به گزارش تجارت نیوز، تازه‌ترین داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که گرانی در بعضی گروه‌های خوراکی سبد مصرفی خانوار شدت گرفته و تورم ماهانه در بعضی اقلام از میانگین عمومی فراتر رفته است.
طبق گزارش این مرکز، گروه کالایی قند، شکر و شیرینی‌ها بیشترین تورم ماهانه را ثبت کرده‌اند و گروه‌هایی مانند نوشیدنی‌های غیرالکلی و نان و غلات نیز در رتبه‌های بعدی قرار دارند. حال باید بررسی کرد که تورم ماهانه، نقطه‌به‌نقطه و سالانه سایر محصولات در چه وضعیتی قرار دارند؟
کدام گروه‌های کالایی رکورددار تورم ماهانه مواد غذایی بودند؟
بر اساس گزارش رسمی مرکز آمار، شاخص قیمت مصرف‌کننده در اردبیهشت ۱۴۰۴، در بعضی از گروه‌های کالایی روند افزایشی داشته است. در این میان، گروه قند، شکر و شبرینی‌ها با ثبت نرخ تورم ماهانه ۶.۲ درصدی، رکورددار گرانی در سبد خرید خانواده‌ها بوده‌اند.
پس از این گروه کالایی، گروه نوشیدنی‌های غیرالکلی مانند چای، قهوه، کاکائو، نوشابه و آب‌میوه با تورم ماهانه ۶.۱ درصد و همچنین گروه نان و غلات با تورم ۵.۱ درصد، در رتبه‌های بعدی بیشترین نرخ تورم ماهانه قرار گرفتند.
عرضه محدود شکر در بازار عامل رشد تورم ماهانه قند، شکر و شیرینی‌ها است
دلایل مختلفی برای افزایش نرخ تورم ماهانه این محصولات وجود دارد. در گروه قند، شکر و شیرینی‌ها، به دلیل عرضه محدود شکر در بازار، ناهماهنگی در نظام توزیع و نبود مصوبه‌ای برای قیمت رسمی این کالا، قیمت شکر از مرز ۶۵ هزار تومان نیز عبور کرده است که این امر بر افزایش قیمت انواع شیرینی هم تأثیر دارد.
شرایط اقلیمی علت اصلی افزایش تورم ماهانه کاکائو و قهوه هستند
تولید جهانی کاکائو در سال ۲۰۲۴، به دلیل خشکسالی، بارندگی‌های نامنظم و فرسودگی مزارع، به‌ویژه در دو کشور اصلی تولیدکننده یعنی غنا و ساحل‌عاج، با کاهش چشمگیری روبه‌رو شده است.
سازمان بین‌المللی کاکائو (ICCO) اعلام کرده که میزان تولید نسبت به سال قبل حدود ۴۰۰ هزار تن افت داشته است. این کاهش عرضه آن هم در شرایطی که تقاضا همچنان بالا باقی مانده، جهش کم‌سابقه‌ای را در قیمت جهانی کاکائو رقم زده است.
علاوه بر این، افزایش تقاضا و کاهش عرضه قهوه در برزیل و کلمبیا، قوانین و تعرفه واردات قهوه، سیاست‌گذاری‌های ارزی بر قیمت نهایی قوه و محصولات این گروه کالایی تأثیر گذاشته است.
کاهش سهمیه آرد نانوایان باعث بالا رفتن نرخ تورم ماهانه این گروه کالایی شد
در گروه نان و غلات هم رکورد بی‌سابقه‌ای به ثبت رسیده است. چراکه قیمت نان به دلیل کاهش سهمیه آرد نانوایان، افزایش هزینه‌های تولید، ناترازی انرژی و افزایش تعرفه بیمه کارفرمایان افزایش یافته که تمام این موارد باعث اعتراض نانوایان در روزهای اخیر شده است.
بعد از این موارد در بحث نرخ تورم ماهانه، تورم ماهانه گروه روغن و‌جربی‌ها و مبوه و‌خشکبار به‌ترتیب ۳.۰ درصد و ۳.۲ درصد گزارش شده است.
همچنین گروه کالایی شیر، پنیر و تخم‌مرغ و ماهی‌ها و صدف‌داران، نرخ تورم صفر درصد را به ثبت رسانده‌اند.
