به گزارش تجارت نیوز، در سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاری در انرژی های تجدیدپذیر به یکی از ارکان اصلی سیاست‌های اقتصادی و زیست‌محیطی کشورها تبدیل شده است. ترکیه نیز در این مسیر گام‌های بزرگی برداشته و با تکیه بر منابع طبیعی مانند انرژی خورشیدی، بادی، زمین‌گرمایی و برق‌آبی، توانسته وابستگی خود به واردات انرژی را کاهش دهد. کاهش این وابستگی نه تنها موجب صرفه‌جویی میلیاردها دلار در اقتصاد ملی شده، بلکه به ارتقاء استقلال انرژی و پایداری محیط زیست نیز کمک کرده است. گزارش پیش‌رو به بررسی عملکرد ترکیه در این زمینه و رشد چشمگیر ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر تا سال 2024 می‌پردازد.
رشد چشمگیر ظرفیت انرژی های تجدیدپذیر در ترکیه
یکی از اصلی‌ترین دلایل کاهش کسری حساب جاری ترکیه در سال‌های اخیر، کاهش واردات انرژی بوده است. این کاهش عمدتاً به لطف سرمایه‌گذاری‌های عظیم در منابع انرژی تجدیدپذیر حاصل شده است. ترکیه با بهره‌گیری از پتانسیل‌های طبیعی خود در حوزه انرژی باد، خورشید، زمین‌گرمایی و سدهای برق‌آبی، توانسته سهم انرژی‌های تجدیدپذیر را از کل ظرفیت نصب‌شده خود تا پایان سال 2024 به حدود 55 درصد برساند.
این پیشرفت عمدتاً از طریق توسعه پروژه‌های بزرگ نیروگاهی و سرمایه‌گذاری‌های کلان در انرژی‌های پاک حاصل شده است. طبق اعلام وزارت نیرو و منابع طبیعی ترکیه، سال 2024 نقطه عطفی برای انرژی خورشیدی و بادی به شمار می‌آید. ترکیه توانسته بیش از 6000 مگاوات ظرفیت جدید در این دو حوزه نصب کند، در حالی‌که هدف اولیه تنها 5000 مگاوات بود.
صرفه‌جویی میلیارد دلاری در واردات انرژی
بر اساس محاسبات رسمی، هر 1000 مگاوات ظرفیت جدید انرژی تجدیدپذیر می‌تواند از واردات حدود 2.1 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی جلوگیری کند. این موضوع به‌طور مستقیم منجر به صرفه‌جویی 800 میلیون تا 1 میلیارد دلار در هزینه‌های واردات انرژی شده است. در نتیجه، منابع مالی بیشتری در داخل کشور باقی می‌ماند و استقلال انرژی ترکیه تقویت می‌شود.
در سال گذشته، ترکیه 3600 مگاوات انرژی خورشیدی و 700 مگاوات انرژی بادی به ظرفیت تولید برق خود اضافه کرده است. ظرفیت کل نصب‌شده انرژی خورشیدی تا ماه گذشته به 20,378 مگاوات و انرژی بادی به 13,044 مگاوات رسیده است. در مجموع، توان نصب‌شده انرژی‌های تجدیدپذیر کشور به 68,480 مگاوات افزایش یافته است.
توسعه انرژی های تجدیدپذیر در ترکیه و جذب سرمایه‌گذاری خارجی
به نقل از azernews، ترکیه همچنین با اجرای پروژه‌های YEKA (مناطق تخصیص انرژی تجدیدپذیر در مقیاس بزرگ)، مسیر را برای ورود سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در حوزه انرژی باز کرده است. در سال جاری، پروژه YEKA بادی با ظرفیت 1200 مگاوات در حال اجراست که انتظار می‌رود 1.2 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری جذب کند. همچنین، پروژه YEKA خورشیدی با ظرفیت 800 مگاوات، پیش‌بینی شده که 600 میلیون دلار سرمایه به همراه داشته باشد.
پروژه‌های YEKA مزایایی مانند قیمت‌گذاری ارزی، حداقل درصد استفاده از تجهیزات داخلی، داوری بین‌المللی و معافیت از هزینه‌های شرکت انتقال برق (TEİAŞ) را ارائه می‌دهند. این مشوق‌ها، انگیزه سرمایه‌گذاری در انرژی‌های پاک را بیشتر کرده و جایگاه ترکیه را در بازار جهانی انرژی‌های تجدیدپذیر ارتقا داده است.
ترکیه فراتر از میانگین جهانی
بر اساس آمارهای آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر (IRENA)، ظرفیت جهانی انرژی‌های تجدیدپذیر در فاصله سال‌های 2020 تا 2024 حدود 58.1 درصد افزایش یافته و به 4448 گیگاوات رسیده است. این رشد عمدتاً به نیروگاه‌های خورشیدی و بادی اختصاص داشته است. ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی جهانی با رشدی 157.6 درصدی به 1865 گیگاوات رسیده است.
در همین دوره، ترکیه عملکردی فراتر از میانگین جهانی از خود نشان داده و ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر خود را 40.8 درصد افزایش داده است. رشد انرژی خورشیدی ترکیه نیز چشمگیر بوده و با افزایش 198.2 درصدی همراه بوده است.
ترکیه با برنامه‌ریزی هوشمندانه، سرمایه‌گذاری هدفمند و استفاده بهینه از منابع طبیعی، توانسته در مسیر کاهش وابستگی به واردات انرژی و ارتقاء استقلال انرژی گام‌های بلندی بردارد. رشد چشمگیر ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر نه تنها به کاهش هزینه‌های واردات و بهبود تراز تجاری کشور کمک کرده، بلکه آینده‌ای پایدارتر و دوستدار محیط زیست را نیز نوید می‌دهد.
با تداوم پروژه‌های بزرگی مانند YEKA و تمرکز بر توسعه نیروگاه‌های خورشیدی و بادی، ترکیه می‌تواند به یکی از پیشگامان منطقه‌ای انرژی پاک تبدیل شود. تجربه موفق ترکیه نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر، نه تنها یک الزام زیست‌محیطی بلکه یک راهبرد اقتصادی سودآور نیز به شمار می‌آید.
