مزیت‌های ورود به اتحادیه اوراسیا

ایران در آبان ماه امسال به اتحادیه اوراسیا ملحق خواهد شد.فرصت ژئواکونومیک ورود به اتحادیۀ اوراسیا (EAEU) چیست؟

(EAEU) یا اتحادیۀ اقتصادی اوراسیا با هدف بهبود سطح زندگی و توسعه پایدار کشورهای عضو (روسیه، بلاروس، قزاقستان، ارمنستان و قرقیزستان) در سال 2014 تأسیس شد. یکی از ویژگی‌های ملموس که در مدل اتحادیه اوراسیا مورد نظر است صفر شدن تعرفۀ گمرکی در بین اعضاء است.

پیگیری موضوع پیوستن ایران به اتحادیه اوراسیا از سال 97 آغاز شد و بیشتر کاهش تعرفه گمرکی برای حدود 860 قلم کالا مدنظر قرار داشت اما با پیگیری‌ها و اقدامات مستمر دولت در تیر ماه سال جاری مصوبه مربوطه از طریق مجلس به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد تا در آبان ماه سال 1398 این روند عملیاتی شده و عملاً فعالیت‌های اجرایی مرتبط با توافقنامه آغاز شود.

بر اساس اهداف مشخص شده و برنامه‌های پیش‌رو، پس از مرحلۀ کاهش تعرفه‌های تجاری و گذشت یک سال از آن، مذاکرات لازم برای امضای قرارداد تجارت آزاد میان ایران و این اتحادیه آغاز می‌شود و بدیهی است این مهم زمینه ساز فرآیند ورود ایران به اتحایه اوراسیا در پروسۀ زمانی حداکثر 10 ساله خواهد بود و پس از موفقیت در مذاکرات و طی نمودن شرایط مورد نظر اتحادیه در خصوص تجارت آزاد با کشورهای عضو، اجرایی خواهد شد.

با در نظر گرفتن جمعیت حدود 180 میلیون نفری کشورهای اتحادیه اوراسیا و حجم تجارت کشورهای عضو و میزان واردات حدود 315 میلیارد دلاری آنها از کشورهای جهان به وجود آمدن شرایط موجود می‌تواند فرصت بسیار مغتنمی برای توسعه فعالیت‌های اقتصادی و صادراتی برای کشورمان باشد.

برابر آمارهای موجود در سال گذشته میلادی حجم صادرات ایران به پنج کشور اتحادیه حدود 920 میلیون دلار بوده و در مقابل واردات ایران از این کشورها حدود1.7 میلیارد دلار بوده و در میان کشورهای فوق بیشترین واردات از روسیه با رقمی حدود 1،200 میلیون دلار و کمترین آن مربوط به قرقیزستان با حدود 14 میلیون دلار است.

بیشترین صادرات نیز حدود 530 میلیون دلار به روسیه بوده و کمترین میزان صادرات در حدود 13 میلیون دلار مربوط به کشور بلاروس بوده است.

طبیعی است، رسیدن به شرایط کامل جهت انجام تجارت آزاد با اعضای اتحادیه مستلزم حصول نتایج بسیاری است که لازم است مجموعه دولت و بخش خصوصی به اتفاق این موضوع را با جدیت پیگیری و با همکاری مشترک راه را برای توسعه فعالیت‌های تولیدی، اقتصادی و صادراتی کشور هموار نمایند.

در این میان لازم است پارلمان بخش خصوصی نیز با برگزاری همایش و سمنیارهای تخصصی با تشریح شرایط استراتژیک به وجود آمده نسبت به ایجاد آمادگی برای تجار و بازرگانان و صنعتگران و تولیدکنندگان بسترسازی نماید و با انجام مطالعات محیطی، اجتماعی و اقتصادی در کشورهای عضو و تبیین و به کارگیری یک برنامه هدفمند از این منطقه ژئواکونومیک و شرایط خاص به وجود آمده نهایت بهره را ببرد.

منطقۀ اوراسیا و کشورهای حاضر در این منطقه هموراه در قلب تحولات ژئوپلیتیک قرار داشته‌اند و از این رو اعضاء می‌توانند با بهره‌گیری از فرصت به وجود آمده به دور از راه و روش ژئوپلیتیک بلکه از طریق همکاری‌های اقتصادی و تجاری و ژئو اکونومیک که در دنیای امروزی یکی از روش‌های کاربردی در سیاست‌ها و استراتژی‌های کلان است به توسعه اهداف و قدرت منطقه ای خود بیافزایند.

این مدل به کشورها این امکان را می‌دهد تا با تأثیر بین‌المللی اقتصاد ظرفیت‌های اقتصادی و اجتماعی خود را استحکام بخشند.

هدف اصلی مؤسسان اتحادیه اوراسیا ایجاد یک سازمان بین‌المللی با هدف یکپارچگی اقتصادی منطقه‌ای است که البته باید شخصیت حقوقی و بین‌المللی نیز پیدا کند تا بتواند یک بازیگر معنی‌دار در معماری و ساختار اقتصادی جهان باشد و فضاهای نوینی را برای همکاری مشترک بین اعضا با یکدیگر و حتی بین اعضا با سایر کشورها فراهم آورد.

روند عضوگیری اتحادیه نشان از آن دارد که در آینده نه‌چندان دور تعداد اعضاء و داوطلبان عضویت در این اتحادیه به لحاظ بازار جذاب این منطقه بیشتر خواهد شد و پیوستن ایران و عضویت در این اتحادیه نیز به عنوان عضوی پرجمعیت و داشتن بازاری پرکشش و منابعی سرشار، جذابیت زیادی برای اعضاء دارد.

طبیعی است که با ورود به اتحادیه مزایای فراوانی نیز نصیب کشورمان خواهد شد. دسترسی اعضاءی اتحادیه به منابع و بازارهای یکدیگر از مزیت‌های اصلی این رویداد بزرگ و همگرایی بین‌المللی ایجاد خواهد شد و چنانچه برنامه‌ریزی مناسبی انجام شود و از این فرصت استراتژیک به دست آمده به نحو مطلوبی بهره‌گیری شود با در نظر گرفتن امکان حمل‌ونقل دریایی، ریلی، زمینی و هوایی موجود اعضاء، امکان انجام تعاملات بازرگانی و اقتصادی گسترده خاصی ایجاد می‌شود و طبیعی است که با حذف شدن تعرفه‌های گمرکی میزان مطلوبیت اقتصادی کالاهای تولیدی اعضاء نیز برای یکدیگر افزایش می‌یابد که امیدواریم دشمنی‌های غرب با کشورمان آسیبی به این توافقنامه وارد نکند.

روسیه به عنوان بزرگترین کشور اتحادیه اوراسیا و پرجمعیت‌ترین عضو با میزان حجم مبادلات گسترده با ایران نشان داده که مصمم به ادامۀ همکاری و حتی توسعه فعالیت‌ها در اکثر زمینه‌هاست و به نظر می‌رسد اعضاء کوچکتر نیز به لحاظ منافعی که از تعامل با روسیه به دست می‌آورند خارج از چهارچوب تعیین شده آن حرکت ننمایند. بنابراین ضروری است این بار با برنامه‌ریزی و همکاری دولت و بخش خصوصی به نحو شایسته‌ای از فرصت استراتژیک به دست آمده بهره برداری شود.