گزارش انجمن جهانی فولاد در خصوص تولید فولاد خام ایران نشان می‌دهد که در هفت ماهه سال ۲۰۲۲ میلادی، با افزایش ۳.۷ درصدی نسبت به دوره مشابه سال گذشته به ۱۷.۴ میلیون تن رسید. به رغم افزایش تولید به گفته برخی از فعالان صنعت فولاد، ایران بسیاری از مشتریان کشورهای همسایه را از دست داد.
تولید و مصرف محصولات صنعتی، ازجمله فولاد در جهان با رکود مواجه است. موضوعی که می‌تواند زنجیره تولید صنایع وابسته را مختل کند. اما آیا اجرای پروژه مسکن ملی، شرایط متفاوتی را برای ایران در حوزه تولید فولاد و دیگر محصولات رقم می‌زند؟
آخرین گزارش انجمن تولیدکنندگان فولاد نشان از رشد تولید این محصول در چهار ماه ابتدایی سال جاری دارد. آن‌طور که رضا شهرستانی، عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد، می‌گوید رشد تولید محدود به بخش دولتی است. زیرا دولت برق را به نفع بخش دولتی یا خصولتی توزیع می‌کند.
پس از آغاز جنگ روسیه و اوکراین انتظار می‌رفت که ایران نقش پررنگ‌تری در بازار فولاد پیدا کند، اما وضع عوارض صادراتی باعث شد تا ایران بازارهای قبلی خود را هم از دست دهد. حال چین و روسیه به سیاست دامپینگ روی آورده‌اند. حال ایران هم می‌تواند از این طریق به بازار بازگردد؟
بازار صادرات فولاد نسبت به زمان مشابه در سال قبل دچار افول شد. رئیس اتحادیه فروشندگان آهن و فولاد تهران معتقد است که بازار ایران تحت تاثیر نوسانات غیرمنطقی قرار گرفته و چاره آن ورود تاجران با ارتباطات قوی به بازار تجارت خارجی فولاد است.
تولید فولاد ایران در افق سال ۱۴۰۴، ۵۵ میلیون تن تعیین شد. هدفی که بسیاری از فعالان صنعتی رسیدن به آن را دور از ذهن می‌دانند. کیوان جعفری‌طهرانی، تحلیلگر ارشد صنایع فولادی نیز معتقد است رسیدن به این هدف در افق۱۴۰۴ با تاسیس نیروگاه‌های خورشیدی و سیکل ترکیبی ممکن است.
اولین نشانه‌های وضع عوارض صادراتی برای محصولات فولادی در افت ۱٫۵ درصدی صادرات فولاد در دو ماه ابتدایی سال جاری نمایان شد. این در حالی است که اخیراً رضا شهرستانی، عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد، نسبت احتمال بازشدن پای قاچاقچیان به صنعت فولاد هشدارهایی را مطرح کرد.
بررسی عملکرد قیمت فولاد در بازارهای جهانی از ادامه افت بهای محصولات فولادی حکایت دارد. در بورس کالای ایران نیز روند قیمت‌ها مسیر نزولی را طی می‌کند. اما در بازار آزاد، موج جدیدی از افزایش قیمت‌ها مشاهده می‌شود.
پانزدهم خرداد بود که فعالان صنایع از آغاز قطعی ۳ماهه برق کارخانجات خبر دادند. دبیر انجمن صنایع فولاد ابتدای هفته گذشته در نامه‌ای به وزیر صمت این خاموشی‌ها را به‌مثابه تعطیلی موقت صنعت فولاد دانست. اما بلافاصله این موضوع را تکذیب کرد و از سوءبرداشت رسانه‌ها صحبت به میان آورد. اما آیا تعطیلی صنایع، ازجمله فولاد، در حالی که فعالان آن از افت ۷۰ درصدی تولید خبر می‌دهند، یک سوءبرداشت است؟
رئیس اتحادیه فروشندگان آهن و فولاد گفت: هنوز اظهارنظر رسمی برای قطعی برق فولادی‌ها بعد از ماه مبارک رمضان نشده‌است ولی اگر این اتفاق بیفتد، کارخانه‌هایی که روند عادی دارند، دچار مشکل می‌شوند.
