با نزدیک شدن به روزهای سرد سال، بار دیگر سایه بحران گاز بر سر صنایع افتاده است. صنایع که در فصل تابستان با قطعی مکرر برق دست و پنجه نرم کردند، باید همچون سالهای گذشته منتظر قطعی گاز باشند.
محمود خاقانی، کارشناس انرژی، عنوان کرد: قرارداد کرسنت علاوه بر جنبههای اقتصادی، دارای اهمیت راهبردی و سیاسی بود، زیرا ایران را به تامینکننده انرژی امارات تبدیل و روابط دوستانه با این کشور را تقویت میکرد. یکی از دلایل مخالفت اسرائیل و آمریکا با اجرای این قرارداد، جلوگیری از تقویت روابط ایران و امارات بود، زیرا اسرائیل روابط نزدیکی با امارات دارد و نمیخواست این روابط به نفع ایران تغییر کند.
وزیر نفت از کشف ذخایر جدید نفت و گاز در کشور خبر داده است. با این حال ذخایر قابل برداشت در میدان گازی پارس جنوبی حدود 40 برابر ذخایر گازی کشفشده در میدان پازن است. باید دید با توجه به میزان ذخایر موجود، در صورت شروع بهرهبرداری از این میدان، منافع آن به چه کسانی میرسد؟
هاشم اورعی، استاد برق دانشگاه صنعتی شریف، در مورد از سرگیری صادرات برق ایران به افغانستان و پاکستان عنوان کرد: صادرات برق به شرق کشور و واردات از غرب کشور موضوعی طبیعی است، چون ایران کشوری پهناور است و هزینه انتقال برق در مسافتهای طولانی بسیار بالاست و ایران تلفات بالا در این زمینه دارد. از نظر اقتصادی نیز منطقیتر است که اگر محل مصرف در نزدیکی مرز شرقی قرار دارد، برق از همانجا صادر شود و در عوض، در مناطق مرزی غربی، در صورت نیاز، برق خریداری شود. بنابراین، این یک روند طبیعی و اقتصادی و میزان مبادله نیز بسیار اندک است.
یک کارشناس انرژی در مورد تمایل هند به خرید نفت از ایران گفت: دولت هند تمایل دارد از ایران نفت خریداری کند. دولت هند رسما به ترامپ گفته است که اگر میخواهید من واردات نفت از روسیه را کاهش دهم، باید به من اجازه دهید که از ونزوئلا و ایران نفت وارد کنم. ایران شانس دارد که وارد بازار هند شود. گزارشهایی منتشر شده است که یک محموله نفت ایران به هند رفته است.
درصد پرشدگی سدهای امیرکبیر ۱۵ درصد، لتیان ۲۵ درصد، لار دو درصد، طالقان ۴۱ درصد و ماملو هشت درصد است. آنطور که سخنگوی صنعت آب مدعی شده، بهجز سد طالقان، بقیه سدهای تهران یا به «حجم مرده» رسیدهاند یا نزدیک به آن هستند.
بر اساس بودجه 1404، درآمد نفتی ایران باید به حدود ۴۳ میلیارد دلار برسد؛ این برآورد بر پایه صادرات روزانه ۱.۸ میلیون بشکه و قیمت متوسط ۶۸ یورو انجام شده است. اما واقعیت بازار تاکنون متفاوت بوده است. صادرات واقعی کمتر از این میزان بوده و متوسط قیمت هم به حدود ۶۳.۵ یورو رسیده است.
با آغاز پاییز و افزایش ناترازی گاز به دلیل افزایش مصرف آن، نیروگاههای حرارتی دوباره به مازوتسوزی روی آوردهاند. با توجه به سهم 70 درصدی تولید برق از طریق نیروگاههای حرارتی و افزایش ناترازی گاز در کشور، استفاده از سوختهای جایگزین همچون مازوت، سلامت مردم را تهدید میکند.
مرتضی بهروزیفر، کارشناس نفت و انرژی، عنوان کرد: شرکت ملی نفت ایران هیچگونه مالکیتی در خصوص منابع نفتی و گازی کشور ندارد. منابع نفت و گاز طبق قانون اساسی و طبق شرع، عرف و اخلاق، متعلق به مردم ایران است و شرکت ملی نفت ایران به نمایندگی از مردم کار انجام میدهد. نفتی که ملی و متعلق به مردم است را چطور میخواهند به افراد خاص واگذار کنند؟
با توجه به اتمام فصل تابستان، مدیرعامل شرکت توانیر وعده اتمام خاموشیها را داده است. با توجه به این که سال گذشته از آبانماه، قطعیهای برق به دلیل کاهش ذخایر سوخت نیروگاهی شروع شد، باید پرسید آیا امکان شروع دوباره خاموشیها در پاییز وجود دارد؟
در شرایطی که بسیاری از کارشناسان از پیامدهای تورمی فعالسازی مکانیسم ماشه صحبت کردهاند و کشور در موقعیتی حساس از منظر افزایش تحریمها قرار دارد، رئیس جمهوری از تصمیم دولت مبنی بر افزایش قیمت حاملهای انرژی سخن به میان آورده است. تصمیمی که فشار مضاعفی بر تورم وارد کرده و منجر به افزایش فشار اقتصادی بر مردم میشود.
