بازار سرمایه ایران ظرفیتی بزرگ برای تامین مالی پروژه‌های زیرساختی دارد؛ ظرفیتی که تا کنون تنها بخش اندکی از آن مورد استفاده قرار گرفته است. همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز به بررسی چالش‌های کنونی بازار سرمایه پرداخت و تاکید کرد که نبود حمایت‌های کافی و شرایط نامناسب اقتصادی، توانایی این بازار برای تامین مالی پروژه‌ها را کاهش داده است. او با اشاره به لزوم حمایت دولت از بازار سرمایه، ابراز امیدواری کرد که با بهبود شرایط، این بازار بتواند نقش موثری در اجرای پروژه‌ها ایفا کند.
در افتتاحیه همایش بین‌المللی سرمایه‌گذاری و تامین مالی صنعت نفت، گاز و پتروشیمی، رئیس مجلس شورای اسلامی و رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از بوروکراسی پیچیده برای سرمایه‌گذاران و تصدی‌گری دولت انتقاد کرده‌اند. این در حالی است که شرایط کلی کشور به گونه‌ای است که 170 میلیارد دلار خروج سرمایه ثبت شده است و مردم با توجه به قوانین و رویکردهای موجود تمایلی به سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ندارند.
ریسک تامین مالی و ریسک تجاری نشان می‌دهد که کشورها تا چه اندازه در برابر شوک‌های کوتاه‌مدت آسیب‌پذیرند. اقتصادهای توسعه‌یافته عمدتا در گروه کشورهای کم‌ریسک از نظر تامین مالی قرار دارند و بسیاری از اقتصادهای نوظهور در دسته‌های پرریسک‌تر جای گرفته‌اند.
صاحب‌نظران اقتصادی معتقدند که بورس و بازار سرمایه دماسنج اقتصاد و آیینه پویایی فعالیت‌های اقتصادی کشور است. فضایی که با ایجاد بستر تامین مالی می‌تواند پشتوانه‌ای مهم و مستحکم برای بخش‌های تولید و تجارت کشور باشد. میثم ظهوریان، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز تاکید کرد: «بازار سرمایه به عنوان یک منبع مهم تأمین مالی، می‌تواند نقش بسزایی در حمایت از تولید و ایجاد اشتغال ایفا کند.»
بر اساس گزارش مدیریت پژوهش سازمان بورس، از ابتدای سال تا پایان تیر ۱۴۰۴ ارزش تأمین مالی از بازار سرمایه با رشد ۴۱ درصدی نسبت به دوره مشابه پارسال، به حدود ۳,۹۹۸ هزار میلیارد ریال رسید.
تا ۱۵ مرداد ۱۴۰۴ حدود ۱۸۰ همت اوراق مرابحه عام منتشر شده که عمده آن را بانک‌ها و موسسات اعتباری خریداری کرده‌اند و تراز تامین مالی دولت از محل این اوراق مثبت ۳۰.۱ همت ثبت شده است.
سهم بخش تولید از تسهیلات بانکی در بهار امسال نسبت به دوره مشابه سال گذشته حدود 2.6 واحد درصد کاهش یافت و خانوارها، سهم بیشتری از وام‌ها را به خود اختصاص دادند.
آیین‌نامه اجرایی ماده ۲۳ قانون تامین مالی تولید و زیرساخت‌ها باهدف توسعه روش‌های نوین تامین مالی، از جمله پیش‌فروش و خرید اعتباری، به تصویب رسید؛ ایجاد شفافیت، کاهش ریسک معاملات و تقویت نقدینگی بنگاه‌ها از آثار اجرای این ظرفیت قانونی خواهد بود.
