به گزارش تجارت‌نیوز، ریزش قیمت سهام‌ها در بازار بورس ایران و افزایش محبوبیت ارز‌های دیجیتال در سراسر جهان، باعث شد تا سرمایه‌گذاران ایرانی در سال‌های اخیر به سمت بازار ارز دیجیتال جذب شوند. بر اساس آمار‌های غیررسمی، بیش از ۱۲ میلیون ایرانی صاحب رمزارز و دارایی‌های دیجیتال هستند.

با وجود محبوبیت این بازار در ایران، تاکنون چارچوبی قانونی در جهت فعالیت و اخذ مجوز رسمی صرافی‌های ارز دیجیتال در ایران تدوین نشده است. این در حالی است که از دو سال گذشته، وزارت صمت به عنوان متولی اصلی صنعت استخراج این دارایی‌های دیجیتال در ایران تعیین شده است.

پارادوکسِ تداوم فعالیت بدون مجوز صرافی‌های ارز دیجیتال

با وجود فعالیت ده‌ها صرافی ارز دیجیتال در ایران که همگی دارای درگاه‌های پرداخت و قوانین احراز هویت هستند، تاکنون بانک مرکزی ایران یا نهادهای دیگر، قوانین مشخصی را برای دریافت مجوز توسط این صرافی‌ها وضع نکرده‌اند. بانک مرکزی در چندین بیانیه اعلام کرده است که ارز‌های دیجیتال در ایران به رسمیت شناخته نمی‌شوند و ریسک معاملات و سرمایه‌گذاری در این دارایی‌ها، تماما با خود سرمایه‌گذار خواهد بود.

بیش از ۱۳۰۰ پرونده کلاهبرداری ارز دیجیتال تنها در پنج ماه

به دلیل سیاست‌های ضد و نقیض نهاد‌های پولی و مالی ایران در حوزه معاملات ارز دیجیتال، کاربران ایرانی تاکنون متحمل ضرر‌های هنگفتی به دلیل سرمایه‌گذاری در پروژ‌ه‌های کلاهبرداری و صرافی‌های ارز دیجیتال شده‌اند. بر اساس اعلام وحید مجید، رئیس پلیس فتا فراجا، در پنج ماه اول سال جاری، بیش از ۱۳۰۰ پرونده کلاهبرداری در حوزه ارز دیجیتال ایجاد شده است. پروژه‌ کلاهبرداری کینگ‌مانی به ارزش ۱۰۷ میلیون یورو و پروژه ارز دیجیتال دریک با ۱۵۴۹ مالباخته و به ارزش بیش از ۱۱۵ میلیارد تومان، دو مورد از بزرگترین کلاهبرداری این حوزه در ایران به‌شمار می‌روند.

از توزیع آلوئه‌‌ورا تا ساخت صرافی کریپتولند

حدود دو سال از باز شدن پرونده کلاهبرداری صرافی ایرانی کریپتولند می‌گذرد. کریپتولند در ابتدا با نام شرکت یکتا اکسیر سبز در زمینه توزیع و فروش محصولات آلوئه ورا فعالیت داشت، اما از سال ۱۳۹۶ به مبادله ارز‌های دیجیتال با نام تجاری کریپتولند و معرفی پروژه بریج اوراکل پرداخت. در این پروژه کلاهبرداری ، توکنی با نام BRG معرفی شد که ادعا می‌شد در مالزی به ثبت رسیده است، اما در واقعی توکنی بدون پشتوانه بود که تنها کاربران ایران به خرید آن پرداختند.

این صرافی پیش از مسدود شدن، یکی از بزرگترین صرافی‌های ارز دیجیتال و با حدود ۲۰۰ هزار کاربر در ایران محسوب می‌شد. ذبیح الله خداییان، سخنگوی قوه قضائیه در شهریورماه 1400 درباره این پرونده کلاهبرداری گفت:« در پرونده کریپتولند حدود هشت نفر بازداشت هستند و افراد زیادی در این پرونده متضرر شده‌اند. این شبکه حدود ۲۸۹ هزار نفر کاربر داشته است و میزان مطالبات آن‌ها بیش ۲۰۰ میلیارد تومان است. با کمک سازمان اطلاعات سپاه و دادسرای تهران اقدامات خوبی در جهت شناسایی متهمان و اموال آن‌ها جهت توزیع بین مالباختگان صورت گرفته است.»

ناامیدی مالباختگان کریپتولند از بازپس‌‌ گیری دارایی‌هایشان

از تابستان ۱۴۰۰ اعلام شده بود که مالباختگان این پرونده می‌توانند در سامانه حسابرسی ثبت‌نام کنند و دارایی‌های خود را باز‌ پس بگیرند. پس از دستگیری سینا استوی، مدیرعامل صرافی کریپتولند در اردیبهشت ۱۴۰۰، بازپرس این پرونده اعلام کرده بود که با جمع‌آوری دارای مدیرعامل این صرافی و برآورد قیمت آنها، پرداخت به مالباختگان از تیر 1400 و به ترتیب مبالغ پایین به بالا انجام خواهد شد.

با گذشت بیش از یک سال از وعده‌های بازگشت دارایی مالباختگان و ثبت‌نام آنها در سامانه عودت دارایی کاربران کریپتولند، بنظر نمی‌رسد که روند بازرسی پرونده با موفقیت همراه بوده است. این مالباختگان برای پیگیری مطالبات خود، دیروز (11 بهمن ۱۴۰۱) در مقابل مجتمع رسیدگی به جرائم اقتصادی دادگستری تهران تجمع کردند.

آیا مدیرعامل کریپتولند از کشور گریخته است؟

بر اساس برخی از منابع غیررسمی، سینا استوی پس از آزادی موقت با وثیقه و با هدف بازگرداندن سرمایه مالباختگان، در آذرماه سال جاری از کشور گریخته است و حکم جلب وی صادر شده است. ساعاتی پس از جدی شدن شایعه خروج سینا استوی از ایران، وی رشته توئیتی منتشر کرد و در آن توضیحاتی درباره وثیقه و جریان آزادی خود از زندان داد اما اشاره‌ای به حضور و یا عدم حضور در ایران نداد.