کد مطلب: ۴۰۲۱۶۰

آینده سرمایه‌گذاری در ایران

مدتيست در گفتگو با سرامدان و کنشگران بخش خصوصی، در جستجوی دیدگاه‌ها و آینده­ پردازی‌هایشان هستم و تلاش دارم دریابم که ایران را چگونه می‌بینند. پیش از اینکه به یافته‌هایم بپردازم، باید بگویم که نگاه و تحلیل پیشگامان کسب‌­و­کار، چه بسا بیش از اندیشمندان گستره­ سیاست، آینده یک کشور را جلوه‌گر می­‌سازد، چرا که جریان اقتصاد یک کشور بستگی زیادی به گونه ­بازیگری بازیگران اقتصاد آن کشور دارد. اگر ایشان به آینده امیدوار باشند، به گسترش سرمایه‌گذاری می‌پردازند، افزایش سرمایه‌گذاری ایجاد کار می­‌کند، ایجاد کار پایه­ افزایش رفاه شهروندان می­‌شود، افزایش رفاه شهروندان به درآمد دولت می‌­افزاید، دولت بدین سبب می‌تواند با دست پرتری به آبادانی کشور بپردازد و این سلسله، افزایش و پایداری رشد اقتصادی را در پی دارد و در سرمایه­‌گذاران ایرانی و خارجی انگیزه سرمایه‌گذاری بیشتر فراهم می‌آورد. اینچنین است که این زنجیره تکرار می­‌شود و کشور در راه بالندگی و پیشرفت می‌­افتد.

بزرگان و بالادستان بخش خصوصی، خواه در ایران و خواه در دیگر کشورها، با دولت و حاکمان کمتر بی‌­پیرایه و آشکار سخن می‌گویند. آنان همواره نگران هستند که بی‌­پرده از آسیب­‌ها و کاستي‌ها گفتن برایشان دردسرآفرین گردد و آنها را از کارشان بیاندازد. من در گفتگوهای دوستانه و از نزدیک که با مدیران و کارافرینان بخش‌های گوناگون کسب­ و­کار داشتم، چند نگاه را در آنها یگانه یا نزدیک به هم یافتم.

نخست: همه ­آنها بسیار نگران آینده کشور هستند. آنها گمان می‌­کنند که کشور آبستن رخدادهایی است که اقتصاد را دستخوش تنگناهای بیشتر می‌کند.

دوم: بسیاری از آنها بهترین سناریو را نگهداشت کشور در وضعیت نه­ بد نه ­خوب می‌­بینند. آنها بر این باورند که حد بهینه ­سال‌های آینده این است که تنها پیشامدهای سخت و پرتنش روی ندهد، وگرنه بخت بهبود ریشه­‌ای شرایط، بالا نیست.

سوم: آنها با برداشتشان از آینده و باور به اینکه سقف شیشه­‌ای بالای سر بخش خصوصی ناوابسته نمی­‌گذارد که اندازه ­ی کسب وکارهای کسانی که می‌خواهند جدای از کانون قدرت رشد کنند، بزرگ و همتراز همتایان جهانی آنان شود، در سرمایه‌­گذاری محتاطانه تصمیم می‌­گیرند و پروژه‌­های بزرگ را متوقف کرده‌اند.

چهارم: گروه بزرگی از آنان در اندیشه­ توسعه سرمایه‌گذاری‌های خود در آن سوی آب‌ها هستند، آنها می‌­خواهند بدینوسیله تأثیر نااطمینانی‌های آینده را بر کار خود کمینه کنند.

پنجم: بسیاری از آنها بر این باورند که نسل‌های بعدی‌شان بهتر است بیش از آنها به فکر خانه­ دومی برای خود باشند. آنها با فرستادن فرزندان خود برای تحصیل یا اداره­ کسب وکارهایشان در کشورهای دیگر، این گزینه را برایشان فراهم می‌کنند تا در روز مبادا، دوری از کشور و زندگی در آن سو، برایشان ممكن باشد.

ششم: آنها بر این باورند که در دهه ­هشتاد و اوان دهه ­نود، تلاش فراوان شد تا با دادن امتیازها و رانت‌های گوناگون، بخش خصوصی تازه‌ای در کشور آفریده شود که وابستگی بیشتری به هسته‌های قدرت در کشور داشته باشد و برایشان قابل اعتمادتر باشد، اما پیامد این سیاست نه تنها بروز و افزایش فساد در کشور شد، بلکه نوکیسه‌هایی را به وجود آورد، که خود یا فرزندانشان دست به کارهایی بسیار ناهنجارتر از بخش خصوصی ریشه‌دار زدند و چه بسا پرشتابتر از دیگر صاحبان سرمایه، به بردن سرمایه­‌های خود به آن سوی آبها پرداختند.

به همین شش نکته بسنده می‌کنم و از تحلیل‌های سیاسی و اجتماعی برخاسته از نشست‌های خبرگان کسب‌و­کار می­ گذرم، زیرا در آنها گوناگونی اندیشه و پیش‌بینی بیشتر است. اما آنها که در تاریخ تحولات سیاسی-اجتماعی کشورهای دیگر، به ویژه کشورهای جهان سومی که دستخوش تنش‌های فراوان و دیرینه بوده‌­اند، غور کرده‌­اند، می‌­توانند همسانی زیادی در این پیش‌بینی‌ها با اتفاقاتی که در آن کشورها افتاده است بیابند. به باور من تاب و توان جامعه­ اقتصادی کشور، به ویژه کسانی که امكان برداشتن گزینه­ دیگری به جز ایران را دارند، در سراشیب تند فرسایش افتاده است.

بخش خصوصی سررشته‌ای در قدرت نظامی یا راهبرد سیاسی ندارد، اما سال‌ها کار اقتصادی به او شمی داده است که بارها در تاریخ ایران و دیگر کشورها درستی آن محک خورده است. از این روست که حاکمان کشور باید برداشت‌ها و پیش‌بینی‌های آنان را هشدار گونه بدانند. شاید پایداری یک رویکرد سیاسی یا ایدئولوژیک برای کشورداران افتخار دانسته شود، اما پایداری یک کشور باید والاتر دانسته شود. هیچ کشوری نمی‌­تواند با سوزاندن اقتصاد، تنور سیاست را تا سالیان دراز گرم نگه دارد.

منبع: کانال پدرام سلطانی

نظرات

مخاطب گرامی توجه فرمایید:
نظرات حاوی الفاظ نامناسب، تهمت و افترا منتشر نخواهد شد.