با گذشت دو ماه از جنگ ایران و اسرائیل، بورس ایران همچنان تحت فشار خروج نقدینگی قرار دارد و حتی از سرگیری مذاکرات با اروپا نتوانسته اعتماد سرمایه‌گذاران را بازگرداند. ابهام در آینده اقتصادی، فعالان بازار را به رفتار محتاطانه و نگهداری سرمایه در گزینه‌های کم‌ریسک واداشته است. مهدی سوری، تحلیلگر ارشد بازار سرمایه، در این باره به تجارت‌نیوز گفت: «بازار سرمایه ایران بیش از هر چیز تحت تاثیر تنش‌های سیاسی، فشارهای اقتصادی و سیاست‌های ضدتولید قرار دارد. بی‌اعتمادی فعالان بازار نسبت به حمایت دولت باعث شده منابع خود را به گزینه‌های کم‌ریسک‌تر منتقل کنند.»
با وجود اعلام آتش‌بس میان ایران و اسرائیل و پشتیبانی دولت از بازار سرمایه، خروج نقدینگی از این بازار همچنان ادامه دارد. این روند نشان‌دهنده بی‌اعتمادی گسترده سرمایه‌گذاران و نگرانی‌های ریشه‌ای است که با اقدامات زودگذر حل‌شدنی نیست. همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه به تجارت‌نیوز گفت: «خروج نقدینگی از بازار سرمایه تا زمان ایجاد ثبات در شاخص‌های کلان اقتصادی ادامه خواهد یافت.»
بر اساس آمارهای بانک مرکزی، ایران در طی دو دهه اخیر با روند قابل‌توجهی از فرار سرمایه روبه‌رو بوده، طوری‌که بین سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۹، بیش از ۱۷۰ میلیارد دلار سرمایه از ایران خارج شده است. روندی که به نظر ادامه‌دار می‌رسد و دولت‌های مختلف ایران در سال‌های گذشته نیز ابتکارهای فعالی را برای مقابله با این وضعیت نداشته‌اند.
براساس گزارش سرمایه گذاری جهانی ۲۰۲۵ سازمان ملل متحد، سرمایه گذاری مستقیم خارجی جهانی در سال ۲۰۲۴ برای دومین سال پیاپی کاهش یافت. در حالی که رقم کلی چهار درصد رشد را نشان می‌دهد و به ۱.۵ تریلیون دلار رسیده است اما در صورت حذف موارد گمراه‌کننده، سرمایه گذاری جهانی در واقع ۱۱ درصد کاهش یافته است.
سرمایه گذاری در معادن ایران به کمترین میزان خود رسیده است. این در حالی است که کشورهای همسایه با جذب سرمایه‌های کلان در این بخش به دنبال تبدیل شدن به قدرت‌های جهانی مواد معدنی هستند، ایران به دلیل تحریم‌ها، بی‌ثباتی اقتصادی و نبود زیرساخت‌های مناسب، همچنان از فرصت‌های طلایی این بخش محروم مانده است.
خروج نقدینگی همراه با ضعف تقاضا، فشار فروش را افزایش داد و بر روند کلی بازار تاثیر منفی گذاشت. شاخص کل بورس با کاهش ۱.۸۶درصدی و شاخص هم‌‌‌وزن با افت ۲.۰۸درصدی مواجه شدند. فرابورس نیز ۲.۳۶درصد کاهش بازدهی را تجربه کرد.
بازار سهام ایران هفته جدید معاملاتی خود را با رشد نه‌چندان چشمگیری آغاز کرد، اما تداوم این روند روبه‌رشد دوام چندانی نداشت و موجی از تردید و نگرانی را میان سرمایه‌گذاران ایجاد کرد.
یک کارشناس بازار سرمایه، گفت: آقای جلیلی قیمت‌گذاری دستوری را به عنوان یک واقعیت و سیاست خوب پذیرفتند و فقط درباره انجام بهتر یک کار و سیاست غلط حرف می‌زنند و این چیزی است که فعالان اقتصادی از آن می‌ترسند و اگر این فشار زیاد شود در نهایت به خروج سرمایه از کشور منجر خواهد شد.
یک کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: رییس‌جمهور اخیرا یک گفت‌وگوی تلویزیونی داشت که درباره همه موضوعات صحبت کرد، جز بازار سرمایه؛ در حالی که آقای رییسی در روزی که تنفیذ می‌شد، گفت بورس یکی از اولویت‌های اول دولت است. این اولویت اول الان کجاست؟ پس چرا در مورد آن صحبت هم نمی‌کند.
یک کارشناس بازار سرمایه معتقد است صندوق‌های سرمایه‌گذاری بورسی نقش موثری در جمع‌آوری نقدینگی سرگردان و جلوگیری از سرایت آن به بازارهای مسکن و ارز دارند و به همین دلیل، تصمیماتی که سبب خروج پول از صندوق‌ها می‌شود در نهایت به ضرر اقتصاد ایران خواهد بود.
صندوق‌های درآمد ثابت از هفته گذشته دوباره روند خروج پول حقیقی را تجربه کرده‌اند. میزان خروج پول اما در معاملات روز جاری بسیار چشمگیر بود. در چنین مواقعی، فعالان بازار سرمایه امیدوارند پول خروجی از درآمد ثابت‌ها به سمت بازار سهام حرکت کند؛ اما آیا همواره این انتظار برآورده می‌شود؟ در حال حاضر پول خروجی از صندوق‌های درآمد ثابت به کدام بازار می‌رود؟
اندازه‌گیری سرمایه‌گذاری خارجی در چین برای اولین بار از زمان شروع رکوردها در سال 1998 منفی شد و نشان داد که چگونه شرکت‌های خارجی به دلیل تنش‌های ژئوپلیتیکی و نرخ بهره بالاتر در سایر نقاط پول خود را خارج میکنند.
در گزارش اتاق بازرگانی از صندوق بین‌المللی پول آمده است که با وجود انتظار افزایش سرمایه گذاری اسمی طی سال‌های آینده، سهم سرمایه گذاری در تولید ناخالص داخلی (GDP) کاهش پیدا می‌کند.
محاسبات نشان می‌دهد سرمایه سرانه ایرانیان از ابتدای دهه ۹۰ روندی نزولی را تجربه کرده و اکنون در کف ۱۶ سال گذشته قرار دارد. به عبارت دیگر، انباشت سرمایه شکل‌گرفته در اقتصاد ایران به ازای هر ایرانی به طور مدام در یک دهه اخیر کاهش یافته است.
مهاجران اقتصـادی را می‌توان در سـه گـروه کارآفرینان و سـرمایه‌گذاران، نیـروی کار ماهر و تحصیلکـرده و نیـروی کار کم‌مهـارت، طبقه‌بنـدی کـرد؛ نیازهـای لازم بـرای برنامه‌ریزی و سیاسـتگذاری اين سـه گـروه، اهمیـت آن هـا بـرای کشـورهای مبـدا و مقصـد و فرصت‌هایـی کـه بـرای کشـورهای مقصد ایجـاد میکنند، متفـاوت اسـت.
داده‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد، در دهه 90 سالانه به طور متوسط حدود ۱۰ میلیارد دلار سرمایه از کشور خارج شده است. به تعبیر دیگر کشور در سال‌های 91 الی 1400 شاهد خروج 100 میلیارد دلار سرمایه بوده است.
