پشت پرده معامله قطر و آمریکا؛ چرا دوحه در پایگاه هوایی ایالات متحده پهلو گرفت؟

به گزارش تجارت نیوز، جمعه گذشته، پیت هگست، وزیر جنگ آمریکا، اعلام کرد که ایالات متحده به قطر اجازه خواهد داد تا مرکزی آموزشی در پایگاه نیروی هوایی مانتین هوم (AFB) در آیداهو بسازد. این خبر پس از دیدار وزیر دفاع آمریکا با شیخ سعود بن عبدالرحمن آل ثانی، معاون نخست‌وزیر قطر، در پنتاگون در اوایل همان روز رسانه‌ای شد.

این مرکز جدید که شامل چند ساختمان اضافی در مانتین هوم AFB خواهد بود، با هدف آموزش خلبانان نیروی هوایی قطر جهت پرواز با F-15QA استفاده خواهد شد. این جنگنده که نوعی از F-15 Eagle است، به عنوان پایه F-15EX Eagle II نیروی هوایی ایالات متحده قلمداد می‌شود که اکنون توسط بوئینگ ساخته می‌شود.

هگسث روز جمعه مدعی شد: «ما امروز نامه پذیرش ساخت یک مرکز نیروی هوایی قطر در پایگاه هوایی مانتین هوم در آیداهو را اعلام و امضا می‌کنیم. این مکان میزبان گروهی از جنگنده‌های اف-۱۵ و خلبانان قطری خواهد بود تا آموزش‌های ترکیبی را ارتقا داده، میزان کشندگی و قابلیت همکاری را افزایش دهند. این فقط نمونه دیگری از همکاری ماست.»

پس‌لرزه‌های همکاری دوحه و واشنگتن

خبر آموزش نیروهای قطری در ایالات متحده، به ویژه از سوی کسانی که به طور معمول از دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، حمایت می‌کنند، چندان مورد استقبال قرار نگرفت. لورا لومر، فعال راست افراطی، از جمله منتقدان سرسخت حضور قطر در پایگاه آموزشی آیداهو است، رخدادی که او در یکی از پست هایش آن را «مایه ننگ» خواند. علاوه بر این، خبر حضور قطر در یکی از ایالت‌های آمریکا موجب شده تا لومر، متحد سرسخت دونالد ترامپ، از دولت جدا و این اقدام را محکوم کند. البته او به هیچ وجه تنها نیست. بسیاری از اعضای جنبش «ماگا» (MAGA) این سوال را مطرح کردند که چگونه این تصمیم با دستور کار «اول آمریکا» مطابقت دارد.

این واقعیت که این خبر تنها چند هفته پس از امضای فرمان اجرایی ترامپ مبنی بر حراست واشنگتن از امنیت این کشور خاورمیانه توسط ایالات متحده منتشر شد، تنها به شعله‌ور شدن خشم راست افراطی منجر شد.

در همین راستا  امی مک، مفسر محافظه‌کار، هفته گذشته در پستی در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «قطر از حماس، داعش، طالبان، النصره و اخوان المسلمین حمایت مالی می‌کند. این کشور حامی هر دو طرف – آتش‌افروز و آتش‌نشان – است و سپس خود را به عنوان «میانجی» نشان می‌دهد. این «اهداف دفاعی مشترک» نیست. این یک توهم مشترک است. ما در حال ایجاد صلح نیستیم. ما در حال ایجاد سکوی پرتابی برای انتقال تهدیدها هستیم.» به همین ترتیب، منتقدان دولت نیز در رسانه‌های اجتماعی به همان اندازه صریح بودند و اعلام کردند که این معامله به دلیل «هدیه» قطر به ایالات متحده است؛ یعنی همان هواپیمای ۷۴۷-۸ که به عنوان هواپیمای مخصوص رئیس‌جمهوری آمریکا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چرا تیرها به سوی دوحه نشانه رفته است؟

مهم‌ترین نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که ایالات متحده به قطر، بازیگری که از اوایل دهه ۱۹۷۰، زمانی که این کشور از بریتانیا مستقل شد، شریک ایالات متحده بوده، پایگاه نظامی نمی‌دهد. در عوض، ارتش قطر حضور گسترده‌تری در یک پایگاه نظامی ایالات متحده در آیداهو، مشابه سایر مراکز آموزشی بین‌المللی که در سراسر کشور فعالیت می‌کنند، خواهد داشت.