حضور چین و هندوستان در صنعت فولاد ایران طی ماه‌های اخیر شکل جدی‌تری به خود گرفت. حتی این شائبه به وجود آمد که وزیر صمت به دلیل حمایت از این سرمایه‌گذاران خارجی از تولیدکنندگان داخلی خواست به سوریه بروند. اما ماجرای حضور چین و هند در صنعت فولاد ایران چیست؟
حدود سه ماه پیش بود که فعالان صنعت فولاد از تعطیلی ۱۱۰ کارخانه صنعتی خبر دادند. گرچه انتظار می‌رفت در آغاز سال جدید این کارخانه‌ها به چرخه تولید بازگردند، اما آن‌طور که رئیس اتحادیه فروشندگان فولاد می‌گوید، کارخانجات از دور خارج‌شده به‌سختی می‌توانند به میدان بازگردند.
با نزدیک‌شدن به روزهای پایانی ماه رمضان، شمارش معکوس برای قطع برق صنعت فولاد ایران آغاز شده است. این در حالی است که با حذف روسیه و اوکراین از بازار و کاهش صادرات فولاد چین انتظار می‌رفت ایران از این فرصت نهایت بهره را ببرد، اما گویا فولادگران باید منتظر تکرار اتفاقات سال گذشته و تعطیلی نسبی این صنعت باشند.
عوارض صادراتی فولاد شوک جدید وزارت صمت به صنعت‌گران در سال جدید بود. حالا فعالان صنعت فولاد می‌گویند همین عوارض باعث ارزان‌فروشی فولاد ایران می‌شود. در این راستا آن‌ها خواهان لغو مصوبه اخیر هستند.
روسیه که پیش از این دست به ارزان‌فروشی نفت و گاز زده بود، حالا قصد دارد فولاد را هم با قیمت نازل‌تری بفروشد تا اثر تحریم‌ها را به حداقل برساند. اما ارزان‌فروشی روسیه چه تاثیری بر بازار ایران می‌گذارد و کدام کشورها از ارزان‌فروشی روسیه استفاده کردند؟
انجمن فولاد گزارش داده که برق صنایع دوباره محدود می‌شود. اما سخنگوی صنعت برق این اتفاق را تکذیب کرد. اما آیا محدودیت در این بخش، اتفاقی جدید است و محدودیت برق صنایع جدی است؟
فولاد ایران مشتری داخلی ندارد؟ این پرسشی است که پس از بررسی آمار ۱۱ماهه این صنعت به ذهن می‌رسد. چراکه طی این مدت در عین رشد ۱۷ درصدی صادرات، تولید فولاد ۹ درصد کاهش داشت.
بخش زیادی از معادن شن، ماسه و سنگ آهن تعطیل شدند. گویا علت تعطیلی معادن کوچک و متوسط بی‌توجهی به واردات ماشین‌آلات معادن است. برخی کارشناسان این وضعیت را به شرایط و سرنوشت صنعت خودروسازی کشور تشبیه می‌کنند. از این رو اکنون پرسش اصلی این است که چرا ماشین‌آلات سنگین معادن وارد کشور نمی‌شود؟
صادرات فولاد ایران طی ۱۰ ماه نخست سال جاری افزایش یافت. این در حالی است که تولید فولاد طی همین بازه زمانی روند نزولی داشت. بسیاری از کارشناسان کاهش قدرت خرید مردم و انتظار برای احیای برجام را دلیل شکل‌گیری چنین روندی می‌دانند.
انجمن فولاد گزارش داده که تولید فولاد در ۱۰ ماه سال ۱۴۰۰، هشت درصد کاهش یافته و کشور حدود هفت میلیارد دلار متضرر شده است. مدیر اجرایی انجمن فولاد، قطعی گاز و برق و همچنین قیمت‌گذاری‌های ناعادلانه در زنجیره‌های پایینی فولاد را دلیل ضرر صنعت فولاد می‌داند.
