فاطمه قمری 
تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد:
تشدید نظارت بر پلتفرم‌های صوت و تصویر فراگیر/ ساترا اختیارات بیشتری می‌خواهد!
ساترا که زیر مجموعه صداو‌سیماست، قوانین و نظارت خود را بر پلتفرم‌های صوت و تصویر افزایش داده است. تا جایی که برای هر تولید محتوا باید از ساترا مجوز دریافت شود. با وجود این ساترا نظارت‌های بیشتر هم می‌خواهد.
به گزارش تجارت‌نیوز ، رئیس سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی (ساترا) به تازگی از تصمیمات جدید ساترا درباره پلتفرم‌های صوت و تصویر فراگیر رونمایی کرده که به‌نظر می‌آید این تصمیمات شرایط را برای VODها سخت‌تر خواهد کرد.
با وجود اینکه ماهیت ساترا از ابتدای آغاز به‌کار آن مورد انتقاد بسیاری از کارشناسان و پلتفرم‌های صوت و تصویر فراگیر گرفت و ساترا را مانع توسعه خود می‌دانستند، اما قوانین این سازمان در حال افزایش است و عرصه را برای پلتفرم‌های این حوزه تنگ‌تر می‌کند.
این موارد از یک سو به قوانینی مربوط می‌شود که این رسانه‌ها ملزم به رعایت آن هستند و از سوی دیگر، موضوعاتی را شامل شده که ساترا آن‌ها را طرح‌های حمایتی برای این پلتفرم‌ها معرفی می‌کند.
آثار صداوسیما رایگان در اختیار پلتفرم‌ها قرار می‌گیرد!
یکی از طرح‌هایی که ساترا با هدف حمایت از رسانه‌های فعال در فضای مجازی در نظر گرفته آثار تولید شده توسط صداوسیما است که در اختیار این سکوهای پخش صوت و تصویر قرار گرفته است: «از ابتدای امسال برخی آثار صداوسیما به صورت رایگان دراختیار رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر قرار گرفته و در همین ماه (آذر)، ۲۴۹ قسمت محتوای فیلم و سریال دراختیار پلتفرم‌ها قرار خواهد گرفت.»
البته طبق توضیحات رئیس ساترا (به ایسنا) درباره این بسته حمایتی، این محتوا، که آثار سینمایی، سریال، انیمیشن، مسابقه تلویزیونی و انواع و اقسام قالب‌ها، چه ایرانی و چه خارجی را شامل می‌شود، با شروط خاصی به پلتفرم‌ها اعطا شده است تا بتوانند آن‌ها را پخش و از آن درآمدزایی کنند.
شرط تعیین شده این است که بسته حمایتی صرفاً به رسانه‌هایی تعلق می‌گیرد که مقررات ساترا را رعایت می‌کنند. مقیسه در این خصوص تصریح کرد: «ما یک نظام رتبه‌بندی داریم. رسانه‌ها در ابتدای صدور مجوز از ۱۰۰ امتیاز، ۵۰ امتیاز دارند. به واسطه فعالیت مثبت‌شان امتیاز مثبت می‌گیرند و به اقتضای تخلفات‌شان، امتیاز منفی می‌گیرند. هر وقت می‌خواهیم حمایت کنیم به تراز مثبت آن رسانه نگاه می‌کنیم در غیر این صورت اگر تراز منفی باشد مشمول این حمایت نمی‌شود.»
این در حالیست که آثار صداوسیما به‌طور کلی به صورت رایگان در اختیار همه جامعه قرار می‌گیرند، پس چرا زمانی که می‌توان از طریق تلویزیون برنامه مورد عنظر را تماشا کرد، اشتراک پلتفرم‌های VOD را خریداری کرد؟ در اینجا دقیقا چه حمایتی صورت گرفته است؟
انواع مجوزهایی که ساترا صادر می‌کند
به نظر می‌رسد صداوسیما با تاسیس ساترا به دنبال بازگشت در انحصار تولید محتواست. چرا که این سازمان اخیرا نظارت کامل بر محتوای صوت و تصویر در خبرگزاری‌ها و رسانه‌های رسمی زیر مجموعه معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد را در اختیار گرفته است تا با رضایت دولت، این بخش را از وزارت ارشاد جدا و تحت انحصار خود قرار دهد. حالا اعطای مجوزها هم به ساترا سپرده است!
براساس اعلام مقیسه مجوز ایجاد رسانه، مجوز تولید و مجوز انتشار از این پس برعهده ساترا است. همچنین، مجوز تولید در مرحله فیلمنامه و طرح قبل از ساخت و مجوز انتشار هنگام اتمام ساخت و تطبیق با آنچه باید ساخته می‌شد، صادر می‌شود.
به گفته مقیسه، تعامل ساترا با وزارت ارشاد در بخش تولید و همچنین انتشار انجام می‌شود و وزارت ارشاد در هر یک از دو شورای مربوطه یک نماینده دارد.
به‌تازگی ساترا از نوع جدید نظارت نیز خبر داده بود که پس از انتشار محتوا و رؤیت آن توسط مخاطب انجام می‌شود. این نظارت بر عهده مخاطبان است و آن‌ها می‌توانند ازطریق سامانه «ساپرا» تخلفاتی را که در محتوای این پلتفرم‌ها می‌بینند گزارش کنند.
طبق گفته معاون رئیس صداوسیما، ساپرا سامانه‌ای جداگانه از خود رسانه است که نشانی آن در سایت ساترا وجود دارد که در آنجا هم کاربران می‌توانند خطاهای احتمالی را گزارش کنند و خود این مبنای اولویت نظارت در ساترا قرار خواهد گرفت. اگر رسانه‌ای به تخلفات اعلام شده از سوی ساپرا توجه نکند مشمول ضوابط رسیدگی به تخلفات خواهد شد.
