اگر جلیلی رئیس‌جمهور میشد کار ایران تمام بود
احتمال انتصاب عباس عراقچی، گفتگوگر پیشین هسته‌ای، به عنوان وزیر امور خارجه پزشکیان، امیدهایی را برای از سرگیری گفتگوی دیپلماتیک با غرب برانگیخته است.
به گزارش تجارت‌نیوز، "رازیمت"، تحلیلگر و پژوهشگر ارشد در شورای آتلانتیک نوشت:
نامه‌ی حمایت آمیزِ هشتم جولای رئیس‌جمهور منتخب ایران، "مسعود #پزشکیان"، به دبیرکل حزب‌الله، "حسن نصرالله"، توسط اسرائیلی‌ها به عنوان نشانه ای برای تقویت اعتقاد پابرجایشان تعبیر شد که انتخاب رئیس‌جمهور اصلاح‌طلب هیچ تغییری در جمهوری اسلامی به وجود نخواهد آورد.
پزشکیان در پاسخ به پیام تبریک نصرالله، تعهد خود را به حمایت مستمر از محور مقاومتِ تحتِ حمایت ایران در منطقه تأیید کرد.
پزشکیان نوشت: "جمهوری اسلامی ایران همواره از مقاومت مردم منطقه در برابر رژیم نامشروع صهیونیستی حمایت کرده است. حمایت از مقاومت در سیاست‌های بنیادی جمهوری اسلامی ایران ریشه دارد و با قدرت ادامه خواهد یافت."
در پاسخ به این موضع، یک محقق اسرائیلی در حساب ایکس خود نوشت: "اگر کسی اینجا خیال می‌کرد که رئیس‌جمهور جدید ایران، پزشکیان، سیاست‌های تندروانه رژیم ایران را که به دنبال نابودی اسرائیل است، تغییر خواهد داد، این نامه خطاب به اوست."
در حالی که واکنش اسرائیل به انتخاب پزشکیان به طرز قابل‌فهمی تردیدآمیز بود، واکنش جهانی چه بسا که متفاوت باشد.
جامعه بین‌المللی، به‌ویژه غرب، عجله‌ای برای ابراز اعتماد و خوش‌بینی به رئیس‌جمهور تازه ایران ندارد، با توجه به ناامیدی‌های قبلی از رفتار ایران تحت ریاست جمهوری‌های عملگرای پیشین. برای مثال، هر دو برنامه هسته‌ای و موشکی بالستیک ایران، تحت ریاست جمهوری محمد خاتمی (۱۹۹۷-۲۰۰۵) پیشرفت قابل‌توجهی داشتند.
شبکه منطقه‌ای گروه‌های غیردولتی مورد حمایت ایران نیز تحت ریاست جمهوری حسن روحانی (۲۰۱۳-۲۰۲۱) گسترش یافت. با این وجود، به رئیس‌جمهور جدید احتمالاً فرصت داده خواهد شد.
احتمال انتصاب عباس عراقچی، گفتگوگر پیشین هسته‌ای، به عنوان وزیر امور خارجه پزشکیان، امیدهایی را برای از سرگیری گفتگوی دیپلماتیک با غرب به منظور یافتن راه‌حل سیاسی برای مسئله هسته‌ای و یا حتی کاهش تنش‌های فزاینده بین ایران و ایالات متحده در خاورمیانه، برانگیخته است.
از سوی دیگر، انتخاب سعید جلیلی، افراطی‌ترین کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری، می‌توانست به اسرائیل کمک کند تا جامعه جهانی را متقاعد کند که هیچ دلیلی برای تعامل با ایران وجود ندارد و باید فشارهای بیشتری بر جمهوری اسلامی وارد شود.
بسیار بعید است که رئیس‌جمهوری تازه ایران بتواند یا بخواهد نگرش جمهوری اسلامی نسبت به اسرائیل یا حمایت تهران از شبکه‌های منطقه‌ای خود را تغییر دهد. نه تنها اختیارات رئیس‌جمهور عمدتاً به امور داخلی محدود است، بلکه دخالت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (به ویژه نیروی قدس) در امور منطقه‌ای به طور قابل‌توجهی ظرفیت رئیس‌جمهور برای دخالت در این زمینه ها را محدود می‌کند.
بنابراین شگفت‌آور نیست که دوره ریاست جمهوری حسن روحانی با رقابت‌ها و تنش‌هایی بین دولت او و سپاه پاسداران همراه بود.
در یک نوار صوتی لو رفته که کمی قبل از پایان دوره ریاست جمهوری روحانی در سال ۲۰۲۱ منتشر شد، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه وقت گفت که سپاه پاسداران تصمیم‌گیری می‌کند و بسیاری از تصمیمات دولت را نادیده می‌گیرد.
ظریف در یک گفتگوی سه ساعته که بخشی از پروژه تاریخ شفاهی برای مستندسازی کارهای دولت بود، گفت: "در جمهوری اسلامی، میدان حکمفرما است. من دیپلماسی را برای میدان جنگ، قربانی کرده‌ام، نه اینکه میدان جنگ در خدمت دیپلماسی باشد."
با در نظر گرفتن این نکته، دیدگاه‌های پزشکیان نسبت به اسرائیل بازتاب‌دهنده‌ی اجماع کنونی میان تصمیم‌گیرندگان ایرانی است. پس از رأی دادن در دور اول انتخابات ریاست جمهوری، این کاندیدای اصلاح‌طلب به خبرنگاران گفت که امیدوار است کشورش تلاش کند تا روابط دوستانه‌ای با «تمام کشورها به جز اسرائیل» داشته باشد.
نظرات