نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۵ با حضور نمایندگانی از 110 کشور جهان از روز گذشته آغاز به کار کرد و قرار است تا 12 اردیبهشت ادامه یابد. هدف از برگزاری این نمایشگاه، معرفی ظرفیت‌های صادراتی و جذب سرمایه‌گذار خارجی است. اما محدودیت‌های داخلی و خارجی، اثربخشی این نمایشگاه را با تردید مواجه کرده‌اند.
پس از ممنوعیت واردات لوازم خانگی در سال ۱۳۹۷، همچنان این محصولات به صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند. با توجه به اهمیت واردات برای ایجاد بازار رقابتی و نیاز مصرف‌کنندگان، این پرسش پیش می‌آید که آیا وقت آن نرسیده این ممنوعیت‌ها رفع شوند؟
نوسان قیمت شکر به یکی از چالش‌های اصلی بازار کالا تبدیل شده است؛ چالشی که باعث شده نگرانی عرضه‌کنندگان و مصرف‌کنندگان برانگیخته شود. مشکلات عرضه و تغییرات ارزی عامل اصلی نوسان قیمت شکر هستند.
قیمت سیب زمینی پس از رکوردشکنی در ماه‌های گذشته و ثبت رکورد ۱۰۰ هزار تومان، با ورود محصول بهاره کاهش یافت. عرضه از استان‌های جنوبی باعث ایحاد ثبات و آرامش در بازار شده، اما ضعف مدیریت در تنظیم بازار همچنان مشهود است.
کمبود روغن در بازار ایران ناشی از مشکلاتی نظیر بلاتکلیفی در قیمت‌گذاری، نوسانات قیمت جهانی روغن خام و مشکلات تخصیص ارز است. مسئولان وزارت جهاد کشاورزی از تدابیر کوتاه‌مدت برای رفع این مشکل خبر داده‌اند، اما برای جلوگیری از بحران‌های مشابه در آینده، همکاری بیشتر دولت و بخش خصوصی و حذف قیمت‌گذاری دستوری ضروری است.
نرخ خرید تضمینی گندم، باعث اعتراض گندم‌کارانشده است. نرخ ۲۰ هزار و ۵۰۰ تومانی با وجود تورم بالای ۳۵ درصد، هزینه‌های تولید را پوشش نمی‌دهد. از طرفی، حذف مشوق‌ها و نبود خریدار غیردولتی، آینده خودکفایی گندم را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.
با وجود رشد ۴۳ درصدی صادرات لبنیات ایران، تقاضا در بازار داخل به دلیل کاهش قدرت خرید مردم کاهش یافته است. در این میان، بزرگ‌ترین چالش صادرکنندگان، بازگشت ارز حاصل از صادرات است. دولت با وضع قوانین یکسان برای بازگشت ارز حاصل صادرات برای کل واحدهای تولیدی، چالش‌های زیادی برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان ايجاد کرده است.
ایده تشکیل منطقه آزاد ایران و ترکیه که ظرفیت ایجاد تحولی بزرگ در مناسبات تجاری دو کشور را دارد، بار دیگر بر سر زبان‌ها افتاده است؛ موانع ریشه‌دار داخلی، به‌ویژه کمبود و فرسودگی شدید زیرساخت‌های لجستیکی و ترانزیتی در کنار فشارهای ناشی از تحریم‌های بین‌المللی و FATF، تحقق این طرح مهم را با چالش مواجه کرده است.
محدودیت واردات لوازم خانگی از دهه ۹۰ اعمال شد. با شروع مذاکرات ایران و آمریکا، این احتمال وجود دارد که بازار لوازم خانگی رونق پیدا کند و واردات کالا و مواد اولیه از سر گرفته شود. در غیر این صورت، رکود بازار ادامه پیدا می‌کند و مصرف‌کننده هم باید کالای مورد نیاز خود را با قیمت بالاتری تهیه کند.
در حالی که قیمت چای وارداتی طی یک‌سال گذشته بیش از دو برابر شده، چای ایرانی با وجود رشد هزینه‌های تولید با نرخ ثابت خرید و فروش می‌شود. این دوگانگی در بازار چای و نارضایتی چای‌کاران از نرخ خرید تضمینی چای، نشانه‌ای از ضعف سیاست‌های حمایتی و ناهماهنگی در تنظیم بازار است که تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان را متضرر کرده است.
با آغاز مذاکرات ایران و آمریکا، سناریو‌های متعددی پیش‌روی صنعت فولاد ایران قرار دارد. اما با توجه به مشکلات صنعت فولاد در داخل، در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات و حل نشدن مشکلات تحریم، این صنعت زیان‌ده می‌شود و احتمال تعطیلی آن وجود دارد.
افزایش مالیات بر سیگارهای وارداتی و داخلی به عاملی برای ملتهب شدن بازار و افزایش قیمت سیگار تبدیل شده است. در چنین شرایطی قاچاق رشد چشمگیری داشته است؛ طوری که 90 درصد سیگارهای داخل بازار هم از مبادی غیررسمی وارد کشور شده‌اند.
طرح احیای معادن کوچک‌مقیاس، به‌عنوان یکی از طرح‌های مهم برای فعال‌ساری و توسعه معادن راکد شناخته می‌شود و حتی در برنامه هفتم توسعه هم به اهمیت رشد ظرفیت‌های معدنی، شفافیت در این حوزه و ... پرداخته شده است. حال باید دید که آیا اهداف برنامه هفتم توسعه در زمینه احیای معادن قابلیت اجرایی دارد؟
با آغاز بهار و ورود میوههای نوبرانه به بازار، قیمت گوجه سبز که پیش از شروع سال نو به ۱۰ میلیون تومان رسیده بود، حالا به یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان کاهش یافته است. اما همچنان این قیمت‌ها بالاست و بسیاری از خانواده‌ها توان خرید این میوه‌ها را ندارند.
شکست سیاست ارز ترجیحی در هدف‌گذاری یارانه‌ها و ایجاد زمینه فساد، به احیای کالابرگ الکترونیکی از سوی دولت منجر شد. این طرح که مدل حمایتی دهه ۶۰ را با فناوری ترکیب می‌کند، اکنون به‌عنوان راهکاری در برابر تورم بالا و کاهش قدرت خرید، در دستور کار قرار گرفته است.
محدودیت برق پیش از آغاز فصل گرما، گریبان‌گیر کشاورزان شده و روند فعالیت این بخش را با چالش مواجه کرده است. در چنین شرایطی علاوه بر اینکه امنیت غذایی جامعه تحت تأثیر قرار می‌گیرد، کشاورزان هم خسارت‌های سنگینی متحمل می‌شوند.
تجارت خارجی ایران در سال ۱۴۰۳ با وجود بهبود اسمی، در سایه تحریم‌ها و قرار گرفتن در فهرست سیاه FATF، در سراشیبی سقوط قرار گرفته است. حال با توجه به تداوم تحریم‌ها و بی‌اعتنایی ایران به عضویت در FATF این پرسش مطرح است که آینده تجارت ایران به کجا می‌رسد؟