ساترا نظارت‌های بیشتری می‌خواهد!
با وجود تمام انواع نظارت‌ها از جانب ساترا و مخالفت‌هایی که از سوی فعالان این حوزه با ساترا شده، اما مقیسه همچنان اعلام می‌کند بعضی از محتوای این پلتفرم‌های آنلاین مورد تأیید این سازمان نیست.
او معتقد است یک دلیل وجود این محتواها نبود نظارت پیشینی است: «برخی محتواها مجوز ممیزی پیشینی ندارند و فعلاً ممیزی و نظارت در فضای مجازی گاهی اوقات پسینی است، مثل شبکه‌های کاربرمحور که ممیزی‌های ماشینی دارند و به غیر از آن ممیزی پسینی دارند.»
به همین دلیل، مقیسه از قصد ساترا برای رفتن به سمت نظارت پیشینی خبر داد و گفت: «ما به این سمت پیش می‌رویم که به‌زودی همه محتوای حرفه‌ای در رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی دارای ممیزی پیشینی باشند، اما در حال حاضر مردم به اعتماد این که این رسانه از ساترا مجوز دارد، نباید ممیزی ساترا یا صداوسیما را بر آن حاکم بدانند.»
رئیس ساترا همچنین بر لزوم پایبندی پلتفرم‌های پخش آنلاین صوت و تصویر فراگیر تأکید کرد و توضیح داد: «رسانه‌ای که مجوز ساترا را دارد به این معنا است که اصول این سازمان را پذیرفته؛ بنابراین، اگر این رسانه تخلفی انجام دهد ساترا امکان پیگیری و برخورد بازدارنده با آن را دارد.»
با این حال، به‌زودی سازوکاری اعمال می‌شود که دریافت مجوز از ساترا نیز برای تمامی آثار ضروری شود؛ مقیسه در این خصوص تصریح کرد: «اگر محتواها حرفه‌ای باشند، باید همه آن‌ها جداگانه مجوز ساترا را بگیرند. این اتفاق به دلیل حجم بالای محتواها هنوز صورت نگرفته است و به‌مرور در حال انجام است و امیدواریم هرچه سریع‌تر بتوانیم آن را محقق کنیم.»
پلتفرم‌ها باید فریم صداوسیما را در پخش مسابقات جام جهانی رعایت می‌کردند!
یکی از موضوعاتی که در هفته‌های اخیر به‌عنوان تخلف سکوهای پخش آنلاین صوت و تصویر فراگیر مطرح شده، موضوع پخش مسابقات جام جهانی است. رئیس ساترا اعلام کرده است در این مدت بیش از ۳۰ رسانه برخی از این مسابقات را نمایش داده‌اند. معاون رئیس صداوسیما درباره عملکرد این سازمان در این زمینه چنین توضیح داد:
سازمان صداوسیما هزینه کپی رایت و حقوق مالکیت پخش این بازی‌ها را به‌طور کلی خریداری کرده و می‌توانست به هیچ رسانه‌ای اجازه پخش ندهد، اما به خاطر وحدت رویه و حمایت از رسانه‌ها در فضای مجازی به آن‌ها اجازه پخش قاب اختصاصی (iframe) شبکه سه و شبکه ورزش را هم داد و خیلی از رسانه‌ها هم پذیرفتند؛ البته برخی هم تخلفاتی داشتند که در مراجع قضایی با آن‌ها برخورد می‌شود.
مقیسه معتقد است امکان پخش مسابقات فوتبال در همه پلتفرم‌ها بدون محدود شدن به قاب شبکه سه وجود ندارد و در این خصوص تصریح کرد: «پخش زنده باید به صورت متمرکز نظارت محتوایی شود که هر کسی از هر رسانه‌ای یک نمای متفاوتی نبیند که بگویند اعمال سلیقه صورت گرفته است.»
با وجود تمهیدات اندیشیده شده برای پخش مسابقات جام جهانی، تخلفاتی به چشم ساترا آمده است که رئیس این سازمان اعلام کرده است در صورت عدم رسیدگی به این تخلفات با پلتفرم‌ها برخورد خواهد شد. به گفته او، بعضی از رسانه‌ها در روزهای اول در حد چند دقیقه یا بیشتر تخلفات محدودی داشته‌اند. تخلفاتی که از سوی ساترا تذکر داده شده اما برطرف نشده باشد در مراجع قضایی در حال رسیدگی است.
11 هزار میلیارد بودحه تنها برای نظارت بر محتوا!
از سوی دیگر «ساترا» در 1400سال برای تولید محتوا و نظارت بر فضای مجازی دو هزار میلیارد تومان بودجه گرفت. با وجود انتقادات بسیار، این بودجه برای سال 1401 نه تنها حذف نشده، بلکه شش برابر شد.
ساترا یا همان سازمان تنظیم مقررات صداوسیما در سال 1401، ۱۱ هزار میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان بودجه در اختیار داشت تا بر محتوای تولید شده در فضای مجازی نظارت کند. اما حالا پس از کش و قوص‌های فراوان در پایان سال و نزدیک به تاریخ تقدیم لایحه بودجه سال جدید، اقدام به قانون‌گذاری‌ها برای VODها کرده است.
در اینجا یک سوال مهم مطرح می‌شود که این بودجه چند هزار میلیاردی در طول سال 1401، صرف چه چیزی شده است؟ بودجه ۱۱ هزار میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومانی ساترا قرار بود صرف تولید محتوا و نظارت بر محتواهای تولید شده در فضای مجازی شود. اما پس از گذشت یک سال ساترا بموضع خود را در برابر پلتفرم‌ها اعلام کرده است که تنها بازدارنده آن‌ها از ادامه فعالیت و رشد است.
نظرات