گزارش سرمایه‌ گذاری جهانی ۲۰۲۵ / سرمایه گذاری ورودی و خروجی هر قاره چقدر بود؟

وضعیت کلی سرمایه گذاری جهانی در سال ۲۰۲۴

براساس گزارش سرمایه گذاری جهانی ۲۰۲۵ سازمان ملل متحد (UNCTAD)، سرمایه گذاری مستقیم خارجی جهانی در سال ۲۰۲۴ برای دومین سال پیاپی کاهش یافت. این اتفاق در اقتصادهای توسعه یافته شدیدتر بود و میزان کاهش به 22 درصد رسید.

جریان‌های ورودی سرمایه گذاری مستقیم خارجی به تفکیک مناطق در سال ۲۰۲۴، آسیا را به عنوان دریافت‌کننده غالب نشان می‌دهند.

در این سال، قاره آسیا بیشترین سرمایه را در میان مناطق جهان دریافت کرد. در گزارش جریان‌های ورودی و خروجی سرمایه گذاری مستقیم خارجی جهانی، ایالات متحده آمریکا به عنوان رهبر جهان در سرمایه گذاری مستقیم خارجی معرفی شد.

کشورهای ایالات متحده آمریکا، سنگاپور، هنگ کنگ، چین، لوکزامبورگ، کانادا، برزیل، استرالیا، مصر و امارات متحده عربی، ده کشوری بودند که بیشترین سرمایه گذاری خارجی را دریافت کردند اما کشورهایی که بیشترین سرمایه را به دیگر کشورها بردند به ترتیب عبارتند از ایالات متحده، ژاپن، چین، لوکزامبورگ، هنگ کنگ، کانادا، سنگاپور، هلند، اسپانیا و کره جنوبی.

قاره اروپا

سرمایه گذاری در اروپا به شدت سقوط کرد و در سال 2024، 58 درصد کاهش یافت. سرمایه گذاری مستقیم خارجی در بیش از نیمی از کشورهای اتحادیه اروپا با افت شدید رو به رو شد و در آلمان 89 درصد، در اسپانیا 39 درصد، در ایتالیا 24 درصد و در فرانسه 20 درصد کاهش یافت.

اروپا با جذب تنها 182 میلیارد دلار سرمایه ورودی، 58 درصد نسبت به سال 2023 افت کرد.

آمریکای شمالی

آمریکای شمالی با ۳۴۳ میلیارد دلار، رشد 23 درصدی را تجربه کرد و نزدیک 23 درصد از سرمایه جهانی را جذب نمود. این حجم از سرمایه گذاری جهانی ناشی از موجی از پروژه‌های عظیم نیمه‌هادی در ایالات متحده بود، جایی که سرمایه گذاری مستقیم خارجی ۲۰ درصد افزایش یافت. این منطقه ۳۵۲ میلیارد دلار سرمایه گذاری خروجی داشت که حدود 29 درصد کاهش نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد.

ایالات متحده با ۲۷۹ میلیارد دلار سرمایه گذاری جهانی ورودی، رتبه اول جهان بود. کانادا نیز با ۶۴ میلیارد دلار در رتبه ششم جهانی قرار گرفت. مکزیک با ۳۷ میلیارد دلار در رتبه یازدهم جهانی باقی ماند.

قاره آفریقا

آفریقا با رشد فوق‌العاده ۷۵ درصدی، ۹۷ میلیارد دلار سرمایه جذب کرد که رکورد تاریخی این قاره محسوب می‌شود و بیشتر به دلیل پروژه عظیم مصر بود. بدون احتساب آن، جریان‌های سرمایه همچنان ۱۲ درصد رشد داشتند که ناشی از اصلاحات سرمایه گذاری و بهبود تسهیلات در سراسر قاره بود. این قاره تنها 2.5 میلیارد دلار سرمایه گذاری خروجی داشت.

مصر با یک پروژه بزرگ توسعه شهری ۳۳ میلیارد دلاری، عملکرد برجسته‌ای داشت. این کشور به طور کلی 47 میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب کرد. تونس ۲۱ درصد و مراکش ۵۵ درصد در سرمایه گذاری ورودی رشد کردند. در مقابل، غرب آفریقا همچنان در عملکرد بد راه خود را ادامه داد.

قاره آسیا

منطقه آسیای شرق با کاهش 14 درصدی، ۲۶۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری ورودی و با کاهش پنج درصدی ۲۸۳ میلیارد دلار سرمایه گذاری جهانی خروجی داشت. منطقه آسیای جنوب شرقی اما با حدود 10 درصد رشد، ۲۲۵ میلیارد دلار سرمایه جذب کرد و با 83.5 میلیارد دلار سرمایه گذاری خروجی، کاهشی 10 درصدی نسبت به سال قبل داشت.