نرخ تورم ماهانه سبزی‌ها و حبوبات به منفی ۵.۸ درصد رسید
گروه سبزی‌ها و حبوبات و گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آنها به‌ترتیب با ثبت نرخ منفی ۵.۸ درصد و منفی ۸.۰ درصد کمترین نرخ تورم ماهانه را به ثبت رسانده‌اند.
علت تفاوت چشمگیر نرخ تورم ماهانه گروه حبوبات با نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه و سالانه این گروه چیست؟
بررسی تورم نقطه‌به‌نقطه هم نشان می‌دهد که نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه سبزی‌ها و‌حبوبات ۶۹.۵ درصد و نرخ تورم سالانه منتهی به اردیبهشت ۱۴۰۴ هم ۶۲.۸ درصد گزارش شده است. این در حالی است که نرخ تورم ماهانه این گروه کالایی منفی ۵.۸ درصد اعلام شده بود.
دلیل اصلی این امر آن است که در حال حاضر، فصل برداشت بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات فرا رسیده که همین امر بر کاهش نرخ تورم ماهانه تأثیر گذاشته است.
در بحث تولید حبوبات هم کشاورزان و کارشناسان بارها به این نکته اشاره کردند که کشت حبوبات به صورت دیم است و به دلیل کمبود بارندگی، سطح زیر کشت هم کاهش یافته است.
علاوه بر این، افزایش قیمت جهانی حبوبات و ممنوعیت مقطعی واردات حبوبات نقش مهمی در تغییر قیمت این محصولات ایفا می‌کنند.
از دلایل بالا بودن نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه و سالانه این محصولات می‌توان به سرمازدگی، کندی روند برداشت محصول در برخی استان‌ها، اختلال در شیکه توزیع میادین میوه و تره‌بار اشاره کرد.
گروه میوه و خشکبار هم در وضعیت مشابهی قرار دارند. طوری که تورم نقطه‌به‌نقطه گروه میوه و‌خشکبار ۶۴.۳ درصد و تورم سالانه آن ۴۲.۴ درصد اعلام شده است.
تورم نقطه‌به‌نقطه و سالانه سایر گروهای کالایی در چه وضعیتی قرار دارد؟
تورم نقطه‌به‌نقطه در گروه کالایی قند، شکر و شیرینی‌ها ۴۱.۳ درصد و تورم سالانه این گروه ۳۴.۶ درصد تعیین شده که دلیل اصلی آن، شدت گرفتن مشکل تأمین شکر در بازار طی یک‌ماه اخیر است.
تورم سالانه گروه روغن‌ها و چربی‌ها ۱۱.۷ درصد و تورم نقطه‌به‌نقطه ایم کروه، ۳۱.۱ درصد تعیین شده است.
گروه شیر، پنیر و تخم‌مرغ و ماهی‌ها و صدف‌داران در وضعیت پایداری قرار دارند. زیرا تورم ماهانه این گروه‌های کالایی صفر بود و تورم نقطه‌به‌نقطه این دو گروه به‌ترتیب ۲۶.۸ درصد و ۲۷.۲ درصد گزارش شده است. همجنین تورم سالانه این دو گروه هم ۳۰.۷ و ۲۷.۴ اعلام شده است.
گروه گوشت قرمز و گوشت ماکیان تورم سالانه ۲۳.۱ درصدی و‌تورم نقطه‌به‌نقطه ۱۶.۷ درصدی را به ثبت رساندند.
گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آنها هم پر وضعیتی مشابه قرار دارند. زیرا نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه آنها ۱۷.۵ درصد و نرخ تورم سالانه این گروه ۲۳.۴ درصد تعیین شده است.
در گروه نان و غلات هم تورم نقطه‌به‌نقطه بالاست و به ۵۰.۲ درصد رسیده، این در حالی است که تورم سالانه این گروه کالایی ۲۶.۴ درصد گزارش شده است.
بر اساس این گزارش، نرخ تورم بعضی گروه‌های کالایی نظیر نان‌وغلات و قند، شکر و شیرینی‌ها بالاست گه برای کنترل تورم ماهانه این گروه‌های کالایی، دولت باید در زود‌ترین زمان ممکن اقدام کند.
برای مطالعه بیشتر به گزارش تورم مواد غذایی در فروردین 1404 در تجارت‌نیوز مراجعه کنید.