شرکت پالایش نفت آفتاب در راستای تأمین مالی به منظور تأمین سرمایه در گردش، اقدام به انتشار اوراق سلف موازی استاندارد هیدروکربن سبک در نماد «سهیدرو۰۶۲» کرده است. این اوراق با قیمت پایه هر قرارداد 374 میلیون و 268 هزار و 200 ریال از روز دوشنبه ۱۲ خرداد ۱۴۰۴ به مدت حداکثر پنج روز کاری در بورس انرژی ایران عرضه شد که کلیه اوراق در روز نخست مورد معامله قرار گرفت. عرضه این اوراق به روش حراج ناپیوسته انجام شد. همچنین ارزش این معامله قریب به 10 هزار میلیارد ریال بود.
مدیرکل دفتر بودجه و تامین منابع شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی گفت: تامین مالی محقق شده بخشی از نقدینگی برای تکمیل پروژه‌هایی را فراهم کرد که بیش از ۷۰۰ مگاوات برق در اختیار شبکه قرار خواهد داد.
تامین مالی جمعی، مردمی‌سازی و مشارکت مردم در صنعت نفت، جدیدترین ایده‌ای است که توسط وزارت نفت مطرح شده است. این ایده می‌تواند یکی از مترقی‌ترین اقدامات برای یک کشور نفتی باشد، اما مشکلات نهادی و کلان اقتصادی و سیاسی ایران، منجر به بروز ملاحظات بسیاری در مورد این ایده می‌شوند. آیا صنعت نفت ایران اجازه به‌سرانجام رسیدن مزایای تامین مالی جمعی را می‌دهد؟
حجت‌اله صیدی، رئیس سازمان بورس به تازگی اظهار کرده که بازار سرمایه می‌تواند 50 درصد از نظام تامین مالی کشور را در افق 5 ساله تامین کند. اما آیا با توجه به شرایط فعلی بازار، تحقق این هدف بلندپروازانه، بدون اصلاحات اساسی و اعتمادسازی، ممکن است؟ هومن عمیدی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگوبا تجارت‌نیوز، با انتقاد از عملکرد سازمان بورس، دامنه نوسان و حجم مبنا را از موانع بزرگ رونق بازار دانست و گفت: «بدون اعتمادسازی و اصلاح قوانین، وعده تامین مالی 50 درصدی از طریق بورس، شعاری غیرواقعی است.»
رویداد تحول در سرمایه‌گذاری و توسعه در بالادست نفت و گاز با هدف معرفی بیش از ۲۰۰ فرصت سرمایه‌گذاری در ماه جاری برگزار شد. زهرا ستاری‌نسب، مسئول پروژه‌های بالادستی شرکت ملی نفت ایران، عنوان کرد: 200 طرح ارائه‌شده به بیش از 135 میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد.
وحید روشن قلب، مدیر نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس گفت:اوراقی که در بازار سرمایه منتشر می شوند اوراقی با سر رسیدهای بلندمدت سه یا چهار ساله هستند و شرکت ها می توانند با اتکا به این نوع تامین مالی طرح هایی با دورنمای بلندمدت تر اجرا کنند.
پروژه‌های تامین مالی جمعی یا همان کرادفاندینگ، از روش‌های تامین مالی معرفه‌شده در رویداد تحول در سرمایه‌گذاری و توسعه بالادست صنعت نفت و گاز ایران بودند. برای بهکارگیری این پروژه‌ها در صنعت نفت، ملاحظات بسیاری وجود دارد. حسین راغفر، اقتصاددان، در همین زمینه عنوان کرد: اگر دولت‌ها در فعالیت‌های کرادفاندینگ حداقلی از بازدهی را برای مردم تضمین کنند، جذب سرمایه را فراهم می‌کنند.
موضوع تامین مالی پروژه‌های صنعت نفت، همواره یکی از مهم‌ترین مشکلات این صنعت در اقتصاد نفتی ایران بوده است. پس از تجربه‌هایی مانند استقراض از صندوق توسعه ملی و سرمایه‌گذاری نهادهای خصولتی و دولتی در این صنعت، این بار وزارت نفت به فکر تامین مالی از طریق سرمایه‌گذاران داخلی در قالب صندوق تضمین نفت افتاده است.
