به گزارش تجارت‌نیوز، هر روز معامله‌گران تا ساعت ۱۱ صبح صبر می‌کنند تا نرخ حواله درهم از دوبی اعلام شود. بعد با توجه به نرخ برابری ثابت این ارز در برابر دلار، نرخ اعلام‌شده دوبی در نرخ برابری درهم به دلار ضرب می‌شود و نرخ دلار در بازار ایران اعلام می‌شود. بنابراین نرخ حواله درهم بر قیمت دلار در کشور موثر است و افزایش و کاهش آن می‌تواند موجب افزایش یا کاهش قیمت دلار شود.

امروز بعد از 21 روز بالاخره نرخ حواله درهم در سامانه نیما توانست از کانال هفت هزار تومانی به کانال شش هزارتومانی وارد شود، بنابراین انتظار می‌رفت قیمت دلار نیز متناسب با این نرخ کاهش پیدا کند. اما برعکس آن اتفاق افتاد و دلار 23 هزار تومانی دیروز، امروز در بازار آزاد 27 هزار تومان معامله شد.

از سوی دیگر عموم مردم انتظار داشتند فضای روانی ایجاده شده در بازار ارز در اثر انتخاب جو بایدن حداقل تا چند هفته باقی بماند نه این که بساط انتظارات مثبت در بازار به یک هفته نکشیده برچیده شود.

البته با توجه به اینکه از یک سو تغییری جدی در اقتصاد کشور اتفاق نیفتاده و از سوی دیگر شتاب کاهش قیمت دلار بسیار زیاد بود این انتظار می‌رفت که دلار بار دیگر روندی افزایشی را در پیش بگیرد، اما نه به این زودی.

حالا سوال این است که اگر هم انتظارات معامله‌گران کاهشی بوده و هم برخی عوامل موثر بر نرخ دلار، از جمله حواله درهم، برای ادامه یافتن روند نزولی همکاری کرده‌اند، پس چرا امروز بار دیگر دلار گران شد؟

سایه سنگین گرانی‌های گذشته

کامبیز افسری، فعال و کارشناس بازار ارز، در پاسخ به این سوال که چه چیز موجب گرانی یکباره دلار شد، به تجارت‌نیوز می‌گوید: در حال حاضر در بازار افرادی وجود دارند که همین چند روز پیش که دلار گران بود ارزشان را با قیمت 29 تا 30 هزار تومان فروختند، پس الان پول خوبی دستشان است و ترجیح داده‌اند در دوران ارزانی فعلی شروع به خرید کنند. این تقاضا را بالا برده و در نهایت طبیعتا دلار را کمی گران می‌کند.

خبر تشدید تحریم‌ها

دومین علتی که او برای گرانی دلارعنوان می‌کند خبری است که امروز در بازار ارز پیچید مبنی براین که ترامپ در مدت ‌باقی‌مانده ریاست‌جمهوری‌اش قصد دارد تحریم‌هایش علیه ایران را تشدید کند.

ردپای واقع‌بینی در بازار ارز

به گفته این فعال بازار، معامله‌گران این را خوب می‌دانند که تا بایدن پا به کاخ سفید بگذارد و تصمیم بگیرد به برجام بازگردد، صرف‌نظر از این که شرط بازگشتش چه باشد، بسیار زمان می‌برد. ضمن این که هنوز درباره مذاکرات احتمالی سوالات زیادی وجود دارد از جمله این که آیا دولت فعلی تن به مذاکره می‌دهد یا باید منتظر دولت بعدی بود؟ آمریکا برای بازگشت به برجام چه امتیازاتی را طلب خواهد کردو…پس طبیعتا با توجه به شرایط حال معامله ‌می‌کنند نه به امید آینده.

آن‌طور که او می‌گوید این که تب‌وتاب ارزانی در پی خبر ریاست‌جمهوری بایدن زود خوابید، به این علت بود که از هفته‌های پیش و در همان بحبوحه نظرسنجی‌ها بازار کمی این خبر را پیش‌خور کرده بود.

بازارساز وارد می‌شود؟

«…بانک مرکزی کارآمدترین روش‌ها را برای هر گونه عدم تعادل در بازارها، به کار می‌بندد. اعتقاد بانک مرکزی این است که به صورت طبیعی و در چارچوب فرایندهای بازار، باید اجازه تخلیه انتظارات متراکم شده در بازار ارز داده شود. لذا، بانک مرکزی با رصد دقیق بازار ارز و عوامل شکل دهنده و موثر بر آن و به دور از هیجان، اقدامات لازم را انجام خواهد داد»

این جملات بخشی از پست اینستاگرامی عبدالناصرهمتی، رئیس کل بانک‌مرکزی است که همزمان با آغاز روند نزولی چند روز اخیر منتشر شد.

به اعتقاد عموم کارشناسان لازم است بانک مرکزی با رصد بازار، نسبت به نوسانات نرخ ارز حساس باشد و با نوسان‌گیری مانع از ایجاد نوسانات شدید در بازار شود حالا می‌خواهد کاهشی باشد یا افزایشی.

در واقع حتی اگر نرخ فاندامنتال بسیار کم‌تر از نرخ‌های فعلی باشد، بانک‌مرکزی باید سعی کند بستری ایجاد کند تا این کاهش به تدریج صورت بگیرد که پایدار بماند.

پس از آنجا که در عرض پنج روز گذشته پنج هزارتومان از نرخ ارز کاسته شده بود و این نوسانی طبیعی محسوب نمی‌شد کارشناسان امکان ورود بازارساز برای کنترل نوسانات شدید کاهشی در بازار را نیز بعید نمی‌دانند.

لیست سیاه FATF؛ سدی بزرگ برای ارز ارزان

در کنار همه مواردی که گفته شد این را هم نباید از یاد برد که برای تداوم ارزانی دلار نیاز به درآمدهای ارزی داریم. اما متاسفانه در حال حاضر ارتباطات بانکی ما با کشورهای دیگر، به قول برخی کارشناسان، در حد کمتر از انگشتان دو دست باقی مانده و این هم به دلیل حضور در لیست سیاه FATF در معرض خطر است.

تحریم در کنار مجموعه‌ای سیاست‌های نادرست امکان شکل‌گیری ظرفیت‌های صادراتی را از ایران گرفته است. در شرایط فعلی هم تا صادراتی نباشد خبری از ورود ارز نیست. تا ورود هم ارز هم نباشد ارزانی دلار پایدار نیست.