های هوش مصنوعی تحت عدم قطعیت گسترده‌ای قرار دارد.
مدل‌های هوش مصنوعی کارآمد و متن‌باز مانند DeepSeek هزینه‌های محاسباتی و تقاضای برق را کاهش می‌دهند.
با این حال، کاهش هزینه‌ها استفاده از هوش مصنوعی را افزایش می‌دهد و مدل‌های استدلالی، تقاضای برق را بیشتر می‌کنند.
اثر خالص این تغییرات بر تقاضای برق هنوز نامشخص است که ممکن است سرمایه‌گذاری در انرژی را به تأخیر بیندازد و باعث افزایش قیمت‌ها شود.
پیشنهاد برای سیاست‌گذاران
بر اساس سیاست‌های انرژی فعلی، افزایش تقاضای برق ناشی از هوش مصنوعی می‌تواند بین ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۰ حدود ۱.۷ گیگاتن به انتشار جهانی گازهای گلخانه‌ای اضافه کند که معادل انتشار گازهای گلخانه‌ای در کشور ایتالیا طی یک دوره پنج‌ساله است.
سیاست‌گذاران و کسب‌وکارها باید با همکاری یکدیگر، پتانسیل کامل هوش مصنوعی را تحقق بخشند و در عین حال هزینه‌ها را به حداقل برسانند.
این کار از طریق راه‌هایی چون تدوین سیاست‌هایی برای تشویق منابع متنوع برای تامین برق، افزایش عرضه برق، کاهش افزایش قیمت‌ها و مهار انتشار گازهای گلخانه‌ای ممکن می‌شود.