آسیای غربی از سوی دیگر ۸۲ میلیارد دلار سرمایه گذاری ورودی با رشد 4.6 درصدی کسب کرد. این منطقه 66.7 میلیارد دلار سرمایه گذاری خروجی با رشد 10 درصدی داشت.

کشورهای آسه‌آن (آسیای جنوب شرقی) با ۲۲۵ میلیارد دلار سرمایه گذاری ورودی، رکورد جدیدی ثبت کردند. سنگاپور با جذب ۱۴۳ میلیارد دلار سرمایه در رتبه دوم جهانی قرار گرفت. چین به تنهایی در دومین سال کاهش متوالی 40 درصد افت را تجربه کرد. هند نیز با کاهش 1.6 درصدی، همچنان بزرگترین مقصد سرمایه گذاری در آسیای جنوبی باقی ماند. امارات متحده عربی نیز سطح بالایی از سرمایه گذاری ورودی حفظ کرد. براساس گزارش‌های مختلف، امارات، عربستان سعودی و قطر در زمره کشورهای برتر این منطقه برای جذب سرمایه گذاری جهانی محسوب می‌شوند.

آمریکای لاتین و کارائیب ۱۶۴ میلیارد دلار سرمایه گذاری ورودی داشتند که ۱۲ درصد کاهش نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد. این منطقه ۳۳ میلیارد دلار سرمایه گذاری خروجی داشت که حدود 49 درصد کاهش نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد.

سرمایه گذاری خارجی در آمریکای جنوبی در سال ۲۰۲۴ کاهش اما در کارائیب افزایش یافت.

برزیل با وجود کاهش هشت درصدی، همچنان بزرگترین دریافت‌کننده سرمایه گذاری در منطقه باقی ماند. میزان سرمایه گذاری خروجی این کشور اما 115 درصد کاهش یافت. آرژانتین، شیلی و کلمبیا نیز کاهش قابل توجهی در سرمایه گذاری ورودی تجربه کردند. گویان و پرو رشد قابل توجهی در زمینه‌های معدن و نفت دریایی داشتند.

کشورهای در حال توسعه چگونه رشد کردند؟

گزارش سرمایه گذاری جهانی ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که جهان با کاهش عمومی در سرمایه گذاری مستقیم خارجی مواجه است. تنش‌های ژئوپلیتیک، عدم اطمینان سیاست‌های تجاری و افزایش نرخ بهره از جمله عوامل اصلی این کاهش محسوب می‌شوند. با این حال، برخی مناطق مانند آفریقا و آمریکای شمالی توانسته‌اند رشد قابل توجهی در جذب سرمایه گذاری خارجی کسب کنند، در حالی که اروپا و آمریکای جنوبی با چالش‌های جدی مواجه شده‌اند.

آفریقا و آسیا بر تسهیل سرمایه گذاری جهانی، مانند سیاست پنجره واحد و صدور سریع مجوز و تسهیل قوانین مانند برداشتن محدودیت‌های مالکیت خارجی و تسهیل الزامات سرمایه گذاری مشترک تمرکز کردند. پنجره واحد به یک پلتفرم یا سیستم آنلاین متمرکز اشاره دارد که به مشاغل و افراد اجازه می‌دهد تا تمام اطلاعات و اسناد لازم برای واردات، صادرات و سایر فرآیندهای نظارتی را از طریق یک نقطه تماس واحد ارسال کنند. این امر نیاز به پیمایش چندین سازمان یا اداره دولتی را از بین می‌برد، رویه‌ها را ساده می‌کند و بارهای اداری را کاهش می‌دهد.

کشورهای در حال توسعه در آسیا یک سوم سرمایه گذاری جهانی در خدمات دیجیتال را جذب می‌کنند.

اقتصاد دیجیتال تنها بخش رو به رشد باقی مانده اما این رشد به شدت در تعداد محدودی از کشورها متمرکز شده است. ۱۰ کشور هند، مالزی، سنگاپور، اندونزی، ویتنام، مکزیک، چین، عربستان سعودی، برزیل و تایلند، تقریبا ۸۰ درصد از سرمایه گذاری‌های جدید در حوزه اقتصاد دیجیتال در جنوب جهان را به خود اختصاص داده‌اند. برای بهبود وضعیت سرمایه گذاری جهانی، کشورها باید بر کاهش موانع تجاری، بهبود محیط کسب‌وکار و افزایش همکاری‌های بین‌المللی تمرکز کنند.

۱۰ کشور تقریبا ۸۰ درصد از سرمایه گذاری‌های جدید در حوزه اقتصاد دیجیتال در جنوب جهان را به خود اختصاص داده‌اند.