پشت پرده پایان عصر طلایی شرکت‌های مشاوره در عربستان

به گزارش تجارت نیوز، به گفته تحلیلگران، شرکت‌های مشاوره خارجی در عربستان سعودی در حال مهار رونق چندساله جذب نیرو هستند زیرا پادشاهی در حال بازبینی اولویت‌ها و کند کردن برخی بخش‌های برنامه دگرگونی اقتصادی است.

شرکت‌های مشاوره از سال 2016، زمانی که عربستان چند پروژه دگرگون‌ساز را کلید زد، از جمله منطقه اقتصادی آینده‌نگر نئوم با شهر خطی 170 کیلومتری لاین، به بزرگ‌ترین اقتصاد خاورمیانه هجوم آوردند. اما قیمت‌های پایین نفت که بودجه‌های دولتی را به شکل منفی تحت تاثیر قرار داد و تردیدها درباره امکان‌پذیری بعضی پروژه‌ها را زیر سوال برد، سال جاری کنش پادشاهی را کند کرده، زیرا مقام‌های سعودی در حال سنجش حوزه‌های تازه‌ای هستند تا سرمایه‌های خود را هزینه کرده و فرصت‌سازی کنند.

برنده‌ها و بازنده‌های بازی تازه ریاض

یکی از فعالان پیشین در شرکت کی‌پی‌ام‌جی در این باره به فایننشال تایمز گفت تا حدودی ترس بر جامعه و بالاخص بر شرکت‌ها غالب شده، دست‌کم در کی‌پی‌ام‌جی. به باور او چنین هراسی قابل درک است بالاخص آن‌که 60 تا 70 درصد درآمد مشاوره از بخش عمومی به دست می‌آید. شرکت کی‌پی‌ام‌جی اعلام کرد کسب‌وکارها در سراسر جهان در حال عبور از محیط اقتصادی نامطمئن هستند و بسیاری از سازمان‌های خدمات حرفه‌ای به واسطه همین گزاره تحت تاثیر قرار گرفته‌اند. این شرکت مدعی شد فعالیت خاورمیانه خود را همچنان با تقاضای فعلی مشتریان همسو می‌کند.

دین آلبرتی، تحلیلگر ارشد پژوهش در شرکت مشاوره‌محور سورس گلوبال ریسرچ، نیز بر این باور است که قطعا امسال بازتنظیم رخ داده و در دو تا سه ماه اخیر این فرایند شدیدتر هم شده است. او انتظار دارد رشد بازار مشاوره عربستان از 25 درصد در سال 2024 به حدود 11 یا 12 درصد در سال جاری کاهش محسوسی پیدا کند. آلبرتلی افزود مشاوران در یک دوراهی قرار دارند چون سعودی‌ها دوباره اولویت پروژه‌ها را تنظیم می‌کنند و طبعا قراردادها به شکل متفاوتی به نتیجه می‌رسد؛ و به همین دلیل این بازی برنده‌ها و بازنده‌های جدی خواهد داشت.

وقتی ربات جای انسان را می‌گیرد

جیسون گرندی، مدیر منطقه خاورمیانه و آفریقا، فعال در شرکت جذب مدیران رابرت والترز گفت با توجه به اینکه بسیاری از پروژه‌ها از مرحله برنامه‌ریزی به مرحله اجرا رسیده‌اند، به مشاوره کمتری نیاز است. همزمان بشار کیلانی، شریک مدیر امارات در شرکت استخدامی بویدن و مدیرعامل پیشین اکسنچر در دبی، گفت موج جذب نیرو که پیش‌تر وجود داشت در حال کند شدن است و در برخی موارد شاهد تعدیل نیرو هستیم. او افزود این روند را دو عامل پیش می‌برد: یکی کاهش هزینه از سمت مشتریان و دیگری فناوری؛ به طوری که هوش مصنوعی شرکت‌ها را وادار کرده بهره‌وری بیشتری داشته باشند.

یک مشاور اکسنچر که در پادشاهی کار می‌کند نیز تاکید کرد بعضی شرکت‌ها به خاطر شرایط جدید تعدیل نیرو به شدت آسیب دیده و هوش مصنوعی بسیاری از کارها را در سطح تحلیلگری بهتر از انسان انجام می‌دهد.

