فاطمه قمری 
تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد:
الگوی چین در اینترنت ملی اجرا می‌شود؟
چین به تازگی برای نظارت بیشتر بر محتوای اینترنت؛ IP کاربران خود را منتشر می‌کند. این اقدام چین سبب شده برخی گمان کنند که چین و ایران در راه‌اندازی اینترنت ملی با یکدیگر همکاری می‌کنند.
به گزارش تجارت‌نیوز ، طی ماه‌های گذشته با انتشار خبر سند همکاری ۲۵ ایران و چین؛ یکی از احتمالاتی که داده می‌شد این بود که اینترنت ملی یا همان شبکه اطلاعات داخلی یا همکاری این کشور ساخته‌شود. به این معنی که ایران از تجربه‌های چین برای راه‌اندازی اینترنت ملی استفاده می‌کند.
چین و روسیه چند سالی است که از اینترنت ملی خود استفاده می‌کنند. به نظر می‌رسد که دولت و مجلس کشور، برای کنترل و محدودیت اینترنت بین‌المللی قصد دارند از کمک چین برای حاکمیت بر اینترنت استفاده کنند.
براساس نظرات کارشناسان این حوزه، ایران زیرساخت‌های لازم برای ایجاد شبکه ملی اطلاعات را ندارد و اگر زیر ساخت‌های لازم فراهم نشود و کارشناسی بر روی آن صورت نگیرد با شکست مواجه خواهد شد. اما این احتمال وجود دارد که چین در راه‌اندازی اینترنت ملی ایران نقش داشته باشد. چرا که چین به تازگی افدام جدیدی برای کنترل کاربران خود انجام داد‌ه‌است که شبیه به طرح صیانت است.
کنترل موقعیت کاربران در چین
سه شبکه اجتماعی چینی یعنی وبیو، وی چت و Douyin اعلام کرده‌اند برای جلوگیری از اخبار جعلی و رفتار بد آنلاین، IP آدرس کاربران را در صفحات کاربری آن‌ها و هنگامی که نظری منتشر می‌کنند، نمایش می‌دهند.
رگولاتورهای چینی از این پلفترم‌ها خواسته‌اند نظارت بر محتوای اینترنت را بیشتر کنند. که این مورد در طرح صیانت نیز مطرح شده‌است. در طرح صیانت آمده‌است که هیئت ساماندهی و نظارت موظف است دستورالعمل لازم برای احراز هویت کاربران در فضای مجازی را بر اساس سیاست‌های مصوب شورای عالی فضای مجازی به تصویب برساند.
پیش از این نیز محمدحسین فرهنگی، نماینده مجلس گفته‌بود:«صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی، همان طور که از عنوان آن نیز پیداست، برای حفظ حقوق مردم و جلوگیری از آسیب‌هایی است که در فضای مجازی ممکن است برای هر کسی پیش بیاید.»
حالا با وجود این، آیا ممکن است که این اقدام چین برای کاربران و اینترنت ایران نیز عملی شود؟ چرا که یکی از هدف‌های اینترنت ملی و طرح صیانت نظارت بیشتر بر اینترنت است.
محمد کشوری، کارشنارس حوزه فناوری و اطلاعات در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز می‌گوید: «تاکنون از همکاری ایران و چین برای ساخت اینترنت ملی، چیزی به صورت موثق اعلام نشده‌است. به همین خاطر نمی‌توان گفت چین در راه‌اندازی اینترنت ملی نقشی دارد و قراردادی نهایی شده‌است.»
او ادامه می‌دهد:« درست است که احراز هویت کاربران و نظارت بیشتر در طرح صیانت مطرح است. اما راه‌اندازی اینترنت ملی مساله‌ای معلق است و دقیقا مشخص نیست چه می‌شود.»
چینی‌ها؛ تامین‌کننده زیرساخت‌های اینترنت
همچنین عادل طالبی، دبیر انجمن کسب‌وکارهای مجازی نیز در این باره به تجارت‌نیوز گفت: «هنوز هیچکدام از اسناد بالادستی همکاری ایران و چین منتشر نشده و حتی برخی شائبه غیرقانونی بودن آن را دارند. همچنین، هرگونه قرارداد خارجی باید به امضا و تصویب مجلس هم برسد.»
طالبی اضافه می‌کند: «اما براساس آن چیزی که تاکنون درز کرده بحث اینترنت و زیرساخت اینترنت ملی در تفاهم‌نامه همکاری ایران و چین وجود دارد. کما اینکه تامین زیرساخت‌های اینترنت کشور توسط چین برای الان نیست و از سال‌های گذشته تاکنون هم بخشی از زیرساخت‌های اینترنت ایران از سوی چین تامین می‌شود.»
این کارشناس با اشاره به اینکه آماده‌سازی زیرساخت‌ها از سوی طرف‌های چینی بیش از هفت یا هشت سال است که اتفاق میفتد، می‌گوید:«بخاطر تحریم‌ها امکان نداشته‌است که ما بتوانیم از جای دیگری آن را تامین کنیم. بنابراین در حوزه زیرساخت ایران و چین از قبل با یکدیگر همکاری می‌کردند. اما اینکه تا کجا قرار است این همکاری پیش برود و یا براساس داده‌ها احتمالا چین کنترل اینترنت ایران را هم در دست بگیرد، هنوز هیچ سندی قابل اتکایی منتشر نشده است.»
همکاری با چین در تعارض با قانون اساسی!
طبق گفته رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس «ما حاکمیتی بر فضای مجازی، موتورهای جستجوگر، پیام‌رسان‌های اجتماعی و پست الکترونیک نداریم. اما برای ما بسیار مهم است که با همکاری چین بتوانیم بر فضای مجازی خود حاکمیت داشته باشیم.»
با وجود اینکه مسئولان برای ایجاد شبکه ملی اطلاعات و پیام‌رسان‌های داخلی به دست کشور چین اصرار دارند. اما به نظر می‌رسد این اقدام خلاف اصول قانون اساسی است.
اصل ۸۱ قانون اساسی، دادن امتیاز تشکیلات امور تجارتی و صنعتی و کشاورزی و معادن و خدمات به خارج را ممنوع اعلام کرد. و درباره تسلط خارجی‌ها بر منافع ملی کشور هشدار داده است.
نظرات