عبداله باباخانی، کارشناس انرژی، عنوان کرد: اگر مکانیسم ماشه فعال شود و قطعنامههای تحریمی سازمان ملل دوباره برقرار گردد، احتمالا در کوتاهمدت، بخشی از صادرات ایران از طریق همان مسیرهای خاکستری (تغییر مبدأ، تهاتر کالا و انتقال کشتی به کشتی) ادامه پیدا میکند و افت صادرات پلکانی خواهد بود؛ یعنی از حدود ۱.۴ میلیون تا ۱.۵ میلیون بشکه فعلی به محدوده یک میلیون تا ۱.۱ میلیون بشکه در سال ۱۴۰۴ میرسد. اما در افق بلندمدت، اگر فشار سازمان ملل با بیمه و کشتیرانی هماهنگ شود، ایران با کاهش پایدارتر ۵۰۰ تا ۸۰۰ هزار بشکه در روز در سال ۱۴۰۵ مواجه میشود و تخفیفهای بیشتر یا تهاتریشدن درآمدها اجتنابناپذیر خواهد بود.
نرسی قربان، کارشناس ارشد انرژی، در مورد تاثیر مکانیسم ماشه بر صادرات نفت ایران گفت: مساله مهم به فصل هفتم منشور سازمان ملل مربوط است. زمانی که ایران در قالب تهدیدی برای جامعه جهانی قلمداد شود، احتمال بازرسی کشتیها بالا میرود و مشکلاتی به وجود میآید. به هر حال این گونه نیست که شرایط فروش نفت تغییری نکند و مشکلتر و سختتر میشود. هرچند صادرات نفت ایران به صفر نخواهد رسید، اما مسیر فروش نفت به مراتب مشکلتر خواهد شد.
موضوع حذف یارانه دهکهای بالای درآمدی تاکنون انتقادات بسیاری را در بر داشته است. یکی از انتقادات مطرحشده در این زمینه مربوط به واریزنشدن منابع مشخصشده به حساب سازمان هدفمندی یارانههاست. آنطور که مشخص است، وزارت نفت بدهی 700 میلیون دلاری به حساب هدفمندی یارانهها دارد و همین بدهی یکی از مواردی است که دولت را به فکر حذف یارانهها انداخته است.
روز جمعه 28 شهریورماه، قطعنامهای که خواستار ادامه رفع تحریمهای ایران بود در شورای امنیت سازمان ملل متحد به تصویب نرسید. در کنار این موضوع آمریکا معافیت تحریمی بندر چابهار ایران را لغو کرد و همچنین مانع از برقراری سوآپ گازی میان ایران و ترکمنستان شد. تمامی موضوعات بیانشده میتوانند فشار مضاعفی بر تجارت ایران وارد کنند و آنچه «نظم جدید خاورمیانه» خوانده میشود را تسهیل ببخشند.
بیش از 14 درصد از صادرات پتروشیمی جهان در اختیار چین است. با توجه به صادرات نفت و محصولات پتروشیمی ایران به چین، این موضوع میتواند مشکلاتی را برای ایران به دنبال داشته باشد.
آنطور که رویترز به نقل از شش منبع تجاری مدعی شده، تخفیفهای نفت ایران در چین بهدلیل رکورد ذخایر در یک هاب بزرگ پالایشی و همچنین کمبود سهمیههای واردات در آستانه پایان سال که خرید توسط پالایشگران مستقل را محدود کرده، به بیش از شش دلار به ازای هر بشکه افزایش یافته است.
واگذاری سهام شرکت ملی نفت بهعنوان یکی از اقدامات کلیدی برای تعمیق بازار سرمایه، افزایش ظرفیت تولید نفت و تامین مالی پروژههای زیرساختی وزارت نفت، به تازگی توسط وزیر اقتصاد و مجمع تشخیص مصحلت نظام مطرح شده است. با توجه به مساله تاریخی ملیشدن صنعت نفت و ساختار مالکیت نفت در ایران، این امر شدنی به نظر میرسد؟
تعرفه برق برای صنایع طی مدت کوتاهی بیش از ۳۲۰ درصد افزایش یافته و نرخ گاز نیز طی چهار سال اخیر حدود ۲۶۳ درصد رشد کرده است. با این وجود باید گفت مزیت انرژی ارزان در کنار مشکل ناترازی انرژی و قطعی مکرر برق و گاز از میان رفته است. در چنین شرایطی وضعیت توسعه صنعتی در کشور در هالهای از ابهام قرار دارد.