از سال ۲۰۰۸، اسکادران جنگنده ۴۲۸ جمهوری سنگاپور، معروف به «بوکانیرز»، در پایگاه هوایی مانتین هوم مستقر بوده است. در همین حال، پرسنل لوفت‌وافه آلمان از سال ۱۹۹۲ تا ۲۰۱۹ در پایگاه هوایی هولومن، نیومکزیکو برای آموزش شرکت داشتند. این اسکادران پیشتر در پایگاه هوایی جورج، کالیفرنیا فعالیت می‌کرد. همزمان اپراتورهای خارجی لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲ در پایگاه هوایی لوک، آریزونا آموزش دیده‌اند، در حالی که یک مرکز جدید در پایگاه هوایی ابینگ، آرکانزاس تکمیل شده است.

معامله با متحدی دیرین؟

چیزی که مک، لومر و دیگران از آن غافلند این است که این معامله سال‌ها در دست بررسی بوده است. در سال ۲۰۲۲، جو بایدن، رئیس‌جمهور وقت، قطر را به عنوان «متحد اصلی غیر ناتو» (MNNA) آمریکا معرفی کرد و اهمیت استراتژیک این رابطه را تصدیق و امتیازات نظامی و اقتصادی ویژه‌ای را در اختیار دوحه قرار داد.

بخش دیگر این معامله که شامل آموزش پرسنل است، به سال ۲۰۱۷، یعنی دوران اول ترامپ، برمی‌گردد، زمانی که فروش F-15QA به دوحه تصویب شد. فروش F-15QA همیشه بستر را برای آموزش پرسنل قطری در ایالات متحده فراهم می‌کند، همانطور که پرسنل لهستانی، بلژیکی، هلندی و سایر اعضای ناتو در پایگاه هوایی لوک با F-35 آموزش می‌بینند. فروش این هواپیماهای پیشرفته تقریباً همیشه شامل آموزش است که به بهترین وجه می‌تواند در داخل ایالات متحده انجام شود.

علاوه بر این، همانطور که آسوشیتدپرس گزارش داد، «تاسیسات جدید توسط خدمه ساختمانی محلی ساخته خواهد شد و احتمالاً کارگران محلی برای پشتیبانی از عملیات آموزشی در پایگاه استخدام خواهند شد.» همزمان تمام هزینه‌های ساخت و ساز و «هزینه‌های مرتبط» توسط دوحه پرداخت خواهد شد، اما نیروی هوایی ایالات متحده مسئولیت امنیت را بر عهده خواهد داشت.

درباره پایگاه آمریکایی در قطر

واقعیتی که منتقدان این اعلامیه نادیده گرفته‌اند این است که ایالات متحده حضور قابل توجهی در دو پایگاه نظامی در قطر داشتند. در حال حاضر، پایگاه هوایی العدید، واقع در خارج از دوحه، بزرگترین تأسیسات نظامی ایالات متحده در خاورمیانه و مرکز استراتژیک حیاتی برای عملیات ایالات متحده در منطقه است. ارتش ایالات متحده از سپتامبر ۲۰۰۱ از العدید استفاده کرده و در حال حاضر حدود ده هزار سرباز آمریکایی در آنجا مستقر هستند که بسیار بیشتر از چند صد قطری است که در آیداهو مستقر خواهند شد. در ماه ژانویه، ایالات متحده و قطر همچنین توافقی را تمدید کردند که پرسنل آمریکایی را حداقل برای یک دهه دیگر در العدید نگه می‌دارد.