رکود اقتصادی پس از جنگ باعث کاهش نرخ بهره بین بانکی شد

به گزارش تجارت نیوز، بازار بین بانکی، سازوکاری است که بانک‌ها می‌توانند در آن، با استقراض از یکدیگر، نیاز خود به نقدینگی در کوتاه‌مدت را برطرف کنند. نرخ معامله در این بازار، نرخ بهره بین بانکی نامیده می‌شود که در کریدوری که بانک مرکزی مشخص می‌کند، نوسان دارد.

بررسی روند نرخ بهره بین بانکی طی ماه‌های گذشته نشان می‌دهد که این نرخ از آذرماه سال گذشته جهشی قابل توجه را تجربه کرد و طی تنها دو هفته، از 23.79 درصد به 23.93 درصد جهش یافت. همچنین این نرخ از میانه دی‌ماه سال قبل به این سو، هیچ‌گاه به زیر 23.95 درصد نرسید و از ابتدای خردادماه سال جاری، بین 23.97 درصد و 23.98 نوسان می‌کرد.

در حالی که گمانه‌زنی‌هایی درباره احتمال تغییر کریدور نرخ بهره بین بانکی که اکنون بین 23 تا 24 درصد از مطرح می‌شد، نرخ بهره بین بانکی در هفته منتهی به 18 تیرماه، با افتی 0.08 واحد درصدی همراه شد که در مقیاس نوسانات نرخ این بازار، رقم قابل توجهی محسوب می‌شود. اما چگونه روند نرخ بهره بین بانکی تغییر کرد و چه عواملی در آن نقش داشتند؟

بهاءالدین حسینی هاشمی، کارشناس بانکی و مدیرعامل اسبق بانک صادرات، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز به علل کاهش نرخ بهره بین بانکی و تحلیل این موضوع می‌پردازد.

اگر بانک‌ها در وضعیت تراز قرار داشته باشند، تقاضا برای پول بین بانکی کاهش می‌یابد

حسینی هاشمی در ابتدا توضیح داد: «یکی از شاخص‌های مهم در تعیین نرخ بهره و سطح قیمت پول، نرخ بهره بین بانکی است که نرخ وام‌هایی محسوب می‌شود که بانک‌ها برای مدت کوتاهی به یکدیگر می‌دهند. این نرخ به طور معمول در محدوده 23 تا ۲۴ درصد قرار دارد و حتی گاهی بانک‌ها به صورت پنهانی توافق‌هایی برای استقراض با نرخ‌های دیگر نیز انجام می‌دهند.»

او ادامه داد: «روند نرخ بهره بین بانکی به عوامل متعددی از جمله میزان تقاضا برای پول بین بانک‌ها و تراز منابع و مصارف هر بانک بستگی دارد. اگر بانک‌ها در وضعیت تراز قرار داشته باشند، یعنی منابع کافی برای تامین مصارف خود داشته باشند، تقاضا برای پول بین بانکی کاهش می‌یابد و نرخ بهره معمولا پایین‌تر می‌آید. اما اگر برخی بانک‌ها کسری منابع داشته باشند، ممکن است در کوتاه‌مدت یا میان‌مدت از پول بین بانکی استفاده کنند که باعث افزایش نرخ بهره می‌شود.»

نرخ بهره بین بانکی به تورم و سیاست‌های بانک مرکزی مرتبط است

این کارشناس بانکی همچنین تصریح کرد: «هر چه نرخ بهره بین بانکی در سطوح پایین‌تری قرار داشته باشد، نشان دهنده آن است که بانک‌ها در وضعیت تراز مصارف و منابع قرار دارند. از سوی دیگر، نرخ بهره بین بانکی به نرخ تورم و سیاست‌های بانک مرکزی نیز مرتبط است. هر چه بانک مرکزی بهتر بتواند نقدینگی بین بانک‌ها را کنترل کند و منابع و مصارف را متوازن نگه دارد، تقاضا برای پول بین بانکی کاهش می‌یابد و نرخ بهره افت می‌کند.»

نرخ بهره بین بانکی مبنای تعیین نرخ سود سپرده‌هاست

حسینی هاشمی افزود: «همچنین، برخی بانک‌های تخصصی یا بانک‌های تجاری که شعب کمتری دارند ولی مصارف بالایی دارند، ممکن است در این بازار فعال‌تر باشند. از آنجا که لازم نیست بانک‌ها بخشی از پول استقراض شده در بازار بین بانکی را به عنوان سپرده قانونی ذخیره کنند، می‌توانند به طور کامل از آن استفاده کنند و این یکی از دلایل پایه تعیین نرخ سود سپرده‌ها است. در واقع نرخ بهره بین بانکی مبنای تعیین نرخ سود سپرده‌ها محسوب می‌شود.»

کاهش تقاضا برای پول باعث کاهش نرخ بهره بین بانکی شد

مدیرعامل اسبق بانک صادرات در توضیح عوامل کاهش نرخ بهره بین بانکی به تجارت‌نیوز گفت: «یکی از دلایل مهم کاهش نرخ بهره بین بانکی در هفته گذشته، کاهش تقاضا برای پول در بازار بین بانکی، به دلیل شرایط جنگی بود. در این شرایط، خواب پول در حساب‌های بانکی افزایش یافت، پول‌ها بیشتر در بانک‌ها باقی ماندند و مصارف بانک‌ها کاهش یافت. این موارد باعث کاهش تقاضا برای پول بین بانکی و در نتیجه کاهش نرخ بهره بین بانکی شدند.»

رکود اقتصادی پس از جنگ ایران و اسرائیل بر کاهش نرخ بهره تاثیرگذار بود

حسینی هاشمی اظهار کرد: «در شرایط رکود اقتصادی پس از جنگ ایران و اسرائیل، تقاضا برای پول کاهش پیدا کرد که این امر نیز بر کاهش نرخ بهره تاثیرگذار بود.»

او در پایان خاطرنشان کرد: «علاوه بر این، بانک مرکزی با اعمال کنترل‌های جدی‌تر و دادن مهلت به بانک‌ها برای برطرف کردن تراز منفی، توانسته وضعیت منابع و مصارف بانک‌ها را بهتر مدیریت کند که این سیاست نیز کاهش نرخ بهره بین بانکی را در پی داشت.»

برای مطالعه بیشتر صفحه بانک و بیمه در تجارت‌نیوز را دنبال کنید.