کالابرگ؛ کالامحور خواهد شد

به گزارش تجارت نیوز، طرح کالابرگ الکترونیکی که از سال ۱۴۰۰ با هدف حمایت هدفمند و کنترل معیشت خانوارهای کم‌ درآمد کلید خورد، قرار بود نسخه‌ای مدرن‌تر و دقیق‌تر از سیاست‌های یارانه‌ای باشد. فلسفه این طرح بر این اساس بود که با اختصاص اعتبار خرید به خانوارها برای تهیه کالاهای اساسی، فشار تورم به طور مستقیم بر سفره اقشار آسیب‌پذیر کاهش یابد. اما با گذشت بیش از چهار سال، این هدف به دلیل شرایط اقتصادی پیچیده کشور، با چالش‌هایی مواجه شده است.

زور کالابرگ الکترونیکی به تورم می‌رسد؟

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، در نشست علنی مجلس در تاریخ ۲۲ مهرماه سال جاری، اعلام کرد: با وجود افزایش نرخ تورم، رقم کالابرگ ثابت مانده و این موضوع باعث کاهش اثرگذاری آن شده است.

وی افزود:  در جلسه سران قوا تصمیم گرفته شده که از آبان‌ ماه کالابرگ نه به صورت اعتبار بلکه به شکل تحویل مستقیم کالا اجرایی شود.

به گفته قالیباف، مقدمات اجرای این مدل فراهم شده و دولت موظف به پیاده‌سازی آن است. همچنین اجرای طرح کالابرگ به صورت قانونی و در قالب ارائه کالا و یارانه به‌ صورت هم‌زمان آغاز خواهد شد، اما چگونگی همزمانی ارائه کالا و یارانه هنوز مشخص نیست.

 مشکلات اجرای کالابرگ الکترونیکی

طرح کالابرگ  در سال ۱۴۰۰  معرفی شد تا به‌ جای پرداخت پول نقد که ممکن است صرف خرید کالاهای غیرضروری شود، اعتبار مشخصی برای اقلام اساسی مانند برنج، روغن و لبنیات به خانوارها اختصاص یابد. این مدل هدفمندتر و شفاف‌تر طراحی شده بود تا آسیب‌های ناشی از تورم و افزایش قیمت‌ها را کاهش دهد

اما به مرور مشکلاتی چون ثابت ماندن مبلغ کالابرگ در برابر تورم، کمبود زیرساخت‌های فروشگاهی مناسب، تأخیر در واریز اعتبار و ضعف نظارت بر قیمت‌ها، باعث شد بسیاری از خانوارها نتوانند کالاهای اساسی را به طور کامل و با قیمت مناسب تهیه کنند و در عمل اثرگذاری طرح کاهش یابد.

حذف سه دهک یارانه‌بگیر

یکی دیگر از تغییرات مهم در سیاست حمایتی دولت، حذف سه دهک از دریافت‌ کنندگان یارانه از آبان‌ماه است. این اقدام به گفته رئیس مجلس، در راستای تمرکز منابع برای دهک‌های پایین‌تر جامعه و حمایت بهتر از اقشار آسیب‌پذیر انجام می‌شود. منابع حاصل از این تغییر، احتمالا برای تقویت پوشش کالایی و یارانه‌ای این گروه‌ها به کار خواهد رفت.

کالابرگ جدید با قیمت‌های ثابت و یارانه مابه‌التفاوت

وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرده است که توزیع کالابرگ جدید با قیمت‌های ثابت مصوب انجام خواهد شد.

به گفته وی، با حذف ارز ترجیحی از ابتدای زنجیره تأمین، قیمت کالاها برای دارندگان کالابرگ تفاوتی نخواهد داشت و مابه‌التفاوت قیمت واقعی کالا با نرخ ارز مبادله‌ای را دولت پرداخت می‌کند. این بدان معناست که اقشار تحت پوشش کالابرگ، کالاهای اساسی خود را با نرخ پایین‌تر و ثابت دریافت خواهند کرد.

احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در خصوص سازوکار اجرای کالابرگ گفت که جلسات مفصل و مشترکی با نمایندگان مجلس و سازمان برنامه برگزار شده است.

وی افزود: هدف ما این است که قیمت‌ها برای مصرف‌ کننده ثابت بماند و آرامش معیشتی ایجاد شود.

میدری تصریح کرد: اجرای این طرح پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و باید جوانب مختلف آن به دقت بررسی شود تا طرح به صورت موفقیت‌آمیز اجرا شود.

این تحولات نشان‌دهنده بازنگری دولت در سیاست‌های حمایتی و تلاش برای تطبیق آنها با شرایط تورمی و جنگ اقتصادی موجود است. در شرایطی که یارانه نقدی  نتوانسته‌ است فشار تورم را به طور کامل کنترل کنند، توزیع مستقیم کالا با قیمت ثابت ممکن است راهکاری کارآمد باشد.

موفقیت طرح کالابرگ جدید به عوامل متعددی از جمله نحوه توزیع دقیق کالاها، کیفیت و کمیت اقلام عرضه‌شده، شفافیت و نظارت دقیق بر زنجیره تأمین و فروشگاه‌ها وابسته است.

منبع: دانشجو