کیلانی برآورد کرد در تیم‌های تمرکز یافته بر بانکداری و مالی کاهش 15 تا 20 درصدی در مشاغل مدیریت میانی رخ داده و در تیم‌های تمرکز یافته بر ساخت‌وساز این کاهش بسیار بیشتر بوده است. او افزود این محدودیت‌ها پس از افزایش بی‌سابقه در سطح نیروی انسانی شرکت‌های مشاوره در عربستان بعد از دوران همه‌گیری اعمال می‌شود. به گفته آلبرتلی، این یک مکث است نه افت. رونق نیروی کار عمدتا به وسیله نهادهای دولتی محقق شد که برای تسریع پروژه‌های بلندپروازانه طرح چشم‌انداز 2030 محمد بن سلمان از مشاوران کمک می‌گرفتند؛ از تدوین راهبردهای جذب گردشگر گرفته تا ایجاد وزارتخانه‌های جدید.

شرکت‌های مشاوره در حاشیه

یکی از شرکای بازنشسته پی‌دبلیو‌سی نیز گفت مشاوره در عربستان افول کرده است. آن هم در شرایطی که در پنج سال گذشته شاهد بازاری فوق‌العاده بودیم. فایننشیال تایمز پیش‌تر از فشار نزولی بر کارمزد خدمات مشاوره نوشته بود؛ گزاره‌ای که برخی فعالان صنعت می‌گویند امسال تا 40 درصد کاهش یافته است. اهالی صنعت از افزایش تردید مشتریان دولتی نسبت به نقش شرکت‌های مشاوره خبر می‌دهند، چون ارزش در برابر هزینه به اولویت اصلی تبدیل شده است. به گفته شریک بازنشسته پی‌دبلیو‌سی، مقام‌ها همچنین نگران وعده‌های اغراق‌آمیز مشاوران درباره مگاپروژه‌ها و خوش‌بینی بیش از حد هستند، و نیز دلواپس گردش بالای نیرو در داخل شرکت‌ها و تعارض منافع.

شرکت‌های زیرمجموعه صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان که موتور تنوع‌بخشی اقتصادی پادشاهی است نیز تحت فشار فزاینده برای ارائه نتایج قرار دارند. تیم‌های مدیریت از سوی هیات مدیره‌ها که بسیاری از اعضایشان وزیران دولتی هستند با نظارت بیشتری روبه‌رو شده‌اند تا اهداف را محقق کنند و هزینه‌ها را محدودتر، از جمله هزینه برای مشاوران.

پایان عصر طلایی

عمر زکریا، مدیر کشور عربستان در رابرت والترز، گفت تایید قراردادهای مشاوره توسط نهادهای دولتی زمان بیشتری می‌برد چون توافق‌ها با دقت بیشتری بررسی می‌شود. با این حال، بعضی مشاوران می‌گویند فرآیندهای تایید از قبل هم طولانی بوده است. یک مشاور محلی پیشین پی‌دبلیو‌سی نیز گفت بعضی نهادهای دولتی به دلایل امنیتی در وزارتخانه‌های حساس نسبت به به‌کارگیری مشاوران خارجی محدودکننده‌تر شده‌اند و انجام برخی پروژه‌ها را به شهروندان سعودی محدود کرده‌اند.

چهره های فعال دیگر در حوزه صنعت نیز گفتند شرکت‌های مشاوره هنوز هم نیرو می‌گیرند اما سرعت آن کم شده است. در همین راستا مشاور استراتژی گفت استخدام ادامه دارد چون همواره ریزش نیرو وجود دارد، اما رشد کل تعداد کارکنان نسبت به گذشته کمتر است چون شرکت‌ها بعد از دوره‌ای که بیش از حد نیرو گرفته بودند در حال تنظیم خود هستند.

در حالی که بسیاری انتظار دارند بازار مشاوره عربستان از این کندی عبور کند، بعضی بدبین‌تر هستند. یک مدیر گفت روزهای طلایی تمام شده است. حالا کار سخت و فرساینده است و افراد بیشتری هم در اتاق حضور دارند.