علی ارواحی، متخصص مدیریت زیستبومهای تالابی، در مورد خشکشدن دریاچه ارومیه عنوان کرد: در سال آبی جاری بارشها ۴۰ درصد کمتر از بارش معمولی در بلندمدت بوده است. در چنین شرایطی، اگر ۴۰ درصد از حقابه دریاچه ارومیه کاهش یابد، این امر قابل درک و قابل قبول است. اما کسری حقابه دریاچه بهمراتب بیشتر از این میزان بوده است؛ از این موضوع میتوان نتیجه گرفت که مسئله تنها خشکسالی نیست، بلکه حکمرانی آب، شکل توسعه و اولویتبخشی به مصارف دیگر به جای محیطزیست ما را به این سرانجام رسانده است.
جدیدترین عکس ناسا از دریاچه ارومیه نشان میدهد که این دریاچه بهطور کامل خشک شده و دیگر آبی در آن باقی نمانده است. با این که بسیاری از مسئولان تلاش میکنند که علت خشکشدن دریاچه ارومیه را گردن دیگری بیندازند، باید گفت بسیاری از آنها در جریان خشکی این دریاچه دخیل هستند؛ از پیمانکاران احداث سد در حوضه دریاچه ارومیه تا کسانی که در احداث پل میانگذر کلانتری نقش ایفا کردند و نتوانستند در ستاد احیای دریاچه ارومیه اقدامی انجام دهند.
دریاچه ارومیه، روزگاری بزرگترین دریاچه شور غرب آسیا، امروز بیش از هر زمان دیگری در معرض خطر نابودی قرار دارد. در حالی که مسئولان محیط زیست نسبت به آینده این پهنه آبی هشدار میدهند، کارشناسان و اعضای کارگروه ملی نجات دریاچه، هنوز از امکان احیا سخن میگویند.
دبیر پیشین ستاد احیای دریاچه ارومیه میگوید: وضعیت دریاچه ارومیه فاجعهبار است. فقط حدود ۱۰۰ میلیون متر مکعب آب شور در پهنهای نزدیک به ۲۰۰ کیلومتر مربع باقی مانده، یعنی عمق آب به کمتر از نیم متر رسیده. این دریاچه عملاً مرده است. ۱۰ تا ۲۰ روز آینده، همین آب باقیمانده هم تبخیر میشود و بستر نمکی آن به غبارهای سمی تبدیل خواهد شد که برای مردم آذربایجان فاجعهای بهداشتی، زیستمحیطی و حتی ژنتیکی به دنبال خواهد داشت.
معاون تالابهای سازمان حفاظت محیط زیست گفت: شوربختانه اکنون تراز آب به پایینترین حد رسیده است و اگر از این نیز پایینتر رود، دیگر عددی اعلام نمیشود چرا که کمترین آمار ممکن همین عدد است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی گفت: اگر مدیریت منابع آب در بخش کشاورزی و برداشت آب توسط وزارت نیرو و جهاد کشاورزی به همین شکل ادامه پیدا کند، احیای دریاچه ممکن نخواهد بود.
روزی آبی آرام بود، دریاچهای زنده با قایقهایی که میخندیدند روی موجها. حالا اما سکوتی شور، همه جا را گرفته. قایقها در دل نمک خوابیدهاند و برکهای کوچک، نفسنفسزنان، قصهی آخرین روزهای ارومیه را نجوا میکند.
کاهش حجم دریاچه ارومیه نسبت به سال گذشته بهوضوح قابل مشاهده است؛ طبق آخرین پایشها، وسعت این دریاچه ۱۱۳۰ کیلومترمربع و حجم آن ۱.۰۶ میلیارد مترمکعب ثبت شده است. امید میرود سامانههای بارشی پیشرو کمی از وضعیت کمآبی بکاهد.
معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در حال حاضر دبیرخانه ستاد احیای دریاچه ارومیه به استان آذربایجان غربی محول شده است و پروژه های احیای دریاچه ارومیه را استاندار دنبال می کند.
معاون محیط زیست دریایی و تالابهای سازمان محیط زیست کشور گفت: مدیریت ضعیف یا عدم مدیریت بر سردهنه رودخانه های مشرف به دریاچه ارومیه باعث از دست دادن حجم زیادی از حق آبه آن شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای آذربایجان غربی اعلام کرد که وسعت دریاچه ارومیه در ۱۵ فروردین سال جاری به یک هزار و ۱۴۰ کیلومتر رسیده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش ۲۱۰ کیلومتری را نشان میدهد. حجم آب دریاچه نیز به دلیل کاهش بارندگیها با افت قابل توجهی مواجه شده